پنجمین نشست کمیتهٔ مذاکره‌کنندهٔ بین‌دولتی سازمان ملل متحد با هدف دستیابی به پیمان جهانی برای کاهش آلودگی پلاستیک در بوسان، کره جنوبی برگزار شد.
این نشست که نمایندگانی از ۱۷۵ کشور در آن شرکت کرده‌اند، به دنبال یافتن راه‌حل‌های عملی برای کاهش آثار مخرب پلاستیک بر محیط زیست و سلامت بشر است. با این حال، اختلافات اساسی میان کشورهای شرکت‌کننده همچنان مانعی جدی در دستیابی به یک توافق نهایی محسوب می‌شود.
در حالی که مذاکرات پیشین در اتاوا، کانادا، بدون نتیجه‌گیری مشخص در خصوص محدودسازی تولید پلاستیک پایان یافته بود، این دور از گفت‌وگوها عمدتاً بر بررسی مواد شیمیایی مضر و سایر اقدامات تمرکز دارد. کشورهای عمده تولیدکننده پتروشیمی، از جمله عربستان سعودی و چین، به شدت با پیشنهادهای مرتبط با کاهش تولید پلاستیک مخالفت کرده‌اند. در مقابل، کشورهای آسیب‌پذیر که بیشتر تحت تأثیر آلودگی پلاستیک قرار دارند، خواهان اقداماتی قاطع برای کنترل این بحران جهانی هستند.
تضاد منافع میان کشورهای مختلف در این نشست یادآور چالش‌هایی است که پیش‌تر نیز در تلاش‌های بین‌المللی برای مقابله با گرمایش جهانی دیده شده است. نشست اخیر آب و هوایی سازمان ملل (COP29) نیز با توافقی به پایان رسید که بسیاری از کشورهای آسیب‌پذیر آن را ناکافی دانستند.
بیشتر در این باره: ارائه طرحی برای کاهش ۴۰ درصدی تولید پلاستیک در جهانلوییس وایاس والدیویسو، رئیس این کمیته، در سخنرانی خود در آغاز این نشست گفت: «بدون مداخله مؤثر، حجم پلاستیک وارد شده به محیط زیست تا سال ۲۰۴۰ تقریباً دو برابر خواهد شد».
او همچنین تأکید کرد که این بحران نه تنها محیط زیست بلکه سلامت بشریت را تهدید می‌کند و اشاره کرد که میکروپلاستیک‌ها در اعضای بدن انسان‌ها یافت شده‌اند.
یکی از نکات برجسته این نشست، تغییر موضع ایالات متحده در ماه اوت بود. این کشور اعلام کرد که از تعیین محدودیت‌هایی برای تولید پلاستیک در پیمان حمایت می‌کند. این تصمیم، ایالات متحده را همسو با اتحادیه اروپا، کنیا، پرو و چند کشور دیگر در گروه موسوم به «ائتلاف بلندپروازی» قرار داد.
با این حال، انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده در آینده می‌تواند این موضع را تغییر دهد، چرا که وی در دوره پیشین ریاست‌جمهوری خود از توافق‌های چندجانبه فاصله گرفته و به توسعه تولید نفت و پتروشیمی اولویت داده بود.
یکی از موضوعات محوری در مذاکرات، تأمین مالی برای اجرای مفاد پیمان در کشورهای در حال توسعه است. پیشنهادهایی از جمله اعمال عوارض جهانی بر تولید پلیمر اولیه مطرح شده که می‌تواند منابع مالی قابل توجهی برای مقابله با آلودگی پلاستیک فراهم کند.
فرانسه، کنیا و باربادوس پیشنهاد کرده‌اند که هزینه‌ای به میزان ۶۰ تا ۷۰ دلار به ازای هر تن پلیمر اولیه دریافت شود که به گفته کارشناسان می‌تواند سالانه ۲۵ تا ۳۵ میلیارد دلار درآمد ایجاد کند.
با این حال، صنایع پتروشیمی با این پیشنهاد مخالفت کرده‌اند و معتقدند که چنین اقداماتی موجب افزایش قیمت برای مصرف‌کنندگان خواهد شد.
در حالی که اختلافات بر سر موضوعاتی مانند محدودیت تولید پلاستیک و مکانیزم‌های تأمین مالی ادامه دارد، امیدواری‌هایی برای دستیابی به یک توافق کلی وجود دارد.
اینگر آندرسن، مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل، از تمامی نمایندگان خواست تا به اهداف قطعنامه مجمع محیط زیست سازمان ملل در سال ۲۰۲۲ پایبند باشند که بر تولید و مصرف پایدار پلاستیک‌ها تأکید دارد.
بیشتر در این باره: پژوهش؛ صدها هزار ذرهٔ پلاستیکی در یک بطری آب نوشیدنی