نهادهای اطلاعاتی-امنیتی آمریکا بارها روسیه را به تلاش برای مداخله در امور داخلی آمریکا متهم کرده‌اند.
سال گذشته شماری از مأموران روس که با سوءاستفاده از شهروندان آمریکایی «کوشیده‌اند شبکه‌ای برای انتشار تبلیغات سیاسی کرملین، تحریک ناآرامی در آمریکا و تأثیرگذاری بر انتخابات این کشور ایجاد کنند» توسط هیئت منصفهٔ بزرگ (Grand Jury) محکوم شناخته شدند.
بنا به بیانیهٔ وزارت دادگستری آمریکا، این افراد «به دستور و حمایت مالی دولت روسیه طی سال‌های متعدد مشغول فعالیت گستردهٔ تخریبی در داخل آمریکا بوده‌اند».
در چارچوب پروندهٔ جداگانهٔ جنایی که بررسی آن در دادگاه فلوریدا از هفتهٔ گذشته آغاز شده، ناتالیا بورلینووا و الکساندر ایونوف، دو شهروند روسیه، به‌طور غیابی متهم شده‌اند که در هماهنگی با اف‌اس‌ب، سازمان امنیت روسیه، اما بدون این‌که خود را «مأمور بیگانه» معرفی کنند، پیگیر اهدافی مغایر با منافع ملی آمریکا بوده‌اند.
در روزهای اخیر بیش از ۴۰ صفحه از مکاتبات آلکساندر ایونوف با رابط‌هایش در اف‌اس‌ب که احتمالاً نتیجهٔ دسترسی دادستان‌های آمریکایی به داده‌های سکوی ابری پیام‌رسان واتس‌آپ بوده، در اختیار عموم قرار گرفته است.
از این مکاتبات برمی‌آید ایونوف سال‌هاست که با دست‌کم چهار مأمور امنیتی روس در ارتباط بوده و رابط اصلی‌اش، ایگور پوپوف، مأمور «واحد دفاع از نظام قانونی» در سازمان امنیت روسیه (موسوم به «واحد دوم اف‌اس‌ب») است.
فعالیت‌های آشکار و پنهان آلکساندر ایونوف
آلکساندر ایونوف در روسیه به‌عنوان مؤسس و مدیر «بنیاد مقابله با جهانی شدن»، مشاور غیررسمی کرملین در امور جناح‌های مخالف دولت در کشورهای مختلف، مسئول شعبهٔ روسی «کمیتهٔ بین‌المللی مدافع حقوق بشر» (سازمانی که بارها به دلیل تقلب و انتشار اطلاعات دروغین رسوا شده و مظنون به ارتباطات پنهان با دولت روسیه است) و عضو شورای مدافع حقوق بشر نزد رئيس‌جمهور روسیه است.
بیشتر در این باره: داده‌های سازمان امنیت؛ اطلاعاتی که از مقام‌های روسیه لو رفته استهمچنین در پی شکایت‌های متعدد ایونوف، فعالیت کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی و بسیاری از رسانه‌های مخالف کرملین از جمله «نوایا گازتا»، «مدوزا»، «بل» و «واژنی ایستوری» در روسیه ممنوع شده است.
خبرنگاران تحقیقی از سه سال پیش ظنین شده‌اند که آلکساندر ایونوف در کنار فعالیت‌های علنی خود با سازمان امنیت روسیه در ارتباط است. از اسنادی که توسط دادگستری آمریکا منتشر شده، برمی‌آید که آغاز همکاری ایونوف با اف‌اس‌ب به بیش از ۱۰ سال پیش بازمی‌گردد و مأموریت‌هایش بسیار متنوع بوده: از ترویج روایت‌های کرملین در رسانه‌های روسی و بین‌المللی گرفته تا حمایت از جناح‌های سیاسی که روند دموکراسی در کشورهای غربی را به چالش کشیده‌اند.
برخی از موضوعاتی که از مکاتبات ایونوف با رابط‌های امنیتی‌اش علنی شده به این شرح است:
- تحریک بی‌ثباتی در آمریکا
در ساعت‌های اولیهٔ یک روز بهاری در شش سال پیش، آلکساندر ایونوف به ایگور پوپوف لینک یک مقاله از رسانه‌های آمریکایی را فرستاد و به دنبال آن نوشت: «بی‌ثباتی خواسته‌اید؛ بفرما».
