یک مقام ارشد کاخ سفید روز جمعه ۱۹ خرداد اسناد تازهای از مشارکت نظامی ایران و روسیه در جنگ با اوکراین منتشر کرد و گفت که مسکو در حال آماده شدن برای تأسیس کارخانه تولید پهپاد در خاک خود با کمک ایران است.
جان کربی هماهنگکنندۀ ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید میگوید روسیه تا ماه مه «صدها پهپاد انتحاری و همچنین تجهیزات تولید پهپاد» را از ایران دریافت کرده است.
همزمان تصاویری در اختیار رسانهها، از جمله رادیوفردا قرار گرفته، که به گفتۀ این مقام ارشد کاخ سفید، مسیر انتقال پهپادهای ایرانی از بندر امیرآباد در ایران را به بندر «مخاچ قلعه» در روسیه نشان میدهد.
گزارشها حاکی است که در طول ماه مه، از ۱۱ اردیبهشت تا دهم خرداد، روسیه با حدود ۲۰۰ فروند پهپاد که به گفتۀ مقامات اوکراینی ساخت ایران و از نوع انتحاری «شاهد ۱۳۶» بود، به اوکراین و از جمله کییف حمله کرده است.
آقای کربی همچنین از همکاریهای تهران و مسکو برای تأسیس یک کارخانه تولید پهپاد در روسیه ابراز نگرانی کرده است.
یکی از تصاویر ماهوارهای منتشر شده، مراحل ساخت کارخانه تولید پهپاد در منطقه ویژه اقتصادی آلابوگا در روسیه را نشان میدهد. آقای کربی میگوید که این کارخانه میتواند تا اوایل سال آینده میلادی به طور کامل به بهرهبرداری برسد.
به گفته آقای کربی، روسیه به ایران «پیشنهاد همکاریهای دفاعی بیسابقهای» از جمله در زمینه موشکی و الکترونیکی داده است.
پیشتر ایران از «نهایی شدن» قرارداد خرید جنگندههای سوخو-۳۵ روسیه خبر داده بود اما از بیان جزئیات بیشتر در اینباره خودداری کرده و آن را «محرمانه» خوانده بود.
روزنامه «نیویورک تایمز» نیز روز ۲۸ بهمن در گزارشی با تجزیه و تحلیل تصاویر ماهوارهای از «پایگاه زیرزمینی عقاب ۴۴» در ایران نوشته بود که جمهوری اسلامی احتمالاً در حال آماده شدن برای دریافت جنگنده روسی سوخو- ۳۵ است.
کاخ سفید اکنون تأکید کرده که مشارکت تهران و مسکو در انتقال پهپادها از ایران به روسیه بدون تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد، نقض تعهدات دو کشور در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و آمریکا به همکاری با متحدان خود برای پاسخگو کردن ایران و روسیه ادامه خواهد داد.
همچنین قرار است امروز دولت آمریکا توصیههای تازهای برای کسبوکارها و دولتها منتشر کند تا با دسترسی ایران به قطعات ساخت شرکتهای غربی برای تولید پهپادهای خود مقابله کند.
پیشتر شبکه تلویزیونی سیانان در گزارشی از کشف دهها قطعه ساخت شرکتهای آمریکایی در پهپادهای ایرانی سرنگون شده توسط اوکراین خبر داده بود.
بیشتر در این باره: سیانان: تردد کشتیهایی که احتمالاً حامل تسلیحات مورد نیاز روسیه از ایران هستند در دریای خزر افزایش یافته است بیشتر در این باره: کییف با پهپادهای «شاهد» هدف «سنگینترین» حملات روسیه قرار گرفت بیشتر در این باره: گاردین: ایران پهپادهای پیشرفته جدیدی به روسیه قاچاق کرده است بیشتر در این باره: انتشار جزئیات جدید از رد پای فناوری آلمانی و چکی در پهپادها و موشکهای ایرانیِ ساقطشده در اوکراین