از جنبش «زن زندگی آزادی» بهعنوان گستردهترین و عمیقترین اعتراضات مردم ایران علیه حکومت جمهوری اسلامی یاد میشود؛ اعتراضاتی که ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ با جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد جرقه خورد و شعلههای آن طی چندین ماه سراسر کشور را درنوردید و بهشدت هم سرکوب شد.
در این گاهشمار، مهمترین رویدادهای این جنبش و نیز سرکوب آن، از زمان بازداشت مهسا تا روزهای پایانی سال یعنی چهارشنبهسوری ۱۴۰۱، بهتفکیک ماه و روز مرور شده است.
بیشتر در این باره: مهسا امینی؛ از وقتی به تهران رسید تا روزی که نامش نماد شدشهریور
- ۲۲ شهریور: مهسا (ژینا) امینی، دختر ۲۲ ساله سقزی به بهانه «حجاب نامناسب» در تهران توسط مأموران گشت ارشاد بازداشت شد.
- ۲۵ شهریور: مهسا امینی که در پاسگاه پلیس بیهوش شده و به اغما رفته بود، در بیمارستان درگذشت. حکومت جمهوری اسلامی میگوید مهسا امینی پس از انتقال به پاسگاه پلیس با هدف «ارشاد» دچار حمله قلبی شد. خانوادۀ او سابقه بیماری قلبی را تکذیب کردهاند. امجد پدر مهسا گفت هنگام در بیمارستان به او اجازه ندادهاند که جسد دخترش را از نزدیک ببیند ولی آثار کبودی را روی پاهای او دیده است و گشت ارشاد و نیروی انتظامی را مسئول مرگ او میداند. ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور، خواستار انجام تحقیقات شد. همزمان با انتشار خبر جان باختن مهسا امینی اعتراضات در شبکههای اجتماعی و در خیابانها آغاز شد.
- ۲۶ شهریور: همزمان با خاکسپاری مهسا امینی در زادگاهش، شهر سقز، تظاهرات برپا شد. نیروهای انتظامی به سوی معترضان گاز اشکآور شلیک کردند. اعتراضات به نقاط دیگر استان کردستان از جمله شهر سنندج گسترش یافت. تعدادی از زنان روسریهای خود را برداشتند و معترضان شعار «مرگ بر دیکتاتور» میدادند.
- ۲۷ شهریور: اعتراضات به شهرهای دیگر گسترش یافت و صدها معترض که در اطراف دانشگاه تهران تجمع کرده بودند، شعار «زن زندگی آزادی» سر دادند.
- ۲۸ شهریور: اعتراضات تشدید شد و شهرهای تهران، رشت، مشهد و اصفهان شاهد تظاهرات گسترده و در مواردی درگیری بین مردم و نیروهای انتظامی بود.
- ۲۹ شهریور: یکی از مشاوران آیتالله خامنهای برای تسلیت گفتن به دیدار خانواده امینی رفت و گفت رهبر ایران از مرگ مهسا امینی رنجیده است. مقامات جمهوری اسلامی گروههای سیاسی کُرد را «تروریست» نامیده و مسئول مرگ معترضان در شهرهای کردنشین معرفی کردند.
- ۳۰ شهریور: حکومت، اینترنت را محدود و دسترسی به شبکههای اجتماعی از جمله واتساپ و اینستاگرام را مسدود کرد. مقامات جمهوری اسلامی اعلام کردند که طی پنج روز گذشته هشت نفر از جمله یک مأمور انتظامی و یک عضو بسیج کشته شدهاند.
- ۳۱ شهریور: در جریان اعتراضات در تهران و چند شهر دیگر خودروها و پاسگاههای نیروی انتظامی به آتش کشیده شد. ابراهیم رئیسی گفت اقدامات «آشوبگرانه» تحمل نخواهد شد. دولت آمریکا گشت ارشاد را تحریم کرد.
مهر
- یکم مهر: راهپیماییهای حکومتی در چندین شهر برگزار شد و شرکتکنندگان در شعارهای خود خواستار اعدام معترضان شدند. ارتش جمهوری اسلامی با صدور بیانیهای گفت با «تمامی توطئههای دشمن» مقابله خواهد کرد. صدا و سیما اعلام کرد شمار کشتهشدگان به ۳۵ نفر رسیدهاست.
- دوم مهر: سپاه پاسداران پس از متهم کردن گروههای مسلح کرد به ایجاد آشوب و رهبری اعتراضات در شهرهای کردنشین، اولین موج حملات موشکی و پهپادی به مقرها و مراکز مدنی این گروهها در اقلیم کردستان عراق را آغاز کرد.
- پنجم مهر: در چندین شهر بین معترضان و نیروهای انتظامی و امنیتی درگیری روی داد. بهرغم محدودیت شدید، تصاویر فراوانی از اجتماعات اعتراضی در شبکههای اجتماعی منتشر شد. تعدادی از زنان و دختران روسریهای خود را سوزاندند و جمعیت شعار «زن زندگی آزادی» میداد.
- هشتم مهر: مرگبارترین روز از آغاز اعتراضات پس از پایان نماز جمعه در زاهدان روی داد. عفو بینالملل اعلام کرد که بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی به سوی جمعیت دستکم ۶۶ نفر از جمله چندین کودک و نوجوان کشته شدهاند. صداوسیمای جمهوری اسلامی ادعا کرد که دلیل شروع درگیری تیراندازی پیکارجویان بلوچ به یک پاسگاه نیروی انتظامی بوده است. سپاه پاسداران گفت در این درگیری پنج پرسنل این نیرو و عضو بسیج کشته شدهاند.
- ۱۱ مهر: آیتالله خامنهای در اولین اظهارنظر خود در مورد اعتراضات دو هفته گذشته از نیروهای انتظامی و امنیتی حمایت کرد. او افزود که مرگ مهسا امینی «قلب او را شکسته» و آن را «یک حادثه تلخ» توصیف کرد که به تحریک دشمنان ایران و نظام روی داده است. معترضان در چندین شهر ایران هشدار رهبر جمهوری اسلامی را به چالش کشیده و شعارهایی نظیر «مرگ بر خامنهای» و «سیدعلی ببخشید، دیگه باید بلند شید» سر دادند.
- ۱۵ مهر: مقامات جمهوری اسلامی کشته شدن یک دختر ۱۶ ساله به نام نیکا شاکرمی توسط نیروهای امنیتی را تکذیب کرده و ادعا کردند که او خودکشی کرده است. این دومین بار طی یک هفته بود که آنها ادعا کردند یک دختر نوجوان با پرت کردن خود از بام یک ساختمان کشته شده است. همزمان، اداره پزشکی قانونی در پایان تحقیق در مورد مرگ مهسا امینی دلیل جان باختن او را بیماریهای قدیمی و پیشزمینهای اعلام کرد و مرگ بر اثر ضربوشتم در دوران بازداشت را تکذیب کرد.
