سرتیپ حسین علایی، رییس پیشین ستاد مشترک سپاه، دست کم در دو مورد نشان داده که تفکراتش با تفکرات سایر فرماندهان ارشد سپاه متفاوت است.
مورد نخست به هنگامی باز می‌گردد که در اعتراضات ضد حکومتی سال ۸۸ یادداشتی در روزنامه اطلاعات نوشت و به نوعی حکومت شاه و جمهوری اسلامی را مقایسه کرد و بسیاری از فرماندهان سپاه بر وی تاختند.
مورد دوم، حالا و در حالی که آیت‌الله خامنه‌ای و همه فرماندهان ارشد سپاه می‌گویند ایران نباید با آمریکا مذاکره کند، او می گوید نباید مذاکره را کنار گذاشت و از اینکه ایران دو فرصت مذاکره با دولت دونالد ترامپ را از دست داده، انتقاد کرده است.
حسین علایی در تازه ترین مواضع خود، روز یکشنبه در نشستی در تهران درباره تنش‌های اخیر بین ایران و آمریکا گفته است زمانی که دونالد ترامپ گفت بدون قید و شرط حاضر به مذاکره است، ایران باید با دستور مذاکرات خودش، برای مذاکرات اعلام آمادگی می کرد.
حسین علایی که پیش از این فرمانده نیروی دریایی سپاه نیز بوده، همچنین گفته است ایران هنگامی که آمریکا می‌خواست از برجام خارج شود، باید با هدف جلوگیری از خروج آمریکا، با واشینگتن مذاکره می‌کرد. او گفته باید از ابزار مذاکره استفاده کرد و نمی‌توان مذاکره و حرف زدن را کنار گذاشت.
این نخستین بار است که یک فرمانده ارشد پیشین سپاه پاسداران به طور علنی از مذاکره با دولت دونالد ترامپ دفاع می‌کند.
همه فرماندهان ارشد سپاه به کرات از ایده مذاکره با آمریکا بویژه دولت ترامپ انتقاد کرده و حتی قبل از آنکه حسن روحانی به عنوان رییس‌جمهور و محمدجواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه به پیشنهاد مذاکره آمریکا پاسخ دهند، این فرماندهان ارشد سپاه بوده‌اند که مذاکره با آمریکا را از طرف جمهوری اسلامی رد کرده‌اند.
نکته مهم‌تر آنکه در حالی حسین علایی می‌گوید ایران باید با آمریکا مذاکره کند که آیت‌الله خامنه‌ای مذاکره با دولت دونالد ترامپ را سم مضاعف نامیده و فردی چون حسین علایی هم این موضع رهبر جمهوری اسلامی را می‌داند و هم به طور علنی بر دیدگاهی متضاد با نظر او اصرار می‌ورزد.
اما حسین علایی کیست و این سخنان و مواضع او چه اهمیتی دارد؟
حسین علایی در زمان جنگ ایران و عراق موسس و اولین فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران بوده و در عملیات‌های مهم جنگ، به عنوان فرمانده قرارگاه چندین لشکر را تحت امر داشته است. به عنوان مثال در عملیات والفجر هشت (تصرف فاو) در سال ۱۳۶۴، او به عنوان فرمانده قرارگاه نوح بر فرماندهان سرشناسی چون قاسم سلیمانی، فرمانده کنونی نیروی قدس سپاه ،فرماندهی کرده است.
حسین علایی که نویسنده کتابی دو جلدی با عنوان تاریخ تحلیلی جنگ ایران و عراق نیز است، در برخی مصاحبه‌ها، گفته که جنگ باید سال ۱۳۶۴ و بعد از عملیات فاو و از طریق استفاده وزارت امورخارجه از این پیروزی نظامی به پایان می‌رسید.
حسین علایی پس از جنگ نیز در سمت مهمی چون رییس ستاد مشترک سپاه که در عمل سومین سمت مهم در سلسله مراتب فرماندهی سپاه بوده ( پس از فرمانده کل و جانشین) فعالیت کرده و مدتی را نیز قائم مقام وزارت دفاع بوده است.
حسین علایی اگر چه در شرایط کنونی از فرماندهان ارشد سپاه نیست اما با چنین سوابقی، جایگاه او بین فرماندهان سپاه به گونه‌ای است که ساز مخالفش در برابر سایر فرماندهان در سیاست داخلی و سیاست خارجی، در حال تبدیل کردن او به یک چهره سرشناس متفاوت اندیش در حلقه های مرتبط با سپاه پاسداران و فرماندهان ارشد بر جای مانده از جنگ ایران و عراق است، چهره ای که بدون آنکه خود را منتقد یا مخالف جمهوری اسلامی بنامد، خواهان گفت‌وگو و مذاکره با آمریکا است.
این گونه گذر از تابو و خط قرمز در سپاه در دوره رهبری آیت‌الله خامنه‌ای نمونه و سابقه نداشته است.