رزماری دیکارلو، رئیس امور سیاسی سازمان ملل، روز چهارشنبه پنجم تیرماه به شورای امنیت این سازمان گفت تصمیم آمریکا برای خاتمه لغو معافیتی که به برخی از کشورهای خریدار نفت ایران داده بود، «میتواند مانع» اجرای توافق هستهای شود.
ایالات متحده با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران از اواسط اردیبهشت ماه معافیت مشتریان نفت کشور را متوقف کرده است. هشت کشور چین، هند، کره جنوبی، ترکیه، ژاپن، یونان، ایتالیا، ژاپن و تایوان، کشورهایی هستند که از معافیت شش ماهه آمریکا برخوردار بودند.
این تحریمها و لغو معافیتهای نفتی به کاهش شدید صادرات نفت ایران منجر شده به طوری که طبق گزارش خبرگزاری رویترز میزان بارگیری روزانه نفت ایران در ماه مه به ۴۰۰ هزار بشکه رسید.
ایران میگوید از آنجا که نمیتواند از منافع توافق هستهای بهره ببرد، طبق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام مرحله به مرحله تعهدات خود را کاهش خواهد داد، امری که قدرتهای اروپایی نسبت به آن هشدار دادهاند.
رزماری دیکارلو نیز در اظهارات روز چهارشنبه خود گفت که بعید میداند این اقدام ایران کمکی به حفظ توافق هستهای کند. از سویی سفرای کشورهای اروپایی نیز در نشست شورای امنیت سازمان ملل از ضرورت ادامه برجام سخن گفتند و تاکید کردند که برای این توافق هیچ جایگزین دیگری نمیتوان متصور بود که صلحآمیز باشد.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری ایالات متحده که همواره منتقد توافق هستهای دولت باراک اوباما و قدرتهای جهانی با ایران بود، برجام را «توافقی وحشتناک» خوانده و به رغم هشدارهای دیگر طرفهای برجام، واشینگتن را از آن خارج کرده است.
بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، ژائو واله دآلمیدا، سفیر اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد، روز چهارشنبه به پانزده عضو شورای امنیت این سازمان گفت: «برجام به عنوان یک توافق هستهای تاکنون جواب داده و اهداف مورد نظر را تامین کرده. هیچ جایگزین صلحآمیز و قابل وثوق دیگری نیز برای آن وجود ندارد».
ادامه این نشست با اظهارات فرانسوا دلاتره، سفیر فرانسه در سازمان ملل، همراه بود که هشدار داد لغو توافق هستهای به معنای یک عقبگرد خطرناک است که میتواند عواقب وخیمی برای منطقه و امنیت همگانی ما داشته باشد.
وی سپس اضافه کرد تهران باید از هر گونه اقدامی که ناقض تعهدات هستهای آن باشد، خودداری کند.
همچنین نماینده روسیه در سازمان ملل در این نشست از تهران خواست که به تعهدات خود نسبت به برجام پایبند بماند. واسیلی نبنزیا در عین حال ایالات متحده را به دوگانگی در گفتار و عمل متهم کرد.
وی اظهار داشت: «ما میشنویم که تصریح میکنند کسی برنامهای برای تغییر رژیم در ایران ندارد، اما همزمان میشنویم که تهدید به نابودی میکنند و تحریمها را شدت میبخشند. از یک سو خواهان مذاکره هستند و از سویی علنا میگویند که میخواهند شمار نیروهای نظامی خود را در منطقه افزایش دهند».
نماینده روسیه در نهایت گفت، چنین علائمی که به سختی میتوان آنها را رمزگشایی کرد، تنها باعث میشود که شرایط به نقطه بدون بازگشت برسد.