- ۱۶ مهر: دانشجویان دختر در دانشگاه تهران با فریادهای «برو گم شو» دیدار ابراهیم رئیسی از دانشگاه را مختل کردند.
- ۱۸ مهر: اعتراضات به کارکنان صنایع نفت و انرژی گسترش یافت. تصاویری از خروج کارگران از پالایشگاههای آبادان و کنگان و تأسیسات پتروشیمی بوشهر، برگزاری راهپیمایی در اطراف این تأسیسات و آتش زدن لاستیک در شبکههای اجتماعی منتشر شد.
- ۲۱ مهر: نیروهای بیشتری از بسیج و سپاه به شهرهای کردنشین اعزام شدند و گزارشهایی از کشته شدن دستکم هفت نفر در جریان درگیری و تیراندازی به سوی مردم منتشر شد.
- ۲۳ مهر: بخشی از ساختمان زندان اوین، محل نگهداری بسیاری از زندانیان سیاسی و شهروندان خارجی و دوتابعیتی دچار حریق شد و شاهدان عینی گفتند که صدای تیراندازی شنیدهاند. قوه قضائیه ایران بعداً در بیانیهای گفت هشت نفر در جریان ناآرامی در این زندان کشته شدهاند. برخی از منابع آگاه به خبرگزاریهای بینالمللی گفتند که ناآرامی در زندان اوین پس از استقرار نیروهای پلیس ضد شورش آغاز شد.
۲۷ مهر: الناز رکابی، قهرمان صخرهنوردی ایران که در حمایت از اعتراضات در یک رقابت بینالمللی بدون حجاب ظاهر شده بود، به تهران بازگشت. او در اولین مصاحبه خود که در کنار مسئولان فدراسیون انجام شد گفت نداشتن حجاب در مسابقات غیرعمدی بودهاست.
۲۹ مهر: در شهرهای استان سیستان و بلوچستان تظاهرات گستردهای روی داد. رسانههای دولتی گفتند که معترضان به بانکها حمله کردهاند.
آبان
- چهارم آبان: همزمان با چهلمین روز درگذشت مهسا امینی شمار زیادی از یگانهای پلیس ضد شورش در زادگاه او سقز و شهرهای تهران، تبریز و رشت مستقر شدند. در پی انتشار ویدئویی از اعتصاب کارگران پالایشگاه تهران در شبکههای اجتماعی یکی از مدیران پالایشگاه این خبر را تکذیب کرد. در حمله مسلحانه به شاهچراغ در شیراز ۱۵ نفر کشته شدند. گروه موسوم به «خلافت اسلامی» مسئولیت این حمله را برعهده گرفت ولی بسیاری از مخالفان جمهوری اسلامی به صحت این ادعا شک دارند.
- هفتم آبان: سپاه پاسداران به معترضان هشدار داد که در صورت تجمع در خیابانها به شدت با آنها مقابله خواهد شد. ولی بهرغم این تهدید اعتراضات خیابانی ادامه پیدا کرد.
- نهم آبان: یک خبرگزاری نیمهرسمی در ایران اعلام کرد که حدود هزار نفر به اتهام شرکت در اعتراضات در شهر تهران محاکمه علنی خواهند شد.
- ۱۱ آبان: در پی انتشار گزارشی در روزنامه والاستریت جورنال حاکی از آن که حکومت عربستان سعودی شواهدی از احتمال حمله قریبالوقوع ایران به اهدافی دراین کشور را در اختیار دولت آمریکا قرار دادهاست دولت ایران هرگونه تهدیدی علیه عربستان سعودی را تکذیب کرد.
- ۱۲ آبان: یک روحانی شیعه در مسجدی در شهر زاهدان که اکثریت جمعیت آن سنی هستند به ضرب گلوله کشته شد.
- ۱۳ آبان: به مناسبت سالگرد اشغال سفارت آمریکا در سال ۱۳۵۸ که در تقویم جمهوری اسلامی رویداد مهمی است راهپیمایی حکومتی برگزار شد.
- ۱۸ آبان: تصاویر ویدئویی نشان داد که اعضای تیم ملی واترپلو ایران با سرود ملی همراهی نکردند. مخالفان این اقدام را نمونه دیگری از پشتیبانی ورزشکاران ایرانی از معترضان توصیف کردند. وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی به عربستان سعودی هشدار داد که ادامه «بردباری استراتژیک» در قبال آن کشور هیچ تضمینی ندارد. سپاه پاسداران به ریاض هشدار داد که رسانههای تحت کنترل خود را مهار کند.
- ۲۰ آبان: هزاران نفر از مردم در زاهدان با شرکت در اجتماعات بزرگی مراسم چهلم کشتهشدگان در سرکوب خونین روز هشتم مهر ماه را برگزار کردند.
- ۲۳ آبان: امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه اعتراضات ایران را «انقلاب» توصیف کرد و گفت سرکوب شدید اعتراضات رسیدن به توافق برای احیای برجام را دشوارتر خواهد کرد. اتحادیه اروپا تعداد دیگری از نهادها و مقامات حکومت جمهوری اسلامی را تحریم کرد. سپاه پاسداران باری دیگر اهدافی در اقلیم کردستان عراق را هدف حملات موشکی و پهپادی قرار داد. به گفته مقامات محلی در این حملات حداقل دو نفر کشته شدند.
- ۲۵ آبان: حکومت جمهوری اسلامی ادعا کرد که در جریان اعتراضات جاسوسان فرانسوی را بازداشت کرده است. فرانسه این ادعا را تکذیب کرد. دولتهای فرانسه و بریتانیا در یک موضعگیری مشترک جمهوری اسلامی را متهم کردند که جان شهروندان این دو کشور را به خطر میاندازد. رسانههای جمهوری اسلامی ادعا کردند که در جریان یک حمله «تروریستی» در استان خوزستان دستکم پنج تن کشته شدهاند.
- ۲۶ آبان: وزیر خارجه جمهوری اسلامی نهادهای امنیتی اسرائیل و کشورهای غربی را به برنامهریزی برای تجزیه ایران و به راه انداختن جنگ داخلی متهم کرد و افزود «ایران مثل سوریه و سودان نیست.»
