وزیر کشور ترکیه میگوید در جریان عملیات «ضد تروریستی» آن کشور، قندیل عراق «دیگر هدفی دور از دسترس نیست». سخنگوی حزب حاکم بر ترکیه نیز میگوید، گستره عملیات نظامی آنکارا تا کوه قندیل افزایش پیدا کردهاست.
سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه، ۱۶ خرداد ماه در مصاحبهای با شبکه انتیوی گفته است «تا وقتی قندیل هست، دیاربکر (در جنوب شرق ترکیه) آزاد نخواهد شد». اشاره این مقام دولت ترکیه به حضور شبهنظامیان کـرد در این مناطق است؛ شبهنظامیانی که از منظر آنکارا گروههای تروریستی بهشمار میروند. ترکیه علیه شبه نظامیان حزب کارگردان کردستان (پکاکا) چه در خاک خود، چه در عراق و نیز شبهنظامیان یگانهای مدافع خلق در سوریه، حملات نظامی مختلفی انجام دادهاست.
علاوه بر اظهارات سویلو، سخنگوی حزب عدالت و توسعه، حزب حاکم بر ترکیه، نیز روز چهارشنبه اظهار داشت عملیات نظامی کشورش تا کوه قندیل گسترش پیدا میکند: «دهها پایگاه پکاکا نابود شده است. دهها پایگاه تازه تاسیس شدهاست. قندیل از گروه تروریستی پکاکا، پاکسازی خواهد شد».
یک روز پیش از این سخنان، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، نیز با اشاره به عملیات کشورش در شمال سوریه گفته بود: «ما به کار ۴۵۰۰ تروریست در عفرین (در سوریه) خاتمه دادهایم». او سپس افزوده بود: «قندیل هدف بعدی است. سنجار هدف بعدی است.
سنجار در شمال عراق قرار دارد و پیشتر نیز هدف حملات ترکیه قرار گرفته بود. کوه قندیل در مرز ایران و ترکیه و نیز ایران و عراق قرار دارد. گروه پکاکا در مناطق کوهستانی قندیل مستقر هستند.
عراق بارها به عملیات نظامی ترکیه در خاک خود اعتراض کردهاست. در فروردین ماه گذشته ستاد مشترک ارتش عراق گفته بود: «اوضاع در نینوا، سنجار و مناطق مرزی در کنترل نیروهای امنیتی عراق است و دلیلی برای عبور نیروهای (خارجی) از مرز به این مناطق وجود ندارد». سال گذشته نیز دولت عراق با محکوم کردن حملات هوایی ترکیه به شمال آن کشور، گفته بود ترکیه «حاکمیت ملی» عراق را نقض کرده است.
هشدارها و تهدیدهای تازه مقامهای ترک در مورد عملیات نظامی در قندیل، دو هفته پیش از انتخابات سراسری پارلمانی و ریاستجمهوری در ترکیه بیان شدهاست. با این حال وزیر کشور ترکیه در مصاحبه با انتیوی گفته عملیات نظامی ربطی به انتخابات ندارد.
بحران آب
ترکیه و عراق، علاوه بر حملات به سنجار و قندیل و دیگر مناطق، بر سر کمبود آب و جریان آن نیز اختلافاتی دارند که اخیرا بار دیگر افزایش یافتهاست.
دولت عراق روز سهشنبه گفته بود از اینکه دولت ترکیه سد ایلیسو را زودتر از آنچه اعلام کرده بود بسته، «شگفتزده شدهاست».
بنا بر گزارشها ترکیه در روزهای اخیر بدون اعلام قبلی دست به آبگیری سد بزرگ ایلیسو زدهاست؛ آنهم در حالیکه مقامهای عراقی نگران کاهش آب دجله هستند.
حیدر عبادی، نخستوزیر عراق، روز سهشنبه گفت همتای ترک او «قول داده بود که آبگیری ایلیسو را از اواخر ژوئن (سه هفته دیگر) آغاز میکنند؛ من از اینکه دیدم آنها آبگیری را شروع کردهاند شگفتزده شدهام».
آقای عبادی نیز موضوع انتخابات پیشرو در ترکیه را پیش کشیده و گفته «آنها احتمالا به دنبال حمایت کشاورزان [در رایگیری] هستند».
در واکنش به این سخنان، سفیر ترکیه در بغداد گفته آنکارا با دولت عراق همکاری میکند و بدون مشورت و تعامل برای همکاری، اقدامی انجام نخواهد داد.
برخی کارشناسان بر این باور هستند که سد ایلیسو قادر است جریان آب به عراق را تا نصف میزان فعلی و یا حتی بیشتر، کاهش دهد. رویترز میگوید هفتاد درصد آب عراق از طریق همسایگان آن کشور تامین میشود. عمده این آب نیز از طریق دجله و فرات وارد آن کشور میشود. هر دو رود از ترکیه سرچشمه میگیرند.
البته ساخت سد ایلیسو تنها با نگرانی عراق روبهرو نشده و مقامهای ایران نیز به آن اعتراض کردهاند. در تیر ماه سال پیش یک نماینده مجلس شورای اسلامی از تشکیل «کمیته امنیتی» در مجلس برای بررسی ساخت سد «ایلیسو» خبر داده بود و سفیر ترکیه در تهران نیز اعلام کرده بود که این کشور از «حق خود» برای ساخت سد نمیگذرد.