این مقاله به احتمال جدایی کالیفرنیا از آمریکا پرداخته است. دو سال قبل از این‌که جدایی‌طلبان کالیفرنیا خبرساز شدند، ایونوف به دستور سازمان امنیت روسیه به فعالین «کالگزیت» کمک کرده بود دفتری در مسکو دایر کنند؛ آن‌ها همچنین از مهمانان ویژهٔ «گفتگوی ملت‌ها» بودند؛ همایشی که به میزبانی «بنیاد مقابله با جهانی شدن» و با مدیریت ایونوف برپا شد.
در عین حال جدایی‌طلبان کالیفرنیا همچنان در سیاست آمریکا در حاشیه مانده‌اند. ایگور پوپوف طی پیامی به ایونوف از این‌که رسانه‌های پرمخاطب بین‌المللی آن‌ها را جدی نمی‌گیرند ابراز ناخشنودی کرده.
او از ایونوف خواست فعالین جدایی‌طلب را ترغیب کند به سوی بنای دولت کالیفرنیا در ساکرامنتو راهپیمایی کنند و عکس‌های این راهپیمایی به رسانه‌ها ارسال شود. اندکی بعد ایونوف به مسکو رفت و طی دیداری با پوپوف در کافه‌ای نزدیک دفتر «واحد دوم اف‌اس‌ب» گله‌مند شد کاهش بودجه مانع فعالیت‌هایش شده است.
- «سوسیالیست‌های آفریقایی حامی جنگ روسیه علیه اوکراین»
چهار زن و مرد از شهروندان آمریکایی که اعضای کنونی یا پیشین یک سازمان مبهم به نام «حزب سوسیالیتی مردمی آفریقا» در آمریکا تحت محاکمه قرار گرفته و متهم شده‌اند که آگاهانه با آلکساندر ایونوف و از طریق او، با مأموران امنیتی دولت روسیه همکاری کرده‌اند. دست‌کم یکی از این چهار نفر در سال ۲۰۱۵ با پول دولت روسیه به همایشی در مسکو سفر کرده بود.
بیشتر در این باره: آوریانوف؛ مسئول اطلاعاتی روس و سفرهای مخفیانه او به ایرانهمچنین از مکاتبات لورفته چنین برمی‌آید که ایونوف به این گروه پول داده بود تا گویا در اعتراض به محدودیت‌هایی که پس از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین برای روایات دولت روسیه در فیس‌بوک وضع شده، در مقابل دفتر شرکت متا در سن‌فرانسیسکو تظاهرات کنند.
این افراد اتهامات علیه خود را نمی‌پذیرند.
- تعطیل شدن «نوایا گازتا»
«نوایا گازتا» اندکی پس از فروپاشی اتحاد شوروی سابق به عنوان روزنامهٔ مستقل تاسیس شد و بیش از ۳۰ سال به موضوعاتی پرداخته بود که با شدیدتر شدن فضای امنیتی هیچ رسانهٔ دیگر داخل روسیه جرات پوشش آن را نداشت.
سه خبرنگار این روزنامه – یوری شچکوچیخین، آنا پولیتکوفسکایا و آناستاسیا بابورینا - در میانهٔ تحقیقات‌شان کشته شده‌اند.
در سال ۲۰۲۱ دمیتری موراتوف سردبیر «نوایا گازتا» برندهٔ جایزهٔ صلح نوبل شد. اما کمتر از یک سال بعد، در پی اعتراض این روزنامه به جنگ روسیه علیه اوکراین، انتشار آن داخل کشور ممنوع شد و اکنون از دفتری در پایتخت لتونی به عنوان «نوایا گازتا اروپا» منتشر می‌شود.
در تابستان ۲۰۲۱ آلکساندر ایونوف در اعتراض به مقاله‌ای که دربارهٔ «بنیاد مقابله با جهانی شدن» در این روزنامه منتشر شد، به دادگاه شکایت کرد و هرچند شکایتش رد شد اما او به پیگیری‌های خود ادامه داد. چند ماه بعد روس‌کم‌نادزور، نهاد ناظر بر رسانه‌ها در روسیه، مجوز نشر «نوایا گازتا» را باطل کرد.
از مکاتبات لورفته مشخص می‌شود ایونوف به نقش خود در تعطیل شدن «نوایا گازتا» بالیده و به رابط خود در اف‌اس‌ب نوشت: «آن‌چه می‌خواستم، درست شده». او به درخواست پوپوف دربارهٔ «روند نابودی نوایا گازتا» با یک رسانهٔ مورد حمایت کرملین مصاحبه کرده است.
