«اختلاف عمیق» در تیم ترامپ بر سر تمدید یا عدم تمدید معافیت نفتی هشت کشور

جان بولتون (راست) طرفدار قطع کامل صادرات نفت ایران به وسیله تحریم‌هاست

خبرگزاری بلومبرگ روز سه‌شنبه، ششم فروردین‌ماه، از «اختلاف عمیق» در میان اعضای تیم امنیتی و دیپلماتیک دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بر سر قطع صادرات نفت ایران خبر داد.

فرصت شش ماهه آمریکا به هشت مشتری ایران برای واردات محدود نفت جمهوری اسلامی در ماه مه آینده، اردیبهشت‌ماه، پایان می‌یابد.

این گزارش به نقل از چهار منبع آگاه که نخواسته‌اند نامی از آنها برده شود، می‌گوید که اختلاف میان تیم شورای امنیت ملی آمریکا به رهبری جان بولتون با تیم مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، پیرامون نحوه اتخاذ تصمیم درباره صادرات نفت ایران بالا گرفته است.

بلومبرگ با اشاره به این که دست آخر ترامپ تصمیم نهایی را خواهد گرفت می‌نویسد که مشکل اینجاست که قطع صادرات نفت ایران در راستای سیاست‌های رئیس جمهوری آمریکا برای اعمال «فشار حداکثری» بر جمهوری اسلامی و توقف برنامه موشکی و کمک به حزب‌الله است، اما تنگ‌تر کردن حلقه فشار تحریم نفتی علیه ایران می‌تواند به اوج‌گیری قیمت نفت در جهان منجر شود.

بنا بر سنت، این موضوع می‌تواند در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ باعث افزایش قیمت بنزین در آمریکا شده و بر آرای جمهوری‌خواهان اثر منفی بگذارد.

تیم آقای بولتون معتقد است که با تنگ‌تر کردن حلقه تحریم نفتی ایران، قیمت نفت بالا نخواهد رفت و در سطح کنونی باقی خواهد ماند.

قیمت نفت شاخص آمریکا روز چهارشنبه، هفتم فروردین، زیر ۶۰ دلار و قیمت نفت برنت زیر ۶۸ دلار است.

بلومبرگ از قول منابع آگاه می‌نویسد لری کادلو، مشاور ارشد اقتصادی ترامپ، در دیدار روز دوشنبه رئیس جمهوری آمریکا و اسرائیل از این دیدگاه دفاع کرده و گفته است عدم تمدید معافیت‌ نفتی به مشتریان ایران، قیمت نفت را بالا نخواهد برد.

در مقابل توصیه وزارت خارجه آمریکا به رهبری مایک پومپئو این است که برخی معافیت‌ها برای مشتریان نفتی ایران ادامه یابد.

تولید نفت ایران از زمان خروج آمریکا از برجام بیش از ۱.۱ میلیون بشکه کاهش یافته و به زیر ۲.۷ میلیون بشکه سقوط کرده است. صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران نیز از بالای ۲.۵ میلیون بشکه به حدود ۱.۱ تا ۱.۲ میلیون بشکه افتاده است.

چین، هند، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، ترکیه، ایتالیا و یونان تا اردیبهشت‌ماه فرصت دارند که خرید نفت ایران را به صورت محدود ادامه دهند، اگرچه تایوان، ایتالیا و یونان از تمدیدهای خود هیچ استفاده‌ای نکرده و واردات نفت ایران را متوقف کرده‌اند.

این گزارش می‌افزاید با این حال، این موضوع بستگی به تصمیمات اوپک، همچنین تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ونزوئلا برای فشار بر نیکلاس مادورو به هدف واگذاری قدرت دارد.

اوپک و کشورهای هم‌پیمان این سازمان به رهبری روسیه اواخر سال گذشته تصمیم گرفتند تا تولید روزانه خود در نیمه اول سال ۲۰۱۹ را حدود ۱.۲ میلیون بشکه کاهش دهند و معلوم نیست آیا این تصمیم برای نیمه دوم سال تمدید خواهد شد یا نه.

تولید ونزوئلا نیز بعد از تحریم‌های ماه ژانویه آمریکا با سرعت در حال کاهش است.

مگان اسالیوان، معاون سابق مشاور امنیت ملی آمریکا، به بلومبرگ گفته است که دولت ترامپ برای افزایش قیمت نفت به ۷۰ دلار (از زیر ۶۰ دلار کنونی) آمادگی دارد، اما تصمیم سختی است، چرا که سیاست‌های سختگیرانه همزمان علیه ایران و ونزوئلا می‌تواند برای قیمت‌های جهانی نفت مشکل‌‌ساز باشد.

یک سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید به این خبرگزاری گفته است همه هماهنگی‌ها برای «فشار حداکثری» علیه ایران در جریان است.

یک سخنگوی وزارت خارجه نیز گفته است که هدف آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران کماکان به قوه خود باقی است، اما این وزارتخانه توصیه می‌کند برخی معافیت‌ها برای مشتریان نفتی ایران ادامه یابد.

تاکنون تحریم‌های آمریکا تاثیر خود را گذاشته است. صادرات نفت ایران نصف شده، ریال دو سوم ارزش خود را از دست داده و کشور با مشکلات اقتصادی دست به گریبان است و حتی آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران نیز اخیرا گفت که «تلاش اروپایی‌ها برای ادامه تجارت با ایران به رغم تحریم‌های آمریکا شبیه شوخی است».

به نوشته بلومبرگ، احتمالا چین و هند به عنوان بزرگ‌ترین مشتریان نفتی ایران بتوانند دوباره از آمریکا معافیت بگیرند، اما بولتون و تیم وی بر این نظر هستند که اکنون فرصت مناسبی برای قطع کامل صادرات نفت ایران است.

این گزارش می‌افزاید، اما تیم وزارت خارجه نگران افزایش قیمت نفت با کاهش دوباره ۱.۱ میلیون بشکه‌ای صادرات نفت ایران و رساندن آن به صفر است: «خصوصا پومپئو از طرف برخی سفرای خود، از جمله نماینده آمریکا در ناتو، نیز تحت فشار است، زیرا که عدم تمدید معافیت آمریکا برای ترکیه که عضوی از ناتو است، «پیامی اشتباه» به متحدان ایالات متحده است.

منابع: بلومبرگ، اوپک، رادیوفردا/ د. خ./ ف. دو.