- ۲۷ آبان: تصاویر ویدئویی که در رسانههای اجتماعی منتشر شد نشان داد که منزل پدری آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی به آتش کشیده شدهاست. فعالان مخالف حکومت گفتند که گروهی از معترضان این کار را کردهاند ولی خبرگزاریهای وابسته به حکومت روی دادن این حادثه را تکذیب کردند.
- ۲۹ آبان: سپاه پاسداران اعلام کرد که با اعزام یگانهای نیروی زمینی به مناطق کردنشین غرب ایران، حضور نیروهای حکومتی را تقویت کردهاست.
- ۳۰ آبان: رئیس اداره اطلاعات نیروهای مسلح اسرائیل گفت که اعتراضات در ایران شبیه یک قیام عمومی است ولی در حال حاضر بقای حکومت جمهوری اسلامی «با خطر جدی» مواجه نیست.
آذر
- یکم آذر: کمیسرعالی حقوق بشر سازمان ملل اعلام کرد که در اعتراضات ایران حدقل ۳۰۰ نفر از جمله بیش از ۴۰ کودک کشته شده و حدود ۱۴ هزار نفر بازداشت شدهاند.
- سوم آذر: شورای حقوق بشر سازمان ملل تصمیم گرفت در مورد سرکوب خشونتآمیز و مرگبار در ایران تحقیقات مستقلی انجام دهد. حکومت جمهوری اسلامی این اقدام را سیاسی توصیف کرد و افزود که با کمیته مسئول تحقیقات همکاری نخواهد کرد.
- پنجم آذر: آیتالله خامنهای نیروی بسیج را که به گفته او از مردم در برابر «شورشیان» دفاع میکند مورد ستایش قرار داد. خبرگزاری هرانا که حامی معترضان است اعلام کرد که تا این تاریخ ۴۴۸ نفر از معترضان از جمله ۶۳ کودک و حدود ۵۷ نفر از نیروهای امنیتی حکومت کشته شدهاند.
- ششم آذر: فریده مرادخانی، دختر شیخ علی تهرانی و خواهرزاده آیتالله خامنه ای که یکی از فعالان سرشناس مخالف جمهوری اسلامی است، از کشورهای خارجی خواست مناسبات خود با ایران را قطع کنند.
- ۱۳ آذر: دادستانی جمهوری اسلامی اعلام کرد که گشت ارشاد منحل شده است ولی وزارت کشور که مسئول امور انتظامی است تاکنون این تصمیم را تأیید نکرده است. نهادهای جمهوری اسلامی میگویند قانون حجاب اجباری به اشکال دیگری اجرا خواهد شد.
- ۱۶ آذر: خواهر آیتالله خامنهای سرکوب معترضان را محکوم کرد و از نیروهای سپاه پاسداران خواست اسلحه خود را زمین بگذارند.
- ۱۷ آذر: محسن شکاری، از معترضان جوان که به جرم چاقو زدن به یک مأمور انتظامی و مسدود کردن یکی از خیابانهای تهران به اعدام محکوم شده بود، به دار آویخته شد. این اولین مورد از اجرای حکم اعدام در مورد معترضان بازداشتی است.
عفو بینالملل گفت دستگاه قضایی ایران خواستار صدور حکم اعدام برای حداقل ۲۱ نفر از افرادی است که در جریان اعتراضات بازداشت شدهاند. این نهاد محاکمه بازداشتیها را «دادرسی ساختگی» توصیف کرد. - ۲۱ آذر: دومین حکم اعدام اجرا شد. یک مرد جوان دیگر به نام مجیدرضا رهنورد که به اتهام قتل دو بسیجی به اعدام محکوم شده بود در میان گروهی از افراد بسیج و وابستگان آنها به دارآویخته شد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، اعلام کرد که صدور احکام سنگین و اکنون اولین اعدام در ملاءعام علیه معترضان برای «ارعاب مردم ایران» و «سرکوب مخالفان» است و نشان میدهد که «رهبران ایران واقعاً چه قدر از مردم خود میترسند». - ۲۲ آذر: رئیس کل دادگستری استان تهران خبر داد که ۴۰۰ فرد بازداشتشده در جریان اعتراضات اخیر به حبسهای طولانیمدت محکوم شدهاند. کاترین کولونا، وزیر خارجه فرانسه، گفت کاردار ایران به خاطر نقش جمهوری اسلامی در جنگ اوکراین، سرکوب معترضان و رفتار تهران با هفت شهروند زندانی فرانسه در ایران به وزارت خارجه احضار شده است.
- ۲۳ آذر: فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران از بازداشت دستکم ۵۸ روزنامهنگار در جریان سرکوب اعتراضات «زن زندگی آزادی» خبر داد. رئیس هیئت اعزامی علی خامنهای به سیستان و بلوچستان به طور غیرمستقیم موضوع تعرض یک فرمانده بلندپایه انتظامی به یک دختر نوجوان بلوچ را تایید کرد.
شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد در نشستی به اخراج جمهوری اسلامی از عضویت در کمیسیون مقام زن رای داد. این اقدام با استقبال کامالا هریس، معاون رئیسجمهور آمریکا، مواجه شد. - ۲۴ آذر : اعضای پارلمان آلمان در نشستی ویژه، با حمایت علنی از معترضان در ایران، خواستار افزایش فشارها بر جمهوری اسلامی از جمله قراردادن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی شدند.
- ۲۵ آذر: مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب پیشنویس قطعنامهٔ «وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران»، حکومت ایران را فراخواند تا تمامی اشکال خشونت در برابر معترضان و تبعیض سیستماتیک در کشور را متوقف کند.
- ۲۶ آذر: محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی ایران، در واکنش به سینماگرانی که از اعتراضات مردمی اخیر حمایت کردهاند، آنها را به «برخورد قضایی» تهدید کرد و هشدار داد که به فیلم «بدون حجاب اجباری» مجوز اکران نخواهد داد.
عفو بینالملل در بیانیهای هشدار داد دستکم ۲۶ تن از دیگر بازداشتشدگان اعتراضات سراسری در معرض خطر اعدام قرار دارند. سازمان حقوق بشر ایران اعلام کرد دستکم ۴۶۹ تن، از جمله ۶۳ کودک و ۳۲ زن، بهدست نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی کشته شدهاند. - ۲۷ آذر: هادی چوپان، قهرمان پرورش اندام ایران، مدال طلای خود در مسترالمپیای ۲۰۲۲ را به «بانوان شریف و مردم ایران در همه جای دنیا» تقدیم کرد. وزارت خارجه بلژیک از شهروندانش از جمله دوتابعیتیها خواست از ایران خارج شوند.
روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی از استفاده سازماندهیشده مأموران امنیتی از حربهٔ «تجاوز» برای ساکت کردن معترضان زن خبر داد. - ۲۸ آذر: جلسه رسیدگی به پروندهٔ سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک سپاه در دادگاه نظامی تهران در جو شدید امنیتی و اعتراض خانوادههای کشتهشدگان برگزار شد.
- ۲۹ آذر: تعدادی از انجمنهای جامعه پزشکی آلمان در نامهای سرگشاده به صدراعظم و وزیر خارجه این کشور درباره در خطر بودن «امنیت جانی مردم ایران» هشدار دادند. اعضای مرکزی کمیته حقیقتیاب شورای حقوق بشر سازمان ملل در زمینه سرکوب اعتراضات معرفی شدند.
- ۳۰ آذر: هرانا شمار جانباختگان اعتراضات را ۵۰۶ نفر اعلام کرد. ۱۸۳ عضو پارلمان اتریش در یک اقدام دستهجمعی، کفالت سیاسی ۱۸۳ معترض زندانی ایرانی را بر عهده گرفتند. وزارت خزانهداری آمریکا از دور جدید تحریمهای این کشور علیه سرکوبگران اعتراضات مردمی در ایران خبر داد.
خانوادههای برخی کشتهشدگان و شهروندان به مناسبت شب یلدا بر مزار برخی از جانباختگان اعتراضات حاضر شدند.
دی
- ۱ دی: «کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان» در ایران اعلام کرد شمار وکلای بازداشتشده از زمان آغاز اعتراضات سراسری به ۴۳ نفر رسید. شبکه ماهوارهای «یوتلست» در راستای اجرای تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سازمان صداوسیما پخش تمام شبکههای رادیویی و تلویزیونی وابسته به این نهاد را متوقف کرد.
- ۲ دی: مسعود پزشکیان، نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی، نحوه برخورد با معترضان بازداشتی و محاکمه آنها را مصداق رفتارهای «غیرقانونی» دانست. در پی حمله مسلحانه نیروهای امنیتی به یک منزل در روستایی در ایذه دو شهروند کشته شدند و شهروند دیگری به نام مجاهد کورکور بازداشت شد.
دولت آلمان گفت تمام ضمانتنامههای اعتباری و سرمایهگذاری برای توسعه تجارت با جمهوری اسلامی را به خاطر سرکوب معترضان در ایران «رسماٌ تعلیق کرده است». - ۳ دی: دیوان عالی کشور اعلام کرد فرجامخواهی محمد قبادلو را رد و حکم اعدام او را تأیید کرده است. یک مقام مسئول دانشگاه شریف از صدور احکام انضباطی علیه ۳۳ دانشجوی این دانشگاه خبر داد.
نرگس محمدی، زندانی سیاسی، در نامهای از زندان اوین جزئیاتی از شکنجه و «تعرض جنسی» علیه زنان بازداشتشده را افشا کرد. مناطق مختلف تهران و برخی از شهرهای مهم ایران در صدمین شب از آغاز اعتراضات شاهد تجمعات اعتراضی بود. - ۴ دی: کانون بینالمللی دانشگاهیان ایرانی در نامهای سرگشاده اعلام کرد «بیش از ۶۵۰ دانشجو» از سوی نهادهای امنیتی ایران ربوده شدهاند. برای نخستینبار از آغاز اعتراضات، رهبر کاتولیکهای جهان با اشاره مستقیم به نام ایران، برای آشتی و سازش در کشور دعا کرد.
- ۵ دی: اعتراضات در شهرهای مهاباد و بوکان در استان آذربایجان غربی و شهر آمل در مازندران ادامه یافت. با گسترش اعتصاب کارکنان پتروشیمی آبادان فعالیت این واحد متوقف شد. حضور گستردهٔ مردم در مراسم چهلم کیان پیرفلک، کودک ۹ سالهای که با شلیک ماموران امنیتی در ایذه کشته شد. ایلان ماسک، مالک شرکت اسپیس ایکس، اعلام کرد حدود ۱۰۰ دستگاه اینترنت ماهوارهای استارلینک در ایران فعال شده است. سارا خادمالشریعه، استاد بزرگ شطرنج ایران، بدون حجاب اجباری وارد صحنه مسابقات شهرمانی شطرنج جهان شد.
- ۶ دی: رئیس کمیته روابط خارجی مجلس عوام بریتانیا از شهروندان این کشور، شامل دو تابعیتیها خواست که هر چه سریعتر خاک ایران را ترک کنند تا جمهوری اسلامی آنها را به «گروگان» نگیرد. نیروی انتظامی برخی شرکتکنندگان مراسم چهلم آیلار حقی، معترض کشتهشده در تبریز، را بازداشت کرد. وزارت خارجه ایتالیا سفیر ایران را در اعتراض به رفتار «غیرقابل قبول» جمهوری اسلامی در برابر معترضان احضار کرد.
- ۸ دی: دومین جلسه دادگاه رسیدگی به پروندهٔ موسوم به «خانه اصفهان» مربوط به کشته شدن سه نیروی حکومتی در این شهر برگزار شد. شهرهای مختلف ایران از جمله ایذه، اهواز، سمیرم، اصفهان، مرودشت و تهران صحنه برگزاری مراسم چهلم شماری از جانباختگان اعتراضات سراسری بود. نوربرت روتگن، نماینده پارلمان آلمان، از وزیر خارجهٔ آلمان خواست سپاه پاسداران در لیست تروریستی اتحادیه اروپا قرار گیرد.
- ۱۰ دی: اعتراضات در بازار تهران با وجود حضور سنگین نیروهای امنیتی برگزار شد. نیروهای امنیتی به معترضان در مراسم چهلم چندتن از کشتهشدگان جوانرود در استان کرمانشاه تیراندازی کردند. برخی از مخالفان مطرح جمهوری اسلامی در خارج از ایران از جمله حامد اسماعیلیون، مسیح علینژاد، شاهزاده رضا پهلوی،گلشیفته فراهانی، علی کریمی و نازنین بنیادی در توئیتی مشترک سال ۲۰۲۳ میلادی را «سال پیروزی ملت ایران» خواندند.
- ۱۱ دی: فرمانده پلیس تهران به طور رسمی تأیید کرد که در جریان بازداشت معترضان در پایتخت از پهپاد استفاده شده است. یک مقام وزارت ارشاد به تحریم جشنواره فجر از سوی هنرمندان اذعان کرد. خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، از بازگشت پیامکهای «تذکر کشف حجاب» به مالکان خودروها خبر داد.
