وزیر امور خارجه آمریکا روز شنبه ۲۰ دی ماه به اظهارات یک نماینده مجلس شورای اسلامی درباره اخراج بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در صورت عدم رفع تحریمها، واکنش نشان داده و گفته است که چنین سیاستی، موضع ایران را تقویت نخواهد کرد.
احمد امیرآبادی فراهانی، عضو هیات رئیسه مجلس در همین روز پیشتر گفته بود: «اگر تا سوم اسفند ماه، آمریکا تحریم های مالی، بانکی و نفت را حذف نکند؛ قطعا بازرسان آژانس را از کشور اخراج و حتما اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف خواهیم کرد.»
این اظهارات عضو هیات رئیسه مجلس واکنش مایک پومپئو را در پیداشته است.
وزیر امور خارجه آمریکا در بیانیهای با اشاره به مصوبه مجلس شورای اسلامی یعنی ««اقدام راهبردی برای لغو تحریمها» در ۱۲ آذرماه گفته است، امروز هم یک عضو هیات رئیسه مجلس این تهدید را یکبار دیگر تکرار کرد: اگر تحريمها برداشته نشوند، تمام بازرسان آژانس بين المللی انرژی هستهای اخراج خواهند شد.
وزیر امور خارجه آمریکا تصریح کرده است: بار دیگر حکومت ایران از برنامه هستهای خود برای اخاذی جامعه جهانی و تهدید امنیت منطقه استفاده میکند.
مایک پومپئو اضافه کرده است: این تهدید ایران حتی فراتر از نقض توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است. ایران طبق معاهده حقوقی و متعاقب توافق انپیتی، متعهد شده است که به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه دسترسی دهد. نقض این تعهدات فراتر اقدامات قبلی انجام شده ایران در مغایرت با تعهدات هستهای برجام است.
بر پایه پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هستهای معروف به «انپیتی» که ایران در توافق هستهای اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته است، بازرسان آژانس بین المللی انرژی مجاز خواهند بود هر زمان که لازم میدانند تأسیسات هستهای ایران را سرزده بازرسی کنند.
بیشتر در این باره: ابراز نگرانی «عمیق» اعضای اروپایی برجام از آغاز غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم در ایرانمایک پومپئو در ادامه گفته است، نه تنها ایالات متحده، بلکه همه کشورها به پایبندی ایران به تعهداتش اهمیت زیادی میدهند. سیاست قبول مخاطره هستهای٬ موضع ایران را تقویت نمی کند، بلکه منجر به انزوا و فشار بیشتر میشود.
وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه اقدام ایران در شروع فرآیند غنیسازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصدی در تاسیسات اتمی فردو در نزدیکی قم، اشاره کرده و گفته است: «حامی اصلی تروریسم در جهان نباید در هیچ سطحی غنی سازی اورانیوم داشته باشد.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در دیماه سال جاری آغاز غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم توسط ایران را تایید کرد.
مایک پومپئو تاکید کرده است: ایالات متحده کاملا از تداوم فعالیتهای حرفهای و مستقل آژانس بین المللی انرژی اتمی برای نظارت و راستی برنامه هستهای ایران حمایت میکند. اقدام ایران در اخراج بازرسان بینالمللی میبایست با محکومیت جهانی رو به رو شود.
بر اساس برجام که تیرماه سال ۹۴ بین ایران و شش قدرت جهانی به امضاء رسید، تهران پذیرفت که بسیاری از فعالیتهای هستهایش را متوقف کند و اورانیوم را در سطحی که قابل بهرهبرداری برای تولید سلاح هستهای نباشد غنیسازی کند.
در مقابل، کشورهای عضو این توافق پذیرفتند که تحریمهای سازمان ملل و هستهای علیه ایران را لغو کنند.
اما با روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ که از منتقدان توافق هستهای با ایران است، ایالات متحده در اردیبهشت ۹۷ از برجام خارج شد و تحریمهای شدیدی علیه ایران وضع کرد.
تهران یکسال بعد، در واکنش به اقدام آمریکا، به صورت تدریجی از تعهدات خود در برجام عدول کرد و مجلس شورای اسلامی ۱۲ آذر امسال با تصویب طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها»، راه را برای فشار بیشتر بر غرب و کاهش تعهدات باقیمانده ایران باز کرد.