نخستین ازدواج سلطنتی در قرنطینه

از چپ: ملکه نور، شاهدخت رایه و همسرش فارس ند داناوان

دربار پادشاهی اردن هاشمی این هفته شاهد پیوند ازدواج پرنسس رایه بنت‌الحسین با محبوب غیرسلطنتیِ هشت سال کوچک‌تر از خود بود، اما برگزاری جشن این پیوند به زمانی خوش‌تر از روزگار کنونی که دنیا درگیر کروناست، موکول شده است.

این نخستین ازدواج سلطنتی در جهان بعد از آغاز همه‌گیری جهانی ویروس کروناست که به همین دلیل در شرایط قرنطینه برگزار شد و مانند هزاران زوج دیگر در جهان که در این دوره پیوند زناشویی بسته‌اند، آیین ازدواج تنها با حضور چند تن و به طرزی غریب برگزار شد.

ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن و برادر ناتنی عروس، و به پیروی از او سایر اعضای خاندان سلطنتی، برای شرکت در مراسم به بریتانیا نرفتند و تنها ملکه مادر نور، مادر عروس، و عمر نهار، سفیر اردن در لندن، به‌عنوان نماینده ارشد سیاسی کشور و والدین داماد بریتانیایی در این آیین حضور یافتند.

شاهدخت رایه بنت‌الحسین جوان‌ترین فرزند ملک حسین، پادشاه فقید، و ملکه نور، همسر دوم ملک حسین، است.

پرنسس رایه پیش از آن‌که کرونا زندگی بشر را دگرگون کند، برنامه‌ریزی کرده بود که آیین ازدواجش در امان، پایتخت اردن، برگزار شود، اما او در توئیتر خود نوشت که به مراسمی محدود بسنده می‌کند و اگر خداوند بخواهد، پس از خاتمه بحران کرونا و در شرایطی بهتر از روزگار کنونی، جشن اصلی را در کشورش برگزار خواهد کرد.

عروس تصاویری از مراسم مختصر و امضای عقدنامه را هم در توئیترش منتشر کرد که نشان می‌داد حاضران در صندلی‌هایی با فاصله از هم نشسته بودند.

پیوند او غیر از ثبت شدن در تاریخ مدرن به عنوان نخستین ازدواج سلطنتی در قرنطینه، به دلایل دیگری نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ داماد از هیچ خاندان سلطنتی در جهان نیست بلکه شهرتش مدیون پدربزرگ و مادربزرگش در بریتانیاست.

داماد که هشت سال از عروس جوان‌تر است، یک روزنامه‌نگار تقریباً تازه‌کار محسوب می‌شود و مسلمان هم شده است. او همچنین از پیش از نامزدی، نام فارِس را که یک نام اسلامی رایج در دنیای عرب و در میان جوانان اردن است، برای خود برگزیده بود.

عروس و داماد مهرماه سال گذشته نامزد کرده بودند و همان زمان نیز دربار اردن هاشمی بیانیه‌ای در ابراز مسرت از این پیوند منتشر کرد.

ند داناوان که اکنون فارِس داناوان شده و به‌عربی نامش