جلسات محاکمه خالد شیخ محمد، متهم به طراحی حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱ و چهار متهم دیگر اين پرونده پس از حدود ۱۸ ماه وقفه روز سه‌شنبه ۱۶ شهریور از سر گرفته شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این دادرسی که از حدود ۹ سال پیش آغاز شده به دلیل محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا به تاخیر افتاده بود. جلسات این محاکمه نظامی در پایگاه نیروی دریایی آمریکا در گوانتانامو برگزار می‌شود.
در جلسه روز سه‌شنبه علاوه بر خالد شیخ محمد، متهم به طراحی این حملات، چهار متهم دیگر به نام‌های عمار البلوچی، شهروند پاکستانی ولید بن عتش و رمزی بن الشیبه، شهروندان یمنی و مصطفی الهوساوی، شهروند سعودی حضور داشتند.
تعدادی از اعضای خانواده‌های قربانیان این حملات نیز از پشت یک دیوار شیشه‌ای می‌توانستند روند دادرسی را دنبال کنند.
در حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱ به شهرهای آمریکا دو هزار و ۹۷۶ نفر کشته شدند و متهمان این پرونده در صورت اثبات جرم ممکن است به مجازات مرگ محکوم شوند.
در پنج سالی که از روند قبل از محاکمه اصلی می‌گذرد احتمال شکنجه این پنج متهم توسط ماموران سی‌آی‌ای به موضوع اصلی دادرسی بدل شده و بعید به نظر می‌رسد که این محاکمات به زودی پایان یابد.
صاحبنظران معتقدند که بدون دخالت سیاسی، محاکمه اصلی ممکن است حتی تا یک سال دیگر نیز آغاز نشود و در نتیجه حکم متهمان به این زودی‌ها صادر نخواهد شد.
جو بایدن در کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود که بازداشتگاه گوانتانامو را تعطیل خواهد کرد و شاید این سیاست دولت جدید آمریکا روند بررسی این پرونده را تسریع کند.
سالن دادگاه در فاصله ده کیلومتری بازداشتگاه گوانتانامو قرار دارد که این پنج متهم همراه با ۳۴ متهم دیگر حداقل ۱۵ سال است در آنجا نگهداری می‌شوند.
قاضی بخش جدید دادرسی ماتیو مک کال، سرهنگ نیروی هوایی آمریکاست. او هشتمین قاضی است که برای رسیدگی به این پرونده تعیین می‌شود.
در مورد مشارکت فعال خالد شیخ محمد در طراحی و برنامه‌ریزی حملات یازده سپتامبر تردیدی وجود ندارد. او در بازجویی اعتراف کرده که در سال ۱۹۹۶ طرح این حملات را با اسامه بن لادن در میان گذاشته و بر نحوه تدارک و اجرای عملیات نظارت کرده است.
چهار متهم دیگر به مشارکت در تدارکات این عملیات از جمله آموزش هواپیماربایان، نقل و انتقال پول و هماهنگی رفت و آمد آنها متهم شده‌اند.
هر پنج نفر در فاصله سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳ دستگیر شده و بیش از دو سال در بازداشت‌گاه‌های پنهانی سی‌آی‌ای در نقاط مختلف جهان تحت بازداشت بودند. ماموران سی‌آی‌ای برای کسب اطلاعات از روش‌هایی نظیر ضرب و شتم، فشار روحی و شیوه موسوم به القای حس غرق شدن استفاده کرده‌اند که تمامی آنها طبق قوانین جدید آمریکا شکنجه محسوب شده و در نتیجه غیرقانونی هستند.
هر پنج متهم حدود ۱۵ سال پیش به بازداشتگاه گوانتانامو منتقل شدند.
وکلای مدافع متهمان مدعی‌اند که شکنجه متهمان حین بازداشت قانونی بودن این محاکمه را زیر سئوال برده و اگر این پرونده در یک دادگاه فدرال در خاک آمریکا بررسی می‌شد قاضی آن را کاملا مردود اعلام می‌کرد.
وکلای مدافع در اثبات ادعای خود می‌گویند اعترافاتی که در نتیجه شکنجه این افراد توسط ماموران سی‌آی‌ای کسب شده به هیچ وجه وجاهت قانونی ندارند و بازجویی‌هایی که در سال ۲۰۰۷ توسط ماموران اف بی‌آی انجام شده نیز از منظر قضایی جای تردید دارند چون ماموران پلیس فدرال آمريکا هم در بازجویی‌های غیرقانونی سازمان سی‌آی‌ای در سال‌های قبل مشارکت داشتند.