وزیر خارجه ایالات متحده همزمان با افزایش تنشها در سوریه، برای گفتوگو با مقامهای شماری از کشورهای غرب آسیا، به این منطقه سفر میکند. روز پنجشنبه تلاش شورای امنیت برای ایجاد آتشبس یک ماهه در سوریه بینتیجه ماند.
بنا بر بیانیه وزارت خارجه آمریکا، رکس تیلرسون قرار است از اردن، ترکیه، لبنان، مصر و کویت دیدار کند. سفر وزیر خارجه ایالات متحده بین ۱۱ تا ۱۶ فوریه، ۲۲ تا ۲۷ بهمن، صورت خواهد گرفت.
از برنامههای پیشروی تیلرسون در این سفر، شرکت در نشست وزیران خارجهی کشورهای ائتلاف به رهبری آمریکا برای مقابله با گروه «حکومت اسلامی»، و حضور در کنفرانس بازسازی عراق است که قرار است در ۲۴ بهمن برپا شود.
از زمان بازپسگیری رقه در سوریه و موصل در عراق از گروه «داعش» این نخستین بار است که وزیران خارجه کشورهای عضو ائتلاف گرد هم میآیند. در مجموع سومین باری خواهد بود که آنها در مورد اقدامات مشترک خود به گفتوگو مینشینند.
بنا بر گزارشها انتظار میرود، موضوع سوریه و جنگ هفت ساله آن که بار دیگر وارد مرحلهای پرخشونت شدهاست، از دلایل اصلی سفر تیلرسون به غرب آسیا باشد.
روز پنجشنبه ۱۹ بهمن روسیه با درخواست مقامهای امدادرسانی ملل متحد، برای ایجاد یک آتشبس یک ماهه در سوریه و کمکرسانی، مخالفت کرد. در نتیجه، این درخواست که از حمایت آمریکا برخوردار بود، در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب نرسید.
مخالفت روسیه با این درخواست در حالی صورت گرفته که یک مقام آمریکایی اعلام کرد در جریان دفع تهاجم شبهنظامیان حامی حکومت سوریه توسط ائتلاف به رهبری آمریکا در دیرالزور، «بیش از ۱۰۰ نفر از نیروهای طرفدار اسد» کشته شدهاند.
پیشتر ائتلاف به رهبری ایالات متحده گفته بود، در واکنش به «حمله غیرمنتظرهای» از سوی «نیروهای حامی حکومت سوریه» به مراکز «نیروهای دمکراتیک سوریه»، دست به حملات هوایی علیه نیروهای حامی اسد زدهاست.
از سوی دیگر شمار کشتههای ناشی از حملات نیروهای اسد و متحدان آن در ادلب و حومه دمشق، طی روزهای گذشته، بهطور چشمگیری افزایش پیدا کردهاست.
وزارت خارجه آمریکا نیز ۱۶ بهمن ماه، در بیانیهای گفته بود ایالات متحده «عمیقا نگران» استفاده از گاز کلر، در ادلب سوریه، است. نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل، مسکو را متهم کردهاست جلوی تحقیقات در مورد حملات شیمیایی توسط نیروهای بشار اسد در حومه شرقی دمشق را میگیرد.
ایران و روسیه از مهمترین حامیان اسد به شمار میروند و هر دو در حمایت از دولت او دست به مداخله نظامی در سوریه زدهاند. ایالات متحده و متحدان آن، بارها خواستار خروج نیروهای مورد حمایت ایران از سوریه شده و از روسیه خواستهاند از حمایت بیقید و شرط از بشار اسد و حملات هوایی به مخالفان غیرافراطی دست بردارد. تهران و مسکو میگویند به درخواست دولت دمشق که نزد سازمان ملل صاحب نمایندگیست و برای مقابله با آنچه «گروههای تروریستی» مینامند، وارد کارزار سوریه شدهاند.
«نیروهای دمکراتیک سوریه»، گروهی شبهنظامی متشکل از کـردها و اعراب سوریه است که از حمایت ائتلاف به رهبری آمریکا، برخوردار است و در شمال و شرق سوریه حضور دارد.
شبهنظامیان کـرد در شمال سوریه، خود هدف حملات ترکیه قرار دارند که هرچند از متحدان آمریکا است و از بخشی از شورشیان مخالف اسد حمایت میکند، اما با روسیه و ایران مذاکراتی را در مورد جنگ داخلی سوریه پیش میبرد.
جنگ سوریه بدون آنکه تلاشهای دیپلماتیک در مورد آن نتیجه خاصی داشته باشد، هفت سال است که ادامه دارد؛ نتایج این جنگ تا کنون، کشتهشدن دستکم ۳۷۰ هزار نفر، آوارگی بیش از نیمی از جمعیت سوریه و آسیبهای جدی وارد شده به مراکز اقتصادی و مدنی آن کشور است.