ولادیمیر پوتین که به نظر می‌رسد به طرح کریدور شمال-جنوب جداً علاقه‌مند شده، از سرمایه‌داران روس خواسته است در تکمیل این مسیر ترانزیتی از جمله احداث آخرین قطعهٔ ریلی آن بین رشت و آستارا مشارکت کنند. تحقیق تازهٔ رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد نشان می‌دهد پس از خروج خودروسازان غربی از بازار روسیه، ایران یه یکی از مسیرهای اصلی انتقال خودروهای غربی به روسیه تبدیل شده است.
رئیس‌جمهور روسیه از حمایت کامل خود از توسعهٔ مسیر ترانزیتی کریدور شمال-جنوب خبر داد. ولادیمیر پوتین پنجشنبه طی دیدار با سرمایه‌گذاران روس گله‌مند شد در سال‌های پیشین توجه جدی به شرق نشده و افزود این مسئله باید جبران شود تا به گفتهٔ او، مسیری که از طریق آذربایجان و ایران عبور می‌کند، امکان دستیابی روسیه به بندرهای خلیج فارس و خاورمیانه، هند، چین و کل آسیا و اقیانوسیه را فراهم کند.
رئیس‌جمهور روسیه ابراز اطمینان کرد به‌رغم اختلاف‌ها و مسائل ژئوپلیتیک، تمام کشورهای منطقه علاقه‌مند به اجرای این طرح هستند و به گفتهٔ وی تنها ضروری‌ست منابع مالی آن تامین شود. ولادیمیر پوتین تکمیل مسیر ریلی کریدور شمال-جنوب نیازمند حدود یک و نیم میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دانست و با تعریف فراوان از ظرفیت‌های آن گفت خوشحال می‌شود اگر بازرگانان روس در این طرح مشارکت کنند.
در حالی‌که به گفتهٔ مقامات ایرانی، روسیه وعده داده در احداث قطعه راه‌آهن رشت-آستارا برای تکمیل مسیر ریلی کریدور شمال-جنوب سرمایه‌گذاری کند، مسیر دریایی بین دو کشور در حال توسعه است و در ماه‌های اخیر گزارش‌های متعدد از این مسیر به عنوان یکی از راه‌های قاچاق کالا ویا ارسال پهپادهای تهاجمی و سایر تجهیزات مورد نیاز ارتش روسیه در اوکراین یاد کرده‌اند.
تحقیق جدید بخش روسی رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد نشان می‌دهد روسیه از امارات متحدهٔ عربی و از طریق ایران و دریای خزر خودروهای غربی که فروش آن به روسیه ممنوع شده وارد می‌کند.
یک مرسدس ارسالی از ایران به بندر آستاراخان روسیه
مارک کروتف (Mark Krutov) از خبرنگاران تحقیقی بخش روسی رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد در این باره می‌گوید: «گزارش شبکهٔ تلویزیونی بریتانیایی اسکای‌نیوز دربارهٔ دو کشتی که گویا حجم زیادی از گلوله و مهمات توپخانه از ایران به روسیه منتقل کرده‌اند مورد توجه و انتقادهای بسیاری قرار گرفت چراکه برخی جزئیاتش با واقعیت مطابقت نداشت، مثلاً به مهماتی اشاره شده که مورد استفادهٔ روسیه نیست ویا در ایران تولید نمی‌شود ویا اصلاً وجود خارجی ندارد».
او یادآوری می‌کند: «ما در شبکهٔ اجتماعی روسی 'وکونتاکته' یک حساب کاربری پیدا کردیم که متعلق به خدمهٔ 'موسی جلیل'، یکی از کشتی‌های روسی است که اسکای‌نیوز دربارهٔ آن گزارش داده بود -از جمله عکسی که این فرد از همین مأموریت گذاشته بود. در این عکس او در کنار جیپ آمریکایی فورد برونکو ایستاده و تقریباً همهٔ عکس‌های دیگر هم او را در کنار خودروهای جدید آمریکایی یا اروپایی نشان می‌دهد که با کشتی از بندر امیرآباد در ایران با توقف در ترکنستان و گاهی اوقات در آذربایجان به مقصد آستاراخان منتقل شده‌اند».
