انتشار گزارشهایی از این که دولت دونالد ترامپ در آمریکا برای اعلام خروج از پیمان «آسمان باز» آماده میشود به نگرانی و انتقاد دموکراتها و عدهای از کارشناسان نظامی دامن زده است.
در همین حال، به گزارش خبرگزاری رویترز، هنوز وزارت خارجه و وزارت دفاع آمریکا صراحتا در این باره اظهار نظر نکردهاند.
این پیمان در سال ۱۹۹۲ میان ۳۴ کشور، از جمله آمریکا و روسیه امضا و از سال ۲۰۰۲ به اجرا گذاشته شد و بر اساس آن، کشورهای عضو میتوانند در آسمان یکدیگر پروازهای تجسسی انجام دهند تا مستقیما از تحرکات نظامی همدیگر اطلاع یابند و بدین ترتیب به یکدیگر مظنون نباشند.
شبکه تلویزیونی سیانان روز چهارشنبه، ۱۷ مهرماه، در این باره نوشت که خروج آمریکا از این معاهده میتواند بر توانایی این کشور در کسب اطلاعات از وضعیت نظامی روسیه و دیگر کشورها اثر منفی بگذارد.
این گزارش همچنین مینویسد کارشناسان نگران هستند که خروج آمریکا از این معاهده به رقابت تسلیحاتی میان واشینگتن و مسکو دامن بزند، خصوصا این که آمریکا در نظر دارد یک موشک کروز غیرهستهای را که برای مقابله با چالش روسیه در اروپا طراحی شده به زودی آزمایش کند.
بیشتر در این باره: پیمان «منع موشکهای هستهای میانبرد» بین آمریکا و روسیه منقضی شد
دونالد ترامپ همچنین روز ۱۱ مردادماه از «پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد» خارج شد که اتفاقا این پیمان نیز ۳۱ سال پیش میان روسیه و آمریکا امضا شده بود و دو طرف متعهد شده بودند از توسعه، تولید و استقرار موشکهای کروز یا بالیستیک زمینپرتاب با برد بین ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر خودداری کنند.
به فاصله اندکی بعد از خروج آمریکا از پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد، دولت ترامپ در روز ۲۸ مرداد خبر از آزمایش یک موشک کروز میانبرد داد که نخستین آزمایش از این دست پس از خروج از پیمان «منع موشکهای هستهای میانبرد» با روسیه بود.
آمریکا علت خروج از این پیمان را «نقض مکرر آن توسط روسیه» عنوان کرده بود، موضوعی که روسیه به شدت آن را رد کرده است.
درباره خروج از پیمان «آسمان باز» نیز سخنگوی وزارت خارجه در گفتوگو با سیانان گفته است «برخلاف روسیه، آمریکا این پیمان را با پایبندی کامل اجرا میکند».
در همین حال انتشار گزارشها از برنامه ترامپ برای خروج از پیمان «آسمان باز»، به نگرانی در میان دموکراتها دامن زده است.
چندین سناتور آمریکایی در نامهای به کاخ سفید گفتهاند خروج آمریکا از این پیمان «هدیه دیگری از دولت ترامپ به (ولادیمیر) پوتین (رئیس جمهوری روسیه) است. این سناتورهای ارشد آمریکایی در ادامه گفتهاند در راستای خروج از این پیمان، هیچ مشورتی با قانونگذاران آمریکایی، یا متفقین این کشور نشده و این موضوع نگرانکننده است».
در این میان سفیر روسیه در آمریکا نیز با انتشار توئیتی گفت که پیمان آسمان باز ابزار مهمی برای امنیت اروپا است.
با این حال آمریکا میگوید روسیه موانعی برای پروازهای تجسسی این کشور در منطقه کالینینگراد -- که تحت حاکمیت روسیه در بیرون از مرزهای کشور در منطقه میان لهستان و لیتوانی است -- ایجاد میکند.
این در حالی است که سال ۲۰۱۷ یک هواپیمای تجسسی روسی بر فراز پایتخت آمریکا، پنتاگون، سرویس اطلاعات مرکزی و پایگاه شکاری اندروز ایالات متحده پرواز کرده بود.
روسیه در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه اوکراین را به خاک خود ملحق کرد و به همین خاطر با تحریمهای غرب، از جمله آمریکا مواجه شد.