آمریکا هشدار داده‌است که ادامه فعالیت نفتکش‌های ایران می‌تواند به «فاجعه زیست‌محیطی» منجر شود، چون نفتکش‌های جمهوری اسلامی برای فروش مخفیانه نفت و احتراز از دیده شدن، «سامانه شناسایی خودکار» خود را خاموش می‌کند.
آمریکا از جامعه جهانی خواسته‌است که از ورود کشتی‌های ایرانی به بنادر خود جلوگیری کنند، چرا که نه تنها با تحریم‌های آمریکا مواجه خواهند شد، بلکه احتمال بروز حوادث و فاجعه زیست‌محیطی نیز وجود دارد.
برایان هوک، مسئول گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۱۶ آبان ماه اعلام کرد که شرکت‌های بیمه بین‌المللی از ارائه خدمات به کشتی‌های ایرانی منع شده‌اند و جمهوری اسلامی به احتمال زیاد، مجبور خواهد شد که برای بیمه کشتی‌ها به شرکت‌های داخلی متکی شود و «این شرکت‌ها قادر به پرداخت غرامت فاجعه‌های زیست‌محیطی که مبلغ آن به میلیاردها دلار می‌رسد، نیستند».
به گفته وی، خطر حوادث دریایی کشتی‌های ایرانی از کانال سوئز تا تنگه مالاکا (در مالزی) و همه آبراهه‌های مهم وجود دارد، چرا که کشتی‌های ایرانی در همه جا تردد می‌کنند.
او افزوده است: «کشورها، شرکت‌ها و بنادر بایستی آگاه باشند که احتمالاً خودشان محبور به پردخت غرامت فجایع زیست‌محیطی کشتی‌های ایرانی خواهد شد، چرا که شرکت‌های بیمه ایرانی چنین توانایی را ندارند».
طی هفته‌های گذشته گزارش‌های متعددی از «حرکت سیگنال خاموش» نفتکش‌های ایرانی برای فرار از ردگیری رادارها منتشر شده‌است. ایران می‌گوید که به هر طریق ممکن، سعی خواهد داشت نفت خود را به بازارهای بین‌المللی برساند.
حرکت سیگنال خاموش باعث می‌شود که ردیابی نفتکش‌ها بسیار مشکل شود، اما سامانه شناسایی خودکار در واقع برای این منظور در نفتکش‌ها و دیگر کشتی‌ها تعبیه شده‌است که آنها بتوانند همدیگر را در هر شرایطی ببینند و از محل حضور، حرکت و جهت حرکت همدیگر آگاه شوند.
موضوع تحریم سانچی
یکی از موارد سانحه نفتکش ایرانی، مربوط به کشتی سانچی می‌شود که بهمن ماه سال گذشته در دریای چین شرقی اتفاق افتاد. این نفتکش نسبتاً کوچک با محموله حدود یک میلیون بشکه میعانات گازی غرق شد و تمامی ۳۲ خدمه آن جان باختند.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی خسارات مادی ناشی از غرق شدن کشتی نفتکش سانچی را ۱۱۰ میلیون دلار برآورد کرد که ۵۰ میلیون دلار آن ارزش کشتی است و ۶۰ میلیون دلار نیز ارزش محموله آن.
۳۰ درصد محموله نفتی شرکت توسط شرکت بیمه ایرانی و ۷۰ درصد آن توسط ۱۱ شرکت بیمه بین‌المللی به رهبری شرکت بیمه نروژی اسکولد بیمه شده بود.
مرکز پژوهش‌های مجلس دربارهٔ علت این حادثه می‌نویسد که دو سناریو را می‌توان متصور بود که اولی اختلال در سامانه ناوبری و راداری دو شناور یا یکی از شناورهاست و دومی هم از کارافتادن سیستم ای‌آی‌اس (سامانه شناسایی خودکار).
«ای‌آی‌اس» همان سامانه‌ای است که نفتکش‌های ایران هم‌اکنون برای فرار از ردیابی خاموش می‌کنند.
آمریکا نفتکش سانچی را نیز روز دوشنبه ۱۴ آبان ماه تحریم کرد و برخی از مقام‌های ایرانی با اشاره به غرق شدن نفتکش اظهار تعجب کرده‌اند که چرا نفتکشی که الان وجود خارجی ندارد، در لیست تحریم‌ها گنجانده شده‌است.
برخی از مقامات ایران گفته‌اند که آمریکا فقط می‌خواهد لیست تحریم‌ها را طولانی کند و برخی از تحریم‌ها «کور» بوده‌اند. اما این تحریم می‌تواند هدف دیگری را دنبال کند زیرا شرکت‌های بیمه جهانی هنوز باید بابت این حادثه ده‌ها میلیون دلار به ایران غرامت بپردازند و حال معلوم نیست که با وجود تحریم نفتکش سانچی، آنها آیا راهی برای پرداخت غرامت خواهند یافت یا نه.
در این میان، هادی حق‌شناس معاون سازمان بنادر و دریانوردی ایران ۱۷ آبان ماه در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفت که «تا کنون هیچ‌یک از بنادر خارجی اعلام نکرده‌است که بنادر ایران را تحریم می‌کند یا مانع از ورود کشتی ایرانی به محدوده بندری خود می‌شود».
حق‌شناس دربارهٔ مسئله کاهش تخلیه و بارگیری در بنادر ایران اظهار داشت: «این موضوع ارتباطی به تحریم‌های بندری و دریایی ندارد بلکه حجم درخواست‌ها برای واردات و صادرات کاهش پیدا کرده‌است.»
تأکید برایان هوک بر موفق بودن راهبرد فشار حداکثری بر ایران
برایان هوک، مسئول گروه اقدام ایران در وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه در ادامه سخنانش همچنین گفت که ایالات متحده در مورد اعمال حداکثر فشار بر ایران، بسیار موفق و دقیق عمل کرده، بدون آنکه اجازه دهد تحریم‌های ایران به جهشی در بهای نفت منجر شود.
آقای هوک همچنین تأکید کرد که راهبرد «فشار حداکثری» آمریکا، آن دسته از حساب‌های بانکی که پول‌های نفت ایران در آن سپرده‌گذاری شده را هدف گرفته‌است.
مقام‌های آمریکا روز دوشنبه ۱۴ آبان از بازگشت تمامی تحریم‌ها علیه صنعت نفت و گاز و همچنین کشتیرانی ایران خبر دادند. با این حال اعلام شده‌است که هشت کشور: چین، هند، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه، ایتالیا، یونان و تایوان به‌طور موقت از این تحریم‌ها معاف خواهند شد.
دونالد ترامپ در ۱۸ اردیبهشت ماه سال جاری خروج آمریکا از توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران، موسوم به برجام، و دستور بازگشت تمامی تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران را صادر کرد. این تحریم‌های در دو مرحله اجرا شده‌اند.
مقام‌های آمریکا در زمان خروج از برجام گفته بودند که تا نیمه آبان ماه به مشتریان ایران فرصت می‌دهند تا خرید نفت جمهوری اسلامی را کاملاً متوقف کنند.
در همین زمینه، مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا گفته‌است: تاکنون بیش از ۲۰ کشور وارد کننده نفت از ایران، واردات نفت خود از این کشور را کاملاً متوقف کرده‌اند و عرضه بیش از یک میلیون بشکه نفت به بازار قطع شده است.