بسیاری از خودروهای خارجی در بندر آستاراخان که از طریق یک اکانت کاربری در وکانتکته به نمایش گذاشته شده، نشان آتومکس، یک خودروفروش اماراتی را بر خود دارند.
این روزنامه‌نگار تحقیقی اضافه می‌کند: «ما نمی‌گوییم هیچ‌جای این کشتی تسلیحات پنهان نشده، اما این موضوع بعید به نظر می‌رسد. همزمان با اطمینان می‌توان گفت این کشتی‌ها برای انتقال کالاهای تحت تحریم استفاده می‌شوند. ما شرکتی در امارات متحدهٔ عربی پیدا کرده‌ایم که تأیید می‌کند انتقال خودروهای غربی به روسیه از طریق ایران و دریای خزر از مدت‌ها پیش آغاز و پس از جنگ روسیه علیه اوکراین بسیار پرطرفدار شده. این مسیر هرچند طولانی است اما به نسبت مسیرهای دیگر ارزان‌تر است».
ایدهٔ ایجاد مسیر ترانزیتی از هند به شمال اروپا از طریق ایران و روسیه به حدود ۳۰ سال پیش بازمی‌گردد. اما با اعمال تحریم‌های غرب علیه روسیه، مشارکت کشورهای اروپایی در این طرح منتفی شد؛ از سوی دیگر، روسیه ظرفیت‌های بالقوهٔ کریدور شمال-جنوب را با جدیت بیشتر دنبال می‌کند.
مارک کروتف خبرنگار تحقیقاتی بخش روسی رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد آخرین تحقیق خود از نقش ایران در تلاش‌های روسیه برای دور زدن تحریم‌های غرب را «دالان ایرانی» نامگذاری کرده است: «هنگام جمع‌آوری اطلاعات از این مسیر، صحنه‌هایی از جنگ جهانی دوم در ذهن‌مان تداعی شد، سال‌هایی که آمریکا در چارچوب 'قانون وام و اجاره' از طریق ایران به متفقین برای پیروزی بر آلمان نازی کمک‌های نظامی ارسال می‌کرد. به نظرمان رسید این یک طنز تاریخی است که پس از ۸۰ سال در حالی‌که آمریکا در چارچوب قانونی مشابه و البته از مسیر اروپا برای مقابله با تهاجم نظامی روسیه به اوکراین کمک تسلیحاتی ارسال می‌کند، 'دالان ایرانی' برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌شود. ولادیمیر پوتین بارها و حتی در پیام سالانهٔ خود به پارلمان روسیه بر اهمیت این مسیر ترانزیتی تأکید کرد.»
سربازان شوروی و سربازان ارتش هند بریتانیا در ایران در کنار کاروانی از کامیون‌های آمریکایی که در ۱۹۴۴ عازم اتحاد جماهیر شوروی بودند
در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از وضع تحریم‌های سخت علیه روسیه، نقش ایران در تعاملات تجاری-اقتصادی با این کشور ارتقا یافته و ایران اکنون برای صادرات کالاهایی به روسیه می‌کوشد که در سال‌های گذشته به دلیل وفور اجناس غربی قابل رقابت نبود؛ مانند خودرو.
در عین حال گزارش‌ها حاکی است از دید مقامات رسمی و تجار روس مهم‌ترین جاذبهٔ ایران تجربه‌های زندگی تحت تحریم است.
بیشتر بخوانید
روسیه: به خاطر نبود گواهی‌نامه خودروهای ایرانی، واردات آن غیرممکن استایران در رسانه‌های روسی؛ «کسی سراغ خودروهای پیرمردی نمی‌رود»خودروهای ایرانی و بازار بحران‌زده روسیه