- ۱۳ دی: روزنامه «شرق» از ممنوعالورود شدن ۵۰ دانشجو به دانشگاه ارومیه خبر داد. دیوان عالی کشور از لغو حکم اعدام حمید قرهحسنلو و دو متهم دیگر پروندهٔ مرگ یک بسیجی در کرج خبر داد.
- ۱۴ دی: علی خامنهای در چهارمین ماه از اعتراضات در دیدار با برخی زنان حامی جمهوری اسلامی گفت غربیها در مسئله زن «جنایت کردند». وزارت خارجه جمهوری اسلامی در پی چاپ کاریکاتورهایی از علی خامنهای در هفتهنامهٔ «شارلی ابدو» سفیر فرانسه در تهران را احضار کرد.
- ۱۵ دی: پایگاه خبری «فراز» اعلام کرد از شروع اعتراضات دستکم «۷۳ روزنامهنگار و عکاس خبری» بازداشت شدهاند. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری دولت سیزدهم ادعا کرد در اعتراضات سراسری «خون از دماغ دانشجویان نیامد». «کمیته پیگیری بازداشتشدگان» اعلام کرد از ابتدای اعتراضات دستکم ۱۶ نفر از بازداشتشدگان بر اثر شکنجه یا محرومیت از درمان کشته شدهاند. معاون امور بینالملل قوه قضائیه از دادستان کل کشور خواست تا درباره گزارشها از «تعرض و تجاوز جنسی به برخی بازداشتشدگان» تحقیقات دقیق انجام دهد.
- ۱۶ دی: دهها تن از ستارههای هالیود و فعالان صنعت سینما از جمله کیت بلانشت، جیسون موموآ و ساموئل ال جکسون در یک پیام ویدئویی خواستار توقف اعدام معترضان زندانی در ایران شدند.
- ۱۷ دی: مرکز رسانهٔ قوه قضائیه اعلام کرد محمدمهدی کرمی و محمد حسینی، دو تن از معترضان بازداشتشده در چهلم حدیث نجفی، اعدام شدند؛ این اقدام با اعتراضات مردمی در چندین شهر و انتقاد شدید وزارت خارجهٔ آمریکا، آلمان، کانادا و فرانسه روبرو شد. علی خامنهای احمدرضا رادان را به عنوان فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی منصوب کرد.
- ۱۸ دی: مناطق مختلف تهران و شماری از شهرهای ایران در سالگرد سرنگونی هواپیمای اوکراینی صحنه اعتراضات بود.
- ۱۹ دی: قوه قضائیه ایران از صدور حکم اعدام برای سه نفر از معترضان بازداشتشده در اعتراضات اصفهان در پروندهٔ موسوم به «خانه اصفهان» خبر داد. پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیکهای جهان، جمهوری اسلامی را بهدلیل استفاده از مجازات اعدام علیه معترضان محکوم کرد. بهدنبال اعدام محمدمهدی کرمی و محمد حسینی از معترضان بازداشتی، کانادا سه نهاد و دو مقام جمهوری اسلامی را به خاطر «نقض حقوق بشر» به فهرست تحریمهای خود اضافه کرد.
- ۲۰ دی: معاون دادستان کل ایران عدم رعایت حجاب اجباری را «جرم مشهود» نامید و از صدور بخشنامهای برای «برخورد قاطعانه با این جرم» خبر داد. جواد روحی از بازداشتشدگان اعتراضات نوشهر به اعدام محکوم شد. کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل اعلام کرد احکام اعدام در ایران علیه معترضان به منزلهٔ «قتل با مجوز دولت» است.
- ۲۱ دی: دولت ابراهیم رئیسی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، بودجه نهادهای امنیتی و تبلیغاتی جمهوری اسلامی را به شکل چشمگیری افزایش داد.
- ۲۲ دی: پارلمان بریتانیا به دولت این کشور توصیه کرد سپاه پاسداران را «تروریستی» اعلام کند.
- ۲۶ دی: هرانا تعداد کشتهشدگان چهار ماه اعتراضات ایران را ۵۲۴ نفر از جمله ۷۱ کودک اعلام کرد. ۱۲ هزار ایرانی با شرکت در تظاهراتی در شهر استراسبورگ در شرق فرانسه، از اتحادیه اروپا خواستند سپاه پاسداران را به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کند. برج ایفل در پاریس با هشتگ «اعدامها را در ایران متوقف کنید» و نسخه فرانسوی شعار «زن، زندگی، آزادی»، نورپردازی شد.
- ۲۷ دی: سازمان زندانها علیه چند زندانی سیاسی بهدلیل آتشسوزی مهرماه زندان اوین شکایت کرد. رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا از قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در لیست تروریستی این اتحادیه حمایت کرد.
- ۲۸ دی: سخنگوی قوه قضائیه ادعا کرد در مجموع پنج هزار و ۲۰۰ نفر از بازداشتشدگان اعتراضات و حدود ۹۸ درصد بازداشتشدگان استان تهران آزاد شدهاند. پارلمان اروپا به متمم طرحی رای داد که در آن از اتحادیه اروپا و کشورهای عضو خواسته شد نام سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهای تروریستی قرار دهند.
- ۲۹ دی: رادیو فردا توانست هویت ۳۴۵ تن از کشتهشدگان اعتراضات سراسری را تأیید کند که در میان آنها نام ۵۲ کودک و ۲۱ زن دیده میشد. محمد صالح نیکبخت، وکیل خانوادهٔ مهسا امینی، گفت «هیچ اقدامی» از سوی نهادهای مسئول در مورد پروندهٔ کشتهشدن خانم امینی انجام نشده است. جشنواره فیلم برلین با انتشار بیانیهای اعلام کرد به نمایندگان بخش حکومتی سینمای جمهوری اسلامی اجازه حضور در دورهٔ پیش روی این رویداد معتبر جهانی را نمیدهد. نمایندگان پارلمان اروپا در قطعنامهای بر ضرورت قرارگرفتن سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی اتحادیه اروپا تأکید کردند.
بهمن
- ۱ بهمن: رسانههای مرتبط با سیستان و بلوچستان از بازداشت گستردهٔ معترضان پس از نماز جمعه شهر زاهدان در ادامهٔ جمعههای اعتراضی این شهر خبر دادند.
- ۲ بهمن: رئیس مجلس شورای اسلامی در واکنش به رأی پارلمان اتحادیه اروپا به تروریستی خواندن سپاه پاسداران، تهدید کرد این مجلس ارتشهای کشورهای اروپایی در منطقه را به عنوان «سازمان تروریستی» شناسایی میکند.
