درست زمانی که کشورهای اروپایی در حال آماده شدن برای جشن‌های کریسمس و آغاز سال میلادی ۲۰۲۱ بودند، اقدام ناگهانی دولت بریتانیا برای افزایش سطح هشدار درباره ویروس کرونا و اعلام بازگشت محدودیت‌های شدید کرونایی حداقل در لندن و جنوب شرقی بریتانیا، موجی از شگفتی و نگرانی را در آن کشور و اکثر کشورهای این قاره سبز که به نظر می‌رسید در پایان موج دوم همه‌گیری مرگبار کرونا هستند، ایجاد کرد.
گویا کرونا که با آغاز سال میلادی ۲۰۲۰ در کانون توجه قرار گرفت و بعد تر یکی از گسترده‌ترین و سریع‌ترین همه‌گیری‌های تاریخ بشر را رقم زد، همچنان قرار است که جایگاه خود را در صدر خبرهای سال جدید هم حفظ کند.
اما داستان از چه قرار است؟
روز شنبه ۱۹ دسامبر بوریس جانسون، نخست‌وزیر محافظه‌کار بریتانیا، که خود نیز قبلاً به دلیل ابتلا به ویروس کرونا مدتی را در بیمارستان و تحت مراقبت‌های ویژه گذرانده بود، در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که به منظور جلوگیری از گسترش «سوش*» یا سویه جدید ویروس کرونا در لندن و حومه اطراف آن و جنوب شرق بریتانیا، محدودیت‌های که به نظر می‌رسید در حال کاهش هستند، مجدداً به سطح بالاتر بازگردانده می شوند.
بریتانیا همچنین رسماً سازمان بهداشت جهانی را در جریان وجود سویه جدید کرونا در این کشور قرار داده است.
اما این سوش جدید چه تفاوت‌هایی با سویه قبلی کرونا دارد؟
به گفته پاتریک والانس، مشاور علمی دولت بریتانیا، این گونه جدید برای اولین بار در اواسط ماه سپتامبر در لندن و شهر کنت (واقع در جنوب شرقی بریتانیا) دیده شده است. او که در جریان یک کنفرانس خبری، بعدازظهر شنبه ۱۹ دسامبر، این اطلاعات را منتشر می‌کرد، افزود که گونه جدید ویروس کرونا حاوی ۲۳ موتاسیون یا جهش است که این تعداد موتاسیون زیاد و غیرمعمول است، به همین دلیل پروتئین‌های که ویروس کرونا تولید می‌کند، تغییر یافته است.
سِر پاتریک والانس که در محافل علمی دنیا، دانشمندی شناخته شده است، تأکید کرد که این تغییرات به ویژه در نحوه اتصال ویروس و ورود آن به سلولهای انسانی رخ داده است.
شیوع سوش جدید کرونا در بریتانیا از چه میزان از اهمیت برخوردار است؟
به نقل از گاردین و بر اساس گزارش آژانس بهداشت عمومی بریتانیا(PHE) وابسته به وزارت بهداشت این کشور، هفته گذشته نوع جدید کرونا ویروس در بیش از هزار نفر در جنوب و شرق بریتانیا مشاهده شده است.
سویه جدید در حال حاضر در ۶۲ درصد از آلودگی‌های ثبت‌شده در لندن، ۴۳ درصد در جنوب شرقی و ۵۹ درصد در شرق این کشور، نقش دارد. این ارقام که بسیار بالاتر از اواسط ماه نوامبر است، به اندازه‌ای نگران‌کننده بوده که پاتریک والانس را وادارد به دولت توصیه کند که شرایط و محدودیت‌های مربوط به کرونا مجدداً به سطح هشدار ۴ (از سطوح پنج‌گانه) بازگردانده شود.
آیا گونه جدید خطرناک‌‌تر از گونه قبلی ویروس کروناست؟
بوریس جانسون، پاتریک والانس و کریس ویتی، مدیر ارشد پزشکی بریتانیا، در این کنفرانس خبری همگی موافق بودند که به نظر می‌رسد نوع جدید ویروس کرونا بسیار راحت‌تر و سریع‌تر گسترش می‌یابد. به گفته مشاور علمی دولت بریتانیا به احتمال زیاد، فرم جدید به زودی تبدیل به فرم «غالب» ویروس می‌شود.
نخست‌وزیر بریتانیا در جریان کنفرانس مطبوعاتی روز شنبه همچنین اطمینان داد که هیچ نشانه‌ای از کشنده‌تر بودن سوش جدید، ایجاد شکل شدیدتری از بیماری توسط آن، و یا کاهش اثر واکسن‌ها دیده نشده است.
سوش جدید چه تأثیری بر واکسن تازه تولیدشده بر علیه کرونا دارد؟
پاتریک والانس تأکید کرد که برآورد دانشمندان این است که واکسن‌ها با وجود نوع متفاوت و جدید ویروس کرونا، همچنان پاسخ «کافی» را ارائه می‌دهند.
ویروس‌شناس فرانسوی، میلن اوگلیاسترو که معاون رئیس انجمن ویروس‌شناسی کشور فرانسه هم هست، در یک برنامه تلویزیونی که شنبه شب از کانال ب.اف.ام تی‌وی فرانسه پخش می‌شد، توضیح داد که مکانیسم عمل واکسن‌هایی که اخیراً علیه کرونا ساخته شده‌اند از طریق پروتئین اسپایک (یا همان تاج) که اجازه می‌دهد ویروس کرونا وارد سلولهای انسانی شود، عمل می‌کنند. جهش‌هایی که در حال حاضر مشاهده شده است، از جمله در این نوع جدید در بریتانیا، به نظر می‌رسد قسمت‌های بسیار کوچکی از پروتئین تاج ویروس کرونا را تحت تأثیر قرار می‌دهند. او افزود میزان این تغییرات به اندازه‌ای نیست که بتوانند اثر بخشی ترکیبی از آنتی‌بادی‌هایی را که بعد از تزریق واکسن در بدن ما تولید می‌شوند، زیر سؤال ببرند.
آیا چنین جهشی طبیعی است؟
در همین برنامه تلویزیونی، میلن اوگلیاستروی ویروس‌شناس تأکید کرد با اینکه موتاسیون‌های فراوان ایجاد شده باعث تغییر در ویروس کرونا و تولید سوش متفاوتی از آن شده‌اند، اما پدیده جهش در ویروس‌ها امری کاملاً طبیعی است و آنها به صورت مداوم در حال جهش هستند. ویروس کرونا در مجموع نسبت به ویروس آنفلونزا جهش کمتری دارد و تاکنون ۱۲ هزار جهش در مورد ویروس عامل بیماری کووید-۱۹ ثبت شده است.
با وجود همه این اطمینان خاطرها و اظهارات علمی، به نظر می‌رسد که اعمال دور تازه محدودیت‌های شدید کرونایی در بریتانیا و بخصوص در کشوری که گسترده‌ترین برنامه واکسیناسیون تاریخ بشر از آنجا رقم خورد، می‌تواند نشانه‌های آغاز دور جدید و متفاوتی از همه‌گیری ویروس کرونا باشد که گویا حالا حالاها قصد ندارد اجازه دهد که شرایط جوامع بشری نه حتی به دوران ماقبل کرونا، بلکه به یک وضعیت طبیعی سازش‌یافته با این ویروس وحشی، ارتقا یابد.