بامداد پنجشنبه، ۱۸ آذر، علی باقری، مذاکرهکننده ارشد ایران، برای ادامه گفتوگوهای احیای برجام با مذاکرهکنندگان ارشد گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا وارد وین شد.
بر اساس برنامهای که اعلام شده، نشست کمیسیون مشترک برجام ساعت ۱۲ ظهر به وقت محلی وین (۱۴ و ۳۰ دقیقه به وقت تهران) در هتل کوبورگ وین برگزار خواهد شد.
در آستانه این نشست مشترک، جلسه رایزنی علی باقری، معاون وزیر خارجه ایران، با رؤسای هیئتهای چین و روسیه در وین آغاز شده و قرار است مذاکرات هیئت ایرانی با انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا، نیز برگزار شود.
در همین روز حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، نیز با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، تلفنی دربارهٔ روند مذاکرات گفتوگو کرد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، آقای امیرعبداللهیان در این گفتوگوی تلفنی با بیان اینکه «تیم ایرانی برای رسیدن به توافق و رایزنی با ۱+۴ تا هر زمان که لازم باشد در وین خواهد ماند» گفت: «تردید داریم که آیا طرف غربی آماده رفع تحریمهاست یا به دنبال رفع یکطرفه نگرانیهای خود است.»
این در حالی است که دیپلماتهای اروپایی پس از آنکه پیشنهادهای ارائهشده از سوی هیئت اعزامی ایران در مذاکرات هفته گذشته را «زیادهخواهی» و «غیرقابل قبول» خواندند، از تهران خواستهاند تا با «پیشنهادهای واقعبینانه» به میز مذاکرات بازگردد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز چهارشنبه در واشینگتن به خبرنگاران گفت در مذاکرات گذشته، «برخی از مسائل حساسی که در زمینه بازگشت احتمالی به برجام پیش روی ما بود، حل شده یا در مسیر حلوفصل بود».
او افزود: «امیدوار بودیم ایرانیان که به وین باز میگردند، با تکیه بر پیشرفتهایی که در دورههای اول تا ششم حاصل شده بود، آماده کار بر روی موضوعات باقیمانده باشند.» اما به گفته این سخنگو، چنین امری محقق نشد.
ند پرایس همچنین اعلام کرد که رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، برای هدایت هیئت مذاکرهکننده ایالات متحده عازم وین خواهد شد.
او در عین حال، ابراز امیدواری کرد که دور جدید مذاکرات بهگونهای «متفاوت» رقم بخورد.
بیشتر در این باره: آلمان: پیشنهادهای ایران در مذاکرات هستهای را دقیق بررسی کردیم؛ غیرقابل قبول استالمیادین: ایران با پنج شرط به میز مذاکره باز میگردد
در همین حال، رسانههای داخل ایران شامگاه چهارشنبه گزارش دادند که شبکه «المیادین» به نقل از منابع آگاه اعلام کرده است هیات ایرانی در مذاکرات وین پنج شرط دارد.
بر این اساس، تهران در این دور از مذاکرات، علاوه بر «لغو کامل» تحریمهای واشینگتن و دریافت «ضمانت» از طرف آمریکایی، «جبران خسارتهای وارد شده به ایران» را شرط کرده است.
این در حالی است که در گزارش المیادین به چگونگی و نحوه جبران خسارتها اشارهای نشده است.
این گزارش افزوده که منابع ایرانی در عین حال به نتیجه رسیدن «سریع» مذاکرات را بعید دانسته و اظهارات اخیر وزیر خارجه انگلیس را یک پیام «تهدید غیرقابل قبول» خواندهاند.
بریتانیا روز چهارشنبه هشدار داد که مذاکرات کنونی «آخرین فرصت» برای بازگشت به برجام است. لیز تراس، وزیر خارجه بریتانیا گفت: «به ایرانیها قویا توصیه میکنم که به برجام بازگردند، چون ما برای جلوگیری از رسیدن ایران به سلاح اتمی مصمم به همکاری با متحدانمان هستیم».
بیشتر در این باره: وال استریت جورنال: چینیها از پیشنهادات جدید ایران در مذاکرات شگفتزده شدندروز سهشنبه نیز وزیر خارجه فرانسه گفته بود که جمهوری اسلامی با «وقتکشی» در مذاکرات هستهای، قصد دارد به ظرفیت دستیابی به سلاح هستهای نزدیکتر شود.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، هم پس از توقف این دور از مذاکرات اعلام کرده بود که آمریکا اجازه نخواهد داد ایران همزمان با «وقتکشی» در مذاکرات هستهای، به توسعه برنامه اتمی خود ادامه دهد و در صورت شکست دیپلماسی، واشینگتن گزینههای دیگر را دنبال خواهد کرد.
مذاکرات احیای برجام خرداد امسال پس از پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری ایران و در شرایطیکه حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از پیشنویس توافق تکمیل شده بود، پس از شش دور گفتوگو به درخواست تهران متوقف شد.
نشریه پولیتیکو مهرماه امسال در گزارشی با اشاره به اظهارات یک دیپلمات نوشت ایران در زمینه مذاکرات احیای توافق هستهای در وین پایتخت اتریش وقتکشی میکند و همزمان برنامه هستهای خود را توسعه میدهد تا ابزاری برای فشار در مذاکرات داشته باشد.
دولت جو بایدن که از ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ (یکم بهمن ۹۹) در آمریکا بر سر کار آمده است، بارها اعلام کرده که در صورت بازگشت ایران به تعهداتش در چارچوب برجام، آماده است که به این توافق بازگردد.
توافق وین در سال ۱۳۹۴ که به طور رسمی به عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شناخته میشود، قرار بود در ازای کاهش تحریمهای اقتصادی علیه ایران، برنامه هستهای تهران را مهار کند.
جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۹۸، یکسال پس از خروج آمریکا از برجام به تدریج از تعهداتش عدول کرده و غنیسازی را در سطح گستردهای افزایش داده است. تهران همچنین اجرای پروتکل الحاقی برای بازدید سرزده بازرسان آژانس از تاسیسات هستهای خود را از اسفند ۹۹ متوقف کرده است.
یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا روز ۱۳ آذر در جمع خبرنگاران گفته بود حتی چین و روسیه از اینکه ایران تا چه حد از پیشنهادهای خود در مذاکرات قبلی وین (شش دور نخست) عقبنشینی کرده است، شگفتزده شده و با نگرانی از خواستههای بعدی ایران در مذاکرات، وین را ترک کردهاند.
چین و روسیه از طرفهای باقیمانده در برجام به شمار میروند که در این سالها، عموما موضعی آسانگیرانهتر در قبال سیاستهای جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کردهاند.