سایت آمریکایی «پولیتیکو» روز دوشنبه ۹ فروردین گزارش داد که واشینگتن برای غلبه بر بنبست ایجاد شده در مسیر مذاکرات با ایران، یک «پیشنهاد جدید» برای ارائه به تهران تنظیم کرده است.
پولیتیکو به نقل از «دو منبع آگاه» که نام آنها را فاش نکرده است، نوشت که مقامات ارشد دولت جو بایدن این پیشنهاد را در هفته جاری به ایران ارائه خواهند کرد تا روند مذاکرات با تهران آغاز شود.
یکی از دو منبع یادشده به پولیتیکو گفته است که تیم آمریکایی هنوز در حال کار روی جزئیات این طرح است.
با این حال، این سایت افزوده است که آمریکا به احتمال زیاد از ایران میخواهد از برخی گامهایی که در چارچوب کاهش تعهدات برجامی خود برداشته است، عدول کند و از جمله سانتریفوژهای پیشرفته را بهکار نگیرد و غنیسازی اورانیوم با غلظت ۲۰ درصدی را نیز متوقف کند.
دو منبعی که پولیتیکو با آنها گفتوگو کرده است، گفتهاند که آمریکا حاضر است در برابر گامهایی که از ایران میطلبد، بخشی از تحریمهای اقتصادی علیه تهران را لغو کند.
به نوشته پولیتیکو، تیمی در کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا که در حیطه مسائل ایران فعالیت میکنند، به این باور رسیدهاند که انتخابات ریاستجمهوری قریبالوقوع در ایران، ممکن است شانس پیشرفت در مذاکرات میان طرفین را تضعیف کند.
این سایت نوشته است که این طرح ممکن است در هفتههای آینده تعیین کند که نیت جو بایدن برای بازگشت به برجام موفق خواهد شد یا شکست خواهد خورد.
به نوشته پولیتیکو، تیم آقای بایدن فعلا تقلا میکند تا ایرانیها را به پای میز مذاکرات بیاورد.
یک مقام ارشد دولت آمریکا از پرداختن به جزئیات این امر خودداری کرده اما شاهرخ ناظمی، مسئول دفتر اطلاعرسانی در دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد، گفته است بازگشت آمریکا به برجام نیازمند ارائه یک طرح مشخص است.
آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، روز اول فروردین تکرار کرد که آمریکا باید ابتدا تمامی تحریمها علیه ایران را برداشته و تهران پس از راستیآزمایی، مذاکرات برای بازگشت آمریکا به برجام را بررسی خواهد کرد.
خروج آمریکا از برجام که تصمیم دونالد ترامپ بود، در حال سه ساله شدن است. در حالی که این اقدام سنگینترین ضربات را به اقتصاد ایران وارد کرده، رهبر جمهوری اسلامی مدعی است که حکومت او هنوز میتواند خود را اداره کند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در جریان مذاکرات روزهای گذشته با جوزپ بورل، مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در بروکسل، تاکید کرد که مذاکرات مستقیم میان واشینگتن و تهران، یک امر الزامی است.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، ماه گذشته در چند گفتوگو با رسانههای آمریکا، از جمله با پولیتیکو، تاکید کرده بود که واشینگتن باید به موعد نزدیک بودن انتخابات ریاستجمهوری در ایران توجه کند و بداند که نباید بختی را که برای احیای برجام ایجاد شده است، از دست بدهد.
رئیسجمهوری ایران نیز سخنانی با مضمون مشابه بیان کرده و گفته بود که دولت جدید آمریکا فعلا راه دونالد ترامپ را میرود و در صحنه عمل، همان سیاست «فشار حداکثری» را ادامه داده و سایه «تحریمهای ظالمانه» از سر مردم ایران برداشته نشده است.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، ظاهرا در پاسخ تلویحی به سخنان رئیسجمهوری و وزیر خارجه ایران، گفته بود که آمریکا در تصمیمگیریهایش تنها به منافع امنیت ملی خود توجه دارد و انتخابات ایران سرعت این روند را کند یا تند نخواهد کرد.
انتخابات ریاستجمهوری ایران دو ماه دیگر برگزار میشود.
اما فارغ از موعد انتخابات ایران، مهلت یک توافق موقت که ماه گذشته میان آژانس بینالمللی انرژی اتمی با دولت ایران بدست آمد و به ناظران آژانس اجازه میدهد فعلا به وظایف بازرسی خود بدون محدودیت در سایتهای هستهای ایران ادامه دهند، دو ماه دیگر، همزمان با پایان انتخابات ریاستجمهوری ایران، به پایان میرسد.
اگر گزارش پولیتیکو در خصوص تلاش آمریکا برای تکمیل طرح پیشنهادی برای ارائه به ایران در روزهای آینده، درست باشد، این تحول ظاهرا با شرایطی مصادف شده که اسرائیل، دشمن سرسخت بازگشت آمریکا به برجام، گرفتار آن شده است و چشمانداز ادامه قدرت سیاسی بنیامین نتانیاهو، فعلا با ابهام روبروست.
رئیس ستاد ارتش اسرائیل گفته است که بازگشت آمریکا به برجام یعنی حمله اسرائیل به سایتهای هستهای ایران، و او «فرمان بهروزکردن» برنامههای حمله را به نظامیان خود داده است.
تال کالمن، یک افسر ارشد اسرائیلی مرتبط با امور ایران در ستاد ارتش این کشور، روز هشتم فروردین در گفتوگو با روزنامه اسرائیل هیوم مدعی شد که اسرائیل خواهد توانست «تمامی برنامه اتمی ایران را منهدم کند».