جان کربی، هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید، روز جمعه، ۲۰ مرداد، بار دیگر تاکید کرد، محدودیت‌هایی برای دسترسی ایران به پول‌های آزاد شده این کشور در قبال آزادی چند شهروند ایرانی-آمریکایی از زندان‌های جمهوری اسلامی وجود خواهد داشت.
مقامات ایران و آمریکا روز گذشته تایید کردند که پنج شهروند ایرانی-آمریکایی از زندان اوین به حبس خانگی منتقل شده‌ا‌ند و بخشی از پول‌های مسدود شده جمهوری اسلامی در کره جنوبی آزاد می‌شود. به گفته ایران٬ در این مبادله چند شهروند ایرانی نیز از زندان‌های آمریکا آزاد می‌شوند.
بیشتر در این باره: وال استریت جورنال: ایران تولید اورانیوم غنی‌شده در سطح نزدیک به استفاده برای مقاصد نظامی را کاهش داده استجان کربی روز جمعه در پاسخ به پرسش خبرنگاران در این‌باره گفت که ایالات متحده نظارت کاملی بر هرگونه منابع مالی آزاد شده ایران و چگونگی استفاده از آنها خواهد داشت.
طبق این گزارش، حدود شش میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در کره جنوبی مسدود شده است.
این مقام کاخ سفید تصریح کرد: «در اصل، این منابع مالی فقط برای غذا، دارو و تجهیزات پزشکی قابل دسترسی است که کاربرد نظامی دوگانه ندارند» و «یک فرآیند دقیق و استاندارد با نظر وزارت خزانه‌داری ایالات متحده» بر استفاده از این منابع مالی اعمال خواهد شد.
این در حالی است که محمد جمشیدی، معاون سیاسی ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، روز جمعه در توییتی نوشت: «فرایند آزادسازی کل دارایی‌های ایران در کره جنوبی نیز آغاز شده است» و «تا زمان انتقال کامل پول‌ها، زندانیان مدنظر آمریکا همچنان در ایران باقی می‌مانند.»
در همین حال، جان کربی ضمن تاکید بر اینکه مذاکرات ادامه دارد و این توافق تکمیل نشده است، گفت که هیچ مانعی بر سر راه انتقال پول‌های بلوک شده از کره جنوبی به قطر وجود نخواهد داشت و ایران می‌تواند به این وجوه دسترسی پیدا کند.
توافق دولت جو بایدن با جمهوری اسلامی ایران بر سر آزادی متقابل زندانیان و آزادسازی شش میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران نزد بانک‌های کره جنوبی، واکنش خشم‌آلود جمهوری‌خواهان آمریکا را در پی داشته است.
جمهوری‌خواهان می‌گویند، آزادسازی شش میلیارد دلار برای مصارف «انسان‌دوستانه»، این امکان را به جمهوری اسلامی می‌دهد که با دست بازتری برنامه هسته‌ای خود را توسعه دهد و به گروه‌های نیابتی خود در عراق، لبنان و یمن کمک کند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نیز درباره آزاد شدن این دارایی‌ها در کره جنوبی اعلام کرد که «پول‌های ایران به حساب‌های بانکی محدودی منتقل می‌شود که از آن فقط می‌توان برای مصارف بشردوستانه استفاده کرد.»
به رغم اظهارات مقامات آمریکایی در خصوص نحوه دسترسی تهران به پول‌های آزاد شده، وزارت خارجه ایران گفته است: «نحوه بهره‌برداری از منابع و دارایی‌های مالی رفع توقیف شده در اختیار جمهوری اسلامی ایران بوده و این منابع برای نیازهای مختلف کشور حسب تشخیص مراجع ذیصلاح هزینه خواهد شد».
در حالی که به دنبال انتشار خبر توافق آمریکا و ایران رسانه‌های نزدیک به حکومت جمهوری اسلامی کوشیدند که این توافق را نشانه «موفقیت» دیپلماسی دولت ابراهیم رئیسی نشان دهند، اما با مشخص شدن شیوه دسترسی ایران به «شش میلیارد دلار» از پول‌های آزادشده خود نزد کره جنوبی، باعث شد که روزنامه‌نگاران، فعالان سیاسی و کاربران زیادی این معامله را «ذلیلانه» توصیف کنند.
نیویورک تایمز روز ۱۹ مرداد نوشته بود که سیامک نمازی، مراد طاهباز، عماد شرقی و یک آمریکایی دیگر از زندان اوین به هتلی در تهران انتقال یافته و کماکان تحت نظر بوده و حق خروج از ایران را ندارند. یک زن ایرانی-آمریکایی دیگر نیز ظاهراً زودتر به حبس خانگی منتقل شده بود.
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد هم اعلام کرد که بر اساس این توافق، ایالات متحده برخی از ایرانیان را از زندان‌های ایالات متحده آزاد می کند.
«کاهش غنی سازی با غلظت بالا»
از سوی دیگر، روزنامه آمریکایی «وال استریت جورنال» روز جمعه در گزارشی نوشت که ایران تولید اورانیوم غنی‌شده در سطح نزدیک به استفاده برای مقاصد نظامی را به شکل قابل توجهی کاهش داده است.
جان کربی در پاسخ به پرسشی در این زمینه، گزارش این روزنامه آمریکایی را تایید نکرد اما گفت، آمریکا از چنین گام‌هایی برای کاهش سرعت برنامه هسته‌ای ایران استقبال می‌کند.
این مقام کاخ سفید تصریح کرد: «ما در حال مذاکره فعال درباره برنامه هسته‌ای نیستیم. اما مطمئناً از این نوع گام‌ها، اگر درست باشد، استقبال می‌شود.»
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، کشورش را در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای «برنامه جامع اقدام مشترک، موسوم برجام٬ خارج و در چارچوب «راهبرد فشار حداکثری» برای دستیابی به توافق جدیدی با ایران، تحریم‌های گسترده‌ای علیه تهران اعمال کرد. جمهوری اسلامی ایران نیز از آن زمان، با عدول از تعهداتش در چارچوب برجام، فعالیت هسته‌ای خود را گسترش داده است.
در همین زمینه، یک مقام ارشد وزارت دفاع آمریکا اسفندماه گذشته گفت، ایران می‌تواند طی «حدود ۱۲ روز» مواد هسته‌ای لازم برای ساخت یک بمب اتمی را تولید کند.
به دنبال روی کار آمدن دولت جو بایدن، ایالات متحده دور تازه‌ای از مذاکرات برای احیای برجام را آغاز کرد، اما این مذاکرات از تابستان سال گذشته متوقف شد و آمریکا، ایران را به درخواست‌های فرابرجامی متهم کرده است.
پس از آغاز اعتراضات سراسری در ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه نیز مقام‌های ایالات متحده بارها عنوان کرده‌اند که مذاکرات احیای برجام دیگر در اولویت دولت بایدن قرار ندارد.