دولت بریتانیا روز دوشنبه، ۱۴ مرداد، رسما اعلام کرد که به مأموریت آمریکا برای تأمین ناوبری آزاد در خلیج فارس می‌پیوندد.
پیوستن بریتانیا به این ائتلاف پس از آن صورت می‌گیرد که واکنش اولیه کشورهای آلمان و فرانسه برای پیوستن به این ائتلاف منفی بوده اما وزیر خارجه آلمان پیشنهاد «مأموریت نظارتی» در خلیج فارس ارائه کرده است.
دومینیک راب، وزیر خارجه بریتانیا، روز دوشنبه در بیانیه‌ای با تأکید بر اینکه «هدف ما فراهم کردن وسیع‌ترین حمایت بین‌المللی برای حفظ ناوبری بین‌المللی است» گفت: اعزام ناوهای بریتانیایی به منطقه «به تقویت امنیت می‌انجامد و تضمین مضاعفی برای کشتی‌رانی است».
همزمان وزارت دفاع بریتانیا نیز با اعلام اینکه نیروی دریایی این کشور برای اسکورت کشتی‌ها در تنگه هرمز با آمریکا همکاری می‌کند، بدون اشاره به جزئیات، انجام این مأموریت را با حضور دو ناو آمریکایی و دو ناو بریتانیایی عنوان کرد.
دو کشتی نظامی بریتانیایی، شامل ناو «مونتروز» و ناوشکن «دانکن»، در حال حاضر در منطقه حضور دارند اما ناوشکن دانکن قرار است تا چند هفته دیگر برای برخی تعمیرات منطقه را ترک کند.
ظریف: آمریکا نمی‌تواند ائتلاف ایجاد کند
این تحولات در حالی است که محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، روز دوشنبه در نشستی خبری به تلاش آمریکا برای راه‌اندازی این ائتلاف اشاره کرد و مدعی شد: «امروز ایالات متحده در دنیا تنها است و نمی‌تواند ائتلاف ایجاد کند. کشورهای دوست‌شان هم خجالت می‌کشند که با آنها در یک ائتلاف حضور پیدا کنند».
وزیر خارجه جمهوری اسلامی همچنین مدعی شد که آمریکا «از جنگ ویتنام در هیچ جنگ دیگری، به جز جنگ گرانادا، پیروز نشده است».
در هفته‌های اخیر، به ویژه پس از توقیف یک نفتکش بریتانیایی توسط سپاه پاسداران، شماری از مقام‌های آمریکایی از طرحی برای اسکورت نظامی شناورهای تجاری در تنگه هرمز خبر داده‌اند.
هفته گذشته مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، با تأکید بر ادامه تلاش واشینگتن برای اجرای این طرح گفت: «اطمینان دارم که جهان اهمیت این طرح را درک خواهد کرد... ما به مشارکت کشورهای مختلف جهان برای حفاظت از آزادی ناوبری نیاز داریم».
پس از مطرح شدن این طرح، آلمان و فرانسه پیوستن به ائتلافی به رهبری آمریکا را رد کردند و دولت قبلی بریتانیا نیز از پیشنهاد دیگری مبنی بر تشکیل ائتلاف اروپایی سخن به میان آورد.
ابهام‌ها درباره ناوگان اروپایی
پس از آنکه جرمی هانت، وزیر خارجه پیشین بریتانیا، پیشنهاد تشکیل ناوگان اروپایی را به میان آورد، چند کشور در این قاره از این طرح استقبال کردند و آلمان نیز گفت در این باره تصمیم خواهد گرفت.
بیشتر در این باره: سه پیشنهاد برای ناوبری امن در خلیج فارس: کدام موفق می‌شود؟اکنون با تغییر دولت در بریتانیا و تصمیم جدید این کشور برای پیوستن به ائتلاف به رهبری آمریکا، روشن نیست که آیا این کشور هنوز از طرح ناوگان اروپایی حمایت می‌کند یا خیر.
از سوی دیگر هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، روز دوشنبه بار دیگر از موافقت اولیه کشورش با ایده تشکیل ناوگان اروپایی خبر داد اما این ایده را «مأموریت نظارتی برای حفاظت از ناوبری در خلیج فارس» خواند.
آقای ماس در جریان بازدید از یکی از شهرهای مرزی لهستان گفت: با این حال «انتظار می‌رود که قانع کردن اتحادیه اروپا به این کار زمان ببرد».
ساعاتی پیش از اظهارات وزیر خارجه آلمان، یک مقام دیگر این کشور ضمن حمایت از تشکیل ناوگان اروپایی گفته بود که آلمان باید نقش رهبری را در این ائتلاف برعهده داشته باشد.
پیتر به‌یر، مسئول همکاری‌های آلمان و آمریکا، به یک نشریه گفت: «آلمان باید نقش رهبری را برعهده بگیرد. ما منافع امنیتی در منطقه داریم و مسئولیت‌هایی بر عهده‌مان است».
بریتانیا، آلمان و فرانسه سه کشور اروپایی هستند که پس از خروج آمریکا از برجام کوشیده‌اند تا توافق هسته‌ای با ایران را زنده نگاه دارند.
جمهوری اسلامی از طرح ناوگان اروپایی نیز به شدت انتقاد کرده و علی ربیعی، سخنگوی دولت حسن روحانی، چنین طرحی را «تحریک‌کننده» و «موجب افزایش تنش‌ها» در منطقه خواند
از اردیبهشت امسال که انفجارهایی در چهار نفتکش در نزدیکی بندر فجیره امارات روی داد تنش در منطقه بالا گرفته است؛ آمریکا و برخی کشورها این حمله را به ایران نسبت دادند اما مقام‌های جمهوری اسلامی این اتهام را رد می‌کنند.
حمله به دو نفتکش دیگر در اواسط خرداد و همزمان با دیدار رهبر جمهوری اسلامی با نخست‌وزیر ژاپن، باعث تداوم تنش‌ها شد و پس از آن، اقدام سپاه پاسداران در سرنگون کردن یک پهپاد آمریکایی و توقیف یک کشتی بریتانیایی تنش‌ها در منطقه را به اوج رساند.
نفتکش بریتانیایی «استنا ایمپرو» روز ۲۸ تیر بدست نیروهای سپاه توقیف شد؛ مقام‌های جمهوری اسلامی محل توقیف این نفتکش را تنگه هرمز اعلام کرده‌اند اما بریتانیا می‌گوید «راهزنی دریایی» علیه این نفتکش در دریای عمان و در آب‌های بین‌المللی روی داد.