یک مقام ارشد سازمان محیط زیست ایران میگوید احتمال دارد تا ۲۰ سال آینده، «یکچهارم تراز» آب دریای خزر «خشک» شود.
امید صدیقی، مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگیهای دریایی سازمان حفاظت محیط زیست، روز سهشنبه ششم شهریور در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا، با ارائه یک «سناریوی بدبینانه» گفت: پیشبینی میشود کاهش تراز سطح دریای خزر تا چند سال آینده ادامه داشته باشد و تا «۱۸ متر» کاهش یابد.
افت سطح آب دریای خزر سالها است که به نگرانیها دامن زده و نتیجه پژوهش دانشمندان غربی که چند سال پیش منتشر شد، پیشبینی کرده بود سطح آب دریای خزر تا پایان قرن حاضر ۹ تا ۱۸ متر پایین خواهد آمد و بخشهای وسیعی از شمال خزر و مناطق ساحلی کشورهای اطراف خزر خشک خواهد شد.
آنطور که این مقام سازمان محیط زیست ایران اعلام کرده است، آغاز کاهش «نگرانکننده» تزار آب دریای خزر از سال ۱۳۷۴ خورشیدی آغاز شد.
به گفته او، روند کاهش تراز دریای خزر از سال ۱۴۰۰ تشدید شد و «حدود ۲۴ سانتیمتر پایینتر آمد. سال ۱۴۰۱ هم ۲۶ سانتیمتر کاهش پیدا کرد».
بیشتر در این باره: هشدار الهام علیاف درباره وضعیت «فاجعهبار» دریای خزرآقای صدیقی با اشاره به این موضوع، هشدار داده که «در این شرایط ممکن است تأسیسات و بنادر ما در معرض خطر قرار بگیرند... حل این مشکل هزینههای زیادی دارد و باید لایروبی کنند تا آب را به اسکله و بنادر برسانند. این تهدید بزرگی است».
او در عین حال تأکید کرده که روسیه «بیشترین آسیب» را از کاهش سطح تراز دریای خزر میبیند چون شیب دریای خزر در آن قسمت ملایم و کم عمق است و اگر تا ۲۰ سال آینده تراز آب دریای خزر کاهش پیدا کند، تقریبا یک چهارم دریای خزر یعنی در قسمت شمالی، خشک و از دسترس خارج میشود.
در سفر اخیر رئیسجمهور روسیه به جمهوری آذربایجان، الهام علیاف رئیسجمهور این کشور نیز نسبت به آنچه وضعیت «فاجعهبار» دریای خزر عنوان کرد، هشدار داد و گفت که این دریا در حال «کوچک شدن» است.
رود ولگا در روسیه بزرگترین منبع تامین آب دریای خزر به شمار میرود و این دریا از نیمه دهه ۱۹۹۰ با کاهش فزاینده سطح آب مواجه شده است.
ناظم محموداف، رئیس سازمان ملی آبوهواشناسی جمهوری آذربایجان، به خبرگزاری رویترز گفته است دو عامل تغییرات اقلیمی و کاهش ورود آب رود ولگا به خزر به خاطر استفاده بیرویه از آن در مصارف کشاورزی روسیه باعث افت سطح آب این دریا شده است.
ایران، جمهوری آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان کشورهای ساحلی دریای خزر هستند و در سال ۱۳۸۲ کنوانسیون زیستمحیطی دریای خزر را امضا کردند.