آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، ۲۶ شهریور ماه ضمن حمایت از استقلال و یکپارچگی کشور عراق، با همهپرسی استقلال اقلیم کردستان در شرایط فعلی مخالفت کرده و میگوید چنین کاری، به تلاشها برای مقابله با «داعش» ضربه میزند.
استفان دویاریچ، سخنگوی دبیر کل سازمان ملل، گفته است از منظر آقای گوترش، همهپرسی برنامهریزیشده برای سوم مهر ماه قادر است به «نیازها به شکـستدادن [گروه حکومت اسلامی] ضربه زده» و مانع از بازسازی شهرها و مناطق بازپسگرفتهشده طی ماههای گذشته شود.
در بیانیه منتشرشده در روز یکشنبه، گفته شده «دبیر کل سازمان ملل به استقلال، تمامیت ارضی و یکپارچگی عراق احترام گذاشته و بر این عقیده است که همه موضوعات مهم میان دولت فدرال و اقلیم کردستان، باید از طریق گفتوگوی ساختاری و مصالحه سازنده به دست آید».
گوترش از رهبران سراسر عراق خواسته است تا با «بردباری و خویشتنداری» با این موضوع روبهرو شوند.
دبیر کل سازمان ملل در عین حال در مورد تاثیر همهپرسی بر بازگشت میلیونها آواره ناشی از نبردها با گروه داعش، به محل زندگی خود، ابراز نگرانی کردهاست.
مسعود بارزانی، رئیس دولت اقلیم کردستان عراق، ۱۷ خرداد ماه اعلام کرد این اقلیم در سوم مهر ماه دست به برگزاری همهپرسی برای استقلال خواهد زد.
هیمن هورامی، یکی از مشاوران آقای بارزانی، گفته بود در برگه همهپرسی از رایدهندگان پرسیده میشود: آیاخواهان استقلال کردستان هستید؟ هوشیار زیباری، از مقامهای بلندپایه کردستان، نیز پیش از این به رویترز گفته بود «رای آری» به این همهپرسی، موضع دولت اقلیم کردستان را در مذاکره با دولت مرکزی برای «خودمختاری بیشتر» تقویت خواهد کرد.
همهپرسی در اقلیم کردستان با مخالفتهایی داخل و خارج از عراق روبهرو شدهاست. دولت مرکزی عراق، ترکیه و ایران، با این همهپرسی مخالفت کردهاند. کاخ سفید آمریکا نیز در بیانیهای گفته ایالات متحده از این اقدام حمایت نمیکند و این همهپرسی را اقدامی تحریکآمیز توصیف کرده که ثبات را از بین میبرد. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، گفته کشورش از اعلام استقلال اقلیم کردستان و تشکیل «دولت کرد» در شمال عراق حمایت میکند.
همهپرسی اقلیم کردستان قرار است در چهار منطقه اربیل، سلیمانیه، دهوک و کرکوک در شمال عراق برگزار شود؛ پنج و نیم میلیون نفر واجد شرایط شرکت در آن هستند.