رئیسجمهوری ترکیه به تعلیق صدور روادید در مراکز دیپلماتیک ایالات متحده در ترکیه اعتراض کرده و آن را «ناراحتکننده» خواندهاست. همزمان گزارشها از تنش در بازار مالی ترکیه و سقوط ارزش لیر حکایت دارند. سفیر آمریکا در ترکیه گفته صدور دوباره روادید بستگی به اجرای «تعهدات» آنکارا دارد.
یکشنبه ۱۶ مهر ماه مدتی پس از انتشار خبر بازداشت یکی از کارکنان محلی کنسولگری ایالات متحده در استانبول، واشینگتن از تعلیق صدور روادید غیرمهاجرتی برای شهروندان ترکیه خبر داد. کارمند بازداشتشده متهم به «جاسوسی» شدهاست. ساعاتی پس از تعلیق صدور روادید از طرف آمریکا، ترکیه نیز دست به اقدام مشابهی زد. یک روز بعد نیز گزارش شد که یک کارمند دیگر کنسولگری ایالات متحده به دادستانی ترکیه احضار شدهاست.
به گزارش خبرگزاری دولتی ترکیه، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه، ۱۷ مهر ماه در کنفرانس خبری مشترکی با همتای اوکراینی خود در کییف، گفتهاست «تصمیم سفارت [آمریکا] برای تعلیق صدور روادید غیرمهاجرتی مایه ناراحتیست». آقای اردوغان میگوید واکنش آنکارا عملی متقابل در برابر این تصمیم بودهاست.
ترکیه گفته است کارمند بازداشتشده کنسولگری، با جنبش وابسته به فتحالله گولن، خطیب منتقد دولت رجب طیب اردوغان، رابطه داشتهاست. دولت اردوغان، گولن را عامل اصلی کودتای نافرجام سال گذشته میداند و جنبش برآمده از تفکرات او را نیز یک «گروه تروریستی» توصیف میکند. آقای گولن ساکن ایالات متحده است و تلاشهای ترکیه برای استرداد او نتیجهای نداشته. این خطیب ساکن آمریکا هرگونه ارتباط میان خود و کودتای سال گذشته در ترکیه را رد کردهاست.
با تعلیق صدور روادید گزارشها نشان میدهد ارزش لیر ترکیه سقوط کرده و بازار سهام آن کشور نیز دستخوش تلاطم شدهاست.
خبرگزاری رویترز گزارش دادهاست که ارزش لیر در برابر دلار آمریکا ۳.۴ درصد سقوط کرده و ارزش سهام در بازار بورس استانبول نیز تا ۴.۷ درصد تنزل پیدا کردهاست. مهمتر از همه اینها اما وضعیت شرکت هواپیمایی ترکیه است که ارزش سهام آن طی یک روز گذشته ۹ درصد کاهش پیدا کردهاست.
بانک مرکزی ترکیه میگوید از نزدیک در حال رصد اوضاع است.
شبکه خبری بلومبرگ به نقل از وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه میگوید بیش از ۳۷ هزار شهروند آمریکایی در سال گذشته میلادی به ترکیه سفر کردند. شمار گردشگران آمریکایی کمتر از دو درصد کل است و در مقایسه با سال ۲۰۱۵ میلادی که نزدیک به ۹۰ هزار نفر بود، به مراتب کاهش پیدا کرده بود. رقمی که ممکن است با وضعیت فعلی، باز هم کاهش پیدا کند.
شمار گردشگران در ترکیه از سال ۲۰۱۴، به دلایل امنیتی و نگرانیها و هشدارها در مورد حملات تروریستی، با کاهش پیاپی همراه شدهاست.
جان باس، سفیر آمریکا در آنکارا روز دوشنبه در بیانیهای گفت اینکه تا چه زمانی تعلیق صدور روادید برای شهروندان ترکیه ادامه پیدا کند، بستگی به «تعهد دولت ترکیه به حفاظت از تاسیسات و امنیت پرسنل» در آن کشور دارد.
سفارت ایالات متحده در ترکیه میگوید اتهامهای وارد شده به کارمند کنسولگری «ناشایست» و بیپایه است.
آقای باس در عین حال تاکید کرده تعلیق روادید، بهمعنی توقف صدور آن برای شهروندان ترکیه نیست و آنهایی که ویزای معتبر دارند میتوانند به آمریکا سفر کنند و دیگر شهروندان نیز میتوانند خارج از ترکیه درخواست روادید کنند.
روابط آنکارا و واشینگتن چندیست با تنشها و بیان انتقادهای سران دو کشور همراه شدهاست.
علاوه بر موضوع فتحالله گولن، دو طرف بر سر اتهامهای وارد شده به مقامهای امنیتی همراه رجب طیب اردوغان در آمریکا بهخاطر درگیری و رویارویی با معترضان، و یا پرونده رضا ضراب و کیفرخواست صادرشده علیه چند مقام پیشین دولت ترکیه نیز اختلافاتی آشکار دارند.