روزنامه نیویورکتایمز روز چهارشنبه ۱۵ مرداد در گزارشی نوشت که آژانسهای اطلاعاتی آمریکا «با دقت و موشکافانه» تلاشهای عربستان سعودی برای تقویت توانایی تولید سوخت اتمی را بررسی میکنند.
این تلاشها، بهنوشته روزنامه نیویورک، ممکن است که پادشاهی سعودی را در مسیر توسعه تسلیحات هستهای، از جمله دستیابی به بمب اتمی، قرار دهد.
بر اساس این گزارش، در هفتههای اخیر، تحلیل و بررسی محرمانهای با موضوع تلاشهای عربستان سعودی برای تولید سوخت اتمی و همکاری پنهانی با چین، در آژانسهای اطلاعاتی ایالات متحده به جریان افتاده است.
این بررسیها زنگ خطر را در مورد احتمال همکاری مشترک ریاض و پکن برای تقویت ظرفیت صنعتی عربستان با هدف تولید سوخت اتمی و غنیسازی اورانیوم به صدا درآورده است.
بهگفته مقامهای آمریکایی، دستیابی عربستان به چنین قابلیتی زمینه را برای تولید سوخت مورد نیاز تسلیحات هستهای در این کشور فراهم میکند.
در بخشی از تحقیقات اخیر، مأموران اطلاعاتی موفق به شناسایی تاسیسات جدیدی در نزدیکی منطقه تولید انرژی خورشیدی در حوالی ریاض، پایتخت عربستان، شدهاند.
برخی تحلیلگران دولت آمریکا و کارشناسان غیردولتی، این تأسیسات را به دیده تردید مینگرند و احتمال میدهند که این مورد یکی از چند سایت هستهای اعلامنشده در عربستان باشد.
با وجود این، مقامهای آمریکایی تأکید کردهاند که کوششهای رژیم عربستان هنوز به جایی نرسیده و در مراحل اولیه است.
تحلیلگران اطلاعاتی برای دستیابی به نتایج محکم و قابلاطمینان همچنان به زمان بیشتری جهت بررسی دقیق و موشکافانه برخی سایتهای یادشده نیاز دارند.
نیویورکتایمز در گزارش خود همچنین به نقل از دستاندرکاران آژانسهای اطلاعاتی آمریکا میافزاید، حتی اگر پادشاهی سعودی به دنبال برنامه هستهای نظامی باشد، سالها تا دستیابی به چنین قابلیتی، از جمله تولید کلاهک هستهای، فاصله دارد.
شائبهها در مورد اقدامات عربستان در این زمینه در حالی مطرح میشود که مقامهای این کشور هیچوقت اراده و عزم راسخ خود برای رقابت با ایران را پنهان نکردهاند؛ بهویژه که تنشها میان تهران و ریاض، از زمان خروج دولت دونالد ترامپ از توافق برجام در اردیبهشت ۹۷ شدت یافته است.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در سال ۲۰۱۸ بهصراحت گفته بود که در صورت تداوم تلاشهای ایران برای دستیابی به بمب اتمی، این کشور نیز گامهای جدی در مسیر توسعه یا دستیابی به تسلیحات هستهای برخواهد داشت.
از سوی دیگر، روزنامه وال استریت جورنال نیز در مقالهای که روز ۱۴ مرداد منتشر کرد، از نگرانی مقامهای غربی نسبت به تأسیسات مشکوک عربستان سعودی، واقع در صحرای شمال غرب این کشور، پرده برداشت.
این روزنامه نوشت که استخراج کیک زرد اورانیوم از سنگ معدن اورانیوم، بخشی از برنامه همکاری با چین بود و آن را گام اولیه و ضروری در روند غنیسازی اورانیوم معرفی کرد؛ روندی که میتواند به استفاده صلحآمیز آن در رآکتورهای هستهای بینجامد یا در صورت غنیسازی در سطوح بسیار بالاتر به تولید سلاح هستهای منجر شود.
آقای ترامپ، از آغاز ریاستجمهوریاش وارد مذاکره با عربستان شد تا در زمینه کمک به پیشبرد برنامه غیرنظامی هستهای این کشور به توافق برسند، اما این مذاکرات که نیازمند تأیید کنگره است، در یک سال گذشته عملاً متوقف مانده است.
از همین رو، همکاری عربستان با چینیها این احتمال را مطرح میکند که ریاض از وعدههای ایالات متحده ناامید شده و در عوض، به چین روی آورده است تا ایجاد زیرساختهای چند میلیارد دلاری مورد نیاز جهت تولید سوخت هستهای را به سرانجام برساند.