- ۳ بهمن: وزارت خزانهداری آمریکا ۱۰ مقام بلندپایه جمهوری اسلامی و بنیاد تعاون سپاه را در ارتباط با سرکوب اعتراضات مردمی در ایران به فهرست تحریمهای واشینگتن افزود. فرجامخواهی محمد قبادلو، معترض محکوم به اعدام، در دیوان عالی کشور پذیرفته و جهت رسیدگی به دادگاه تجدید نظر ارجاع شد.
- ۵ بهمن: مجلس نمایندگان آمریکا قطعنامهای را در محکومیت سرکوب اعتراضات در ایران و حمایت از معترضان به اتفاق آرا تصویب کرد. فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران به بازداشت گسترده خبرنگاران در ایران اعتراض کرد و خواهان آزادی ۳۳ روزنامهنگار ایرانی شد. وزیر خارجه استرالیا از «آزار و اذیت شخصی و آنلاین» اتباع استرالیا توسط جمهوری اسلامی خبر داد.
- ۶ بهمن: محمود مرادخانی، خواهرزاده رهبر جمهوری اسلامی، خواستار «سرنگونی فوری رژیم حاکم بر ایران» شد.
- ۷ بهمن: سایت «حالوش» از تیراندازی و پرتاب گاز اشکآور به سمت شرکتکنندگان در جمعه اعتراضی در زاهدان خبر داد. معاون رئیسی اعتراضات اخیر را «چالش امنیتی جدی» برای حکومت توصیف کرد.
- ۸ بهمن: سخنگوی نیروی انتظامی اعلام کرد این نهاد، ارسال پیامک «تذکر حجاب اجباری» به مالکان خودروها را بر مبنای «قانون» از سر گرفته است. مشاور امنیت ملی در کاخ سفید و نماینده ویژه این کشور در امور ایران در واکنش به اعلام جرم دادستانی ایالات متحده علیه طراحان ترور مسیح علینژاد، به جمهوری اسلامی درباره تهدید شهروندان آمریکا هشدار دادند.
- ۱۱ بهمن: سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی از تصویب ممنوعیت خروج زنان ایرانی از کشور بدون اجازه کسانی که آنان را «سرپرست» زنان خواند، خبر داد.
- ۱۲ بهمن: صدها شخصیت بینالمللی، از جمله چند برنده جایزه نوبل تا بازیگران سرشناس سینما، با انتشار فراخوان مشترکی خواستار حمایت «تزلزلناپذیر» از ایرانیان معترض علیه حکومت جمهوری اسلامی شدند. جمعی از فعالان مدنی و رسانهای اصلاحطلب ساکن داخل و خارج ایران رأی پارلمان اروپا برای تروریستی شناخته شدن سپاه پاسداران را محکوم کردند. حسن روحانی، رئیسجمهور پیشین ایران، به مناسبت آغاز «دهه فجر» گفت: «مردمی را که از ما برگشتند، باید برگردانیم.»
- ۱۳ بهمن: شهروندان در اعتراضات شبانه در شماری از شهرهای ایران از جمله تهران، بندرعباس، اصفهان، رشت و مشهد علاوه بر سر دادن شعارهای ضد حکومتی، بنرهای تبلیغاتی «دهه فجر» را تخریب کردند. منابع حقوق بشری از بازداشت دستکم ۱۸۲ شهروند کرد و ۱۸۵ شهروند بلوچ در طول یک ماه خبر دادند.
- ۱۴ بهمن: سازمان حقوق بشر ایران در گزارشی ارزیابی کرد که شلیک مأموران حکومت به صورت و چشم معترضان «سیستماتیک» و «هدفمند» بوده است.
- ۱۶ بهمن: محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین ایران، با تأکید بر آنکه «براندازی» جمهوری اسلامی ممکن نیست، خواستار «بازگشت» به قانون اساسی شد.
- ۱۷ بهمن: جایزه گرمی بهترین ترانه در بخش «آهنگ برای تغییرات اجتماعی» شصتوپنجمین دوره اهدای جوایز گرمی، به تکآهنگ «برای» شروین حاجیپور اهدا شد. روزنامه گاردین گزارشی دربارهٔ «تجاوز و تعرض جنسی» به شماری از معترضان زن و مرد در جریان سرکوب اعتراضات «زن زندگی آزادی» منتشر کرد.
- ۱۹بهمن: علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، بار دیگر از اعتراضات با نام «تاکتیک دشمن» نام برد. جمعی از نمایندگان پارلمان آلمان از احزاب مختلف سیاسی در اعتراض به سرکوب معترضان در ایران مقابل سفارت جمهوری اسلامی در برلین تجمع کردند.
- ۲۰ بهمن: سایت «دادههای باز ایران» خسارت قطع و اختلال اینترنت در چهار ماه نخست از اعتراضات سراسری به اقتصاد ایران، را «دهها هزار میلیارد تومان» برآورد کرد.
- ۲۱ بهمن: مناطق مختلف تهران و شهرهایی چون اصفهان، مشهد، کرج، کرمانشاه، گرگان، سنندج و بندرعباس شاهد شعارهای شبانه علیه جمهوری اسلامی در آستانهٔ سالگرد پیروزی انقلاب بهمن ۵۷ بودند. هشت چهره سرشناس مخالف حکومت ایران در دانشگاه جورج تاون واشینگتن بر همبستگی و همصدایی همه مخالفان حکومت جمهوری اسلامی برای عبور از آن و پذیرش تکثر نیروها تاکید کردند.
- ۲۲ بهمن: روزنامه آلمانی «ولتآمزونتاگ» گزارش داد دولت برلین شاهد افزایش جاسوسی ماموران اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران از ایرانیان ساکن آلمان از بعد از آغاز اعتراضات پنج ماه اخیر بوده است. پس از صدور بخشنامه موسوم به «عفو»، برخی از معترضان و شماری از زندانیان سیاسی آزاد شدند.
- ۲۴ بهمن: گروه «سرفشارک» گزارش داد منطقه جامو و کشمیر و سپس کشورهای ایران، هند و روسیه در سال ۲۰۲۲ «فلجکنندهترین» سانسور اینترنت را تحمیل کردند. حسین طائب، مشاور فرمانده کل سپاه، اعلام کرد: «اینترنت دست دشمن است مجبوریم محدودش کنیم». معاون حقوقی وزارت علوم ادعا کرد «هیچ استادی بهدلیل مسائل سیاسی اخراج نشده است».