- ارتباط با ماریا بوتینا
ماریا بوتینا برای نفوذ به گروه‌های محافظه‌کار در آمریکا به‌عنوان بخشی از تلاش روسیه برای مداخله در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ اقدام، و مطابق تحقیقات کمیتهٔ اطلاعات سنا تلاش کرد کمپین انتخاباتی دونالد ترامپ را برای ایجاد کانال ارتباطی مخفی با روسیه متقاعد کند. بوتیانا سرانجام به نقض قانون ماموران خارجی در آمریکا اذعان و ۱۸ ماه در زندان سپری کرد. او در جریان یک مبادلهٔ زندانیان با آمریکا به روسیه بازگشت و اکنون نمایندهٔ دوما است.
در بهار ۲۰۱۹ نشریهٔ آمریکایی «آتلانتیک» طی مقاله‌ای نوشت آلکساندر ایونوف نقش مهمی در پرداخت دستمزد وکلای بوتینا داشت. افشای این موضوع اعتراض ماموران اف‌اس‌ب را برنگیخت.
مطابق مکاتبات لورفته، پوپوف از این‌که ایونوف در «آتلانتیک» حامی بوتینا معرفی شده، ابراز انزجار کرد و مکاتبات آن‌ها تا بیش از یک ماه و نیم قطع شده بود.
- جنگ روسیه علیه اوکراین
بخشی از مکاتبات ایونوف با اف‌اس‌ب در روزهای نخست جنگ روسیه علیه اوکراین انجام شد. او ازجمله می‌نویسد که با دفتر ریاست‌جمهوری روسیه تماس گرفته تا بگوید «آن‌ها جنگ رسانه‌ای را باخته‌اند».
او در واکنش به درگیری‌ها در فرودگاه هوستومل که روز اول تهاجم گستردهٔ نظامی روسیه علیه اوکراین آغاز شد و روز بعد به بازپس‌گیری این فرودگاه توسط نیروهای اوکراینی و کشته شدن بیش از ۱۲۰ چترباز روس انجامید، خواهان آن شد که خبرنگاران مرتبط با کرملین بر «قهرمان بودن چتربازان روس متمرکز شوند و تأکید کنند آن‌ها در برابر سربازان بی‌شمار اوکراینی مقاومت کردند اما بدون پشتیبانی کافی نتوانسته‌اند پیروز شوند».
بیشتر در این باره: «مخفی‌ترین کودکان روسیه»؛ تحقیقات جدید درباره پسران پوتیناو پستی با این مضمون در کانال تلگرامی «ریدوفکا» را ضمیمهٔ نوشتهٔ خود می‌کند و می‌بالد که این پست توسط بسیاری از رسانه‌های روس بازنشر شده.
اما واکنش مأمور اف‌اس‌ب کاملاً در تضاد با انتظارات ایونوف بود؛ او همراه با فحش‌های بد و بیراه می‌پرسد: «می‌خواهی نشان دهی اوکراینی‌ها زبل‌اند و ما چتربازان خودمان را در کمین آن‌ها گرفتار کردیم؟»
لو رفتن ارتباطات ایونوف و اف‌اس‌ب
در تابستان ۲۰۲۲ ایونوف هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفت و به حمایت مالی از گروه‌هایی که پیگیر منافع روسیه و تهدید منافع آمریکا هستند، متهم شد. در این بیانیه به همکاری ایونوف با سازمان امنیت روسیه نیز اشاره شده است.
ایونوف در ضمیمهٔ ترجمهٔ این بیانیه که برای متصدیان خود در اف‌اس‌ب فرستاد، نوشت: «کارم تمومه». در عین حال مکاتبات او با مأموران امنیتی روس دست‌کم تا آغاز جلسات دادگاه غیابی در آمریکا ادامه یافت.
به گزارش رادیو آزادی/رادیو اروپای آزاد، آلکسی ایونوف به سؤالات دربارهٔ همکاری خود با مأموران امنیتی روس و اتهاماتی که در این باره علیه او در آمریکا مطرح شده، پاسخ نداده و بسیار بعید است که در دادگاه حضور یابد. موقعیت کنونی او اعلام نشده اما احتمالاً در مسکو است.
مقامات رسمی روس همواره اتهام مداخله در امور داخلی آمریکا را رد کرده‌اند.