- ۲۵ بهمن: شماری از خانوادههای دادخواه که عزیزان خود را از زمان روی کار آمدن جمهوری اسلامی در مقاطع مختلف تاریخی از دست دادهاند، تشکلی به نام «شورای انقلابی دادخواهان» تشکیل دادند. نزدیک به چهار ماه پس از حادثه تیراندازی در حرم شاهچراغ در شیراز، یک مقام وزارت اطلاعات از دستگیری ۴۲ نفر به عنوان «اعضای شبکه پشتیبانی» در این حادثه خبر داد.
- ۲۶ بهمن: ۲۰ تشکل صنفی و مدنی مستقل ایران «مطالبات حداقلی» خود را اعلام کردند. برنامه زیستمحیطی سازمان ملل متحد، «یونپ»، خواستار آزادی نیلوفر بیانی، فعال محیط زیستی و کلیه فعالان و کارشناسان محیط زیستی زندانی در ایران شد.
- ۲۷ بهمن: مردم شهرهای اصفهان، سنندج، شیراز، یزد، زرینشهر، اراک و مناطق مختلف تهران همزمان با چهلم محمدمهدی کرمی و محمد حسینی با شعار «مرگ بر دیکتاتور» دست به اعتراض شبانه زدند. انجمن روزنامهنگاران کانادایی برای آزادی بیان (CJFE)، چهلمین جایزه خود را به نیلوفر حامدی و الهه محمدی، دو روزنامهنگار زندانی ایرانی، تقدیم کرد.
- ۲۸ بهمن: دادستانی تهران نسبت به انتشار تصاویر اعتراضات در پایتخت هشدار داد و گفت پروندههای مربوط به حکم «عفو» رهبر جمهوری اسلامی مختومه شده و دیگر کسی مشمول «ارفاقات قانونی» نخواهد شد. کنفرانس امنیتی مونیخ با حضور مخالفان برجسته جمهوری اسلامی به جای نمایندگان حکومت ایران آغاز شد.
- ۲۹ بهمن: رسانههای هند گزارش دادند که وزیر خارجه جمهوری اسلامی سفر به دهلی نو برای شرکت در یک کنفرانس را بهدلیل وجود دو ثانیه از گیسو بریدن زنان ایرانی در فیلم تبلیغاتی کنفرانس، لغو کرد. شوراهای صنفی دانشجویان کشور از افزایش صدور احکام «اخراج» و «تعلیق» به منظور تشدید فشار بر دانشجویان و موج گسترده احضار فعالان دانشجویی به «دفاتر پیگیری وزارت اطلاعات» خبر داد.
۳۰ بهمن: عباس عراقچی، دبیر شورای راهبردی روابط خارجی، هشدار داد: «نباید اجازه بدهیم اینطور مرتب علیه ما تظاهرات شود و مرتب پیامهایی داده شود.»
اسفند
- ۱ اسفند: هزاران ایرانی در برابر ساختمان شورای اروپا در بروکسل، پایتخت بلژیک، گرد آمدند و از وزیران خارجه اتحادیه خواستند نام سپاه پاسداران در فهرست تروریستی این نهاد قرار گیرد. بریتانیا سه مقام ارشد قضایی ایران را بهدلیل صدور حکم اعدام علیه معترضان و شماری از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تحریم کرد. اتحادیه اروپا دو نهاد و ۳۲ مقام جمهوری اسلامی از جمله دو تن از وزیران دولت ابراهیم رئیسی را به اتهام دست داشتن در «سرکوب امنیتی معترضان» تحریم کرد.
- ۲ اسفند: وزارت خارجه جمهوری اسلامی «۱۳ نهاد و ۱۵ شخص اتحادیه اروپا» و «هشت بریتانیایی» از جمله جیمی فلای، مدیر رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی، را تحریم کرد. وزیر خارجه آلمان گفت که «هیچ مستند قانونی» در اتحادیه اروپا برای تروریستی خواندن سپاه وجود ندارد. خبرگزاری رسمی قوه قضائیه ایران خبر داد که جمشید شارمهد، زندانی دوتابعیتی در ایران، به اعدام محکوم شده است.عیسی پورزارع، وزیر ارتباطات، مدعی شد که ۶۰ درصد مردم و کسبوکارهای آنها وارد پیامرسانهای داخلی شدهاند.
- ۳ اسفند: سازمان عفو بینالملل خواستار روند عادلانه دادرسی برای پژمان فاتحی، وفا آذربار، محسن مظلوم و هژیر (محمد) فرامرزی، چهار شهروند کُرد، شد.
- ۴ اسفند: یک مقام امنیتی استان مازندران از تشکیل تیمهای بازرسی برای تحمیل حجاب اجباری در تفرجگاهها و مراکز اقامتی مازندران در ایام نوروز خبر داد. روزنامه اصولگرای «فرهیختگان» در گزارشی برآورد کرد حجم بازار فیلترشکنهای پولی در ایران حدود «۱۶ هزار میلیارد تومان» در سال است. شرکت «متا» پنج ماه پس از فیلتر شدن اینستاگرام در ایران خبر داد که هنوز دهها میلیون ایرانی از این اپلیکیشن استفاده میکنند.
- ۵ اسفند: هزاران نفر از مردم زاهدان در بیستویکمین جمعه اعتراضی این شهر در واکنش به کشته شدن ابراهیم ریگی، جوان ۲۴ ساله، در بازداشت نیروی انتظامی، تظاهرات کردند. نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران صدور حکم اعدام برای جمشید شارمهد، تبعه ایرانی-آلمانی از سوی جمهوری اسلامی را به شدت محکوم کرد.
- ۷ اسفند: معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت عمدیبودن عامل مسمومیتهای سریالی دانشآموزان دختر در برخی مدارس کشور را که از آذرماه شروع شده، تأیید کرد. قیمت دلار آمریکا برای اولین بار از مرز ۶۰ هزار تومان گذشت.
- ۸ اسفند: حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، مدعی شد اعتراضات به واسطه «دخالت عناصر تروریستی» و «مداخلات خارجی» از جمله رسانههای فارسیزبان خارج از ایران به خشونت کشیده شد. دولت کانادا روز دوشنبه اعلام کرد که ۱۲ مقام ارشد سپاه پاسداران و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی را بهدلیل مشارکت در «نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر» در ایران تحریم کرد.
- ۹ اسفند: رئیس بیمارستان دامپزشکی مرکزی ایران خبر داد که روند درمان «پیروز»، تولهیوز ایرانی، اثربخش نبود و این تولهیوز تلف شد. نمایشگاه کتاب «لایپزیگ» آلمان اجازه حضور مرکز اسلامی هامبورگ، وابسته به جمهوری اسلامی، در نمایشگاه سالانه کتاب را نداد. بیش از ۳۵ شعبه انجمن جهانی قلم در بیانیهای مشترک و مبسوط، بازداشت و سرکوب نویسندگان و شاعران و اعضای کانون نویسندگان ایران را محکوم کردند.
- ۱۰ اسفند: در دومین روز از اجلاس شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، ۵۴ کشور با انتشار بیانیه مشترکی خواهان لغو اعدامها و نقض گسترده حقوق بشر در ایران شدند.
- ۱۱ اسفند: سازمان عفو بینالملل خواهان توقف «حملات به مدارس دخترانه» شد. رئیس مجلس شورای اسلامی خواستار تشکیل یک کارگروه ویژه در مجلس برای رسیدگی به موضوع حملات سمی به مدارس دخترانه در ایران شد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در گفتوگو با کریستین امانپور، مجری شبکه خبری «سیانان»، تجاوز به زنان بازداشتشده را رد کرد و مدعی شد که «زنان در ایران همه آزادیهای لازم را دارند». هیئت حقیقتیاب مستقل سازمان ملل اعلام کرد در صدد جمعآوری اطلاعات در خصوص اتهامات «سرکوب خشونتآمیز اعتراضات» ایران است.
- ۱۲ اسفند: مجله «تایم»، مسیح علینژاد، فعال حقوق زنان، را به عنوان یکی از ۱۲ شخصیت زن سال خود انتخاب کرد.
- ۱۳ اسفند: پدر مهسا امینی اعلام کرد در صورتی که شکایت «فردی» و «موردی» او در پرونده مرگ دخترش به نتیجه نرسد، از هر راه دیگری این موضوع را پیگیری خواهد کرد.
- ۱۴ اسفند: دانشآموزان دختر دستکم در ۳۳ شهر از ۱۷ استان ایران به صورت مشکوک مسموم شدند.
- ۱۵ اسفند: غلامحسین محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه، بدون ارائه آمار بازداشتشدگان اعتراضات، از عفو «۸۰ هزار نفر» خبر داد. یک نمایندهٔ مجلس اعلام کرد بیش از پنج هزار دانشآموز در ایران مسموم شدهاند.
- ۱۶ اسفند: وزارت کشور از بازداشت «برخی افراد» در پنج استان در رابطه با مسمومیت در مدارس دخترانه خبر داد. خبرگزاری صداوسیما گفت ۴۱ دانشآموز در یک مدرسه در زاهدان مسموم شدهاند. سازمان نظام پزشکی ایران در بیانیهای حملات مسمومیت در مدارس دخترانه در ایران را «اقدام سبعانه» و «جنایت ضد بشری» خواند.
- ۱۷ اسفند: جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، در پیامی به مناسبت روز جهانی زن «شجاعت» زنان ایرانی در برابر سرکوب جمهوری اسلامی را ستود. وزارت خزانهداری آمریکا با انتشار بیانیهای از تحریم سه سازمان و هشت فرد و مقام جمهوری اسلامی، از جمله فرمانده ارتش ایران به اتهام نقض حقوق بشر خبر داد. دولت بریتانیا در روز جهانی زن، ستاد امر به معروف و نهی از منکر جمهوری اسلامی و محمد صالح هاشمی گلپایگانی، دبیر آن را تحریم کرد.
- ۱۸ اسفند: جایزه افتحاری زنان شجاع ۲۰۲۳ از سوی وزیر خارجه آمریکا به «زنان و دختران معترض ایران» اهدا شد. انتشار ویدئویی از رقص پنج دختر در محوطهٔ شهرک اکباتان با استقبال زیاد در شبکههای اجتماعی روبرو شد. هانا نویمن، یکی از نمایندگان آلمان در پارلمان اروپا، خبر داد که این نهاد در مورد صدور قطعنامه در ارتباط با مسمومیت مشکوک دختران دانشآموز در بحث خواهد کرد.
- ۱۹ اسفند: شیرین عبادی، شاهزاده رضا پهلوی، مسیح علینژاد، حامد اسماعیلیون، گلشیفته فراهانی، علی کریمی، عبدالله مهتدی و نازنین بنیادی، شش چهره مخالف جمهوری اسلامی، منشور «مهسا» را منتشر کردند.
- ۲۰ اسفند: وزارت کشور مدعی شد بیش از ۱۰۰ نفر از «عوامل مؤثر» در مسمومیتهای مشکوک مدارس دخترانه بازداشت شدهاند. شهرهای مختلف اروپا از جمله فرانکفورت، کپنهاگ، گوتنبرگ و مونیخ صحنهٔ تجمعات ایرانیان در اعتراض به مسمومیتهای مشکوک دانشآموزان دختر در ایران بودند.
- ۲۱ اسفند: در پی برگزاری تجمعات دانشجویی در محکومیت مسمومیتهای مشکوک در مدارس دخترانه، دستکم ۳۰ دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی «ممنوعالورود» و ۴۰ دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی تبریز به کمیته انضباطی احضار شدند. سوئد در واکنش به تأیید حکم اعدام حبیب فرجالله چعب، ملقب به حبیب اسیود، از سوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی آن را اقدامی «غیرانسانی» خواند. دانشآموزان دختر در مدارس دستکم هفت شهر ایران به صورت مشکوک مسموم شدند.
- ۲۲ اسفند: معاون وزیر بهداشت جمهوری اسلامی گفت ۱۳ هزار دانشآموز بهدلیل مسمومیتهای مشکوک در مدارس عمدتاً دخترانه ایران تحت معالجه قرار گرفتهاند. غلامحسین محسنی اژهای در جلسه شورای عالی قوه قضائیه گفت از میان زندانیان عفوشده، «۲۲ هزار نفر» از بازداشتشدگان اعتراضات هستند.
- ۲۳ اسفند: همزمان با برگزاری مراسم جشن چهارشنبهسوری، تجمعهای اعتراضی مردم همراه با شعارهایی علیه جمهوری اسلامی در برخی شهرهای ایران از جمله پایتخت برگزار شد. وزارت اطلاعات از کشف آنچه «شبکهها و تجهیزات خرابکاری برای عملیات» در شب چهارشنبه آخر سال نامید، خبر داد.
بیشتر در این باره: شناسایی هویت ۳۷۳ تن از کشتهشدگان در ۲۵ استان
با استفاده از گزارش رویترز و لایوبلاگ زنده رادیوفردا؛ پ.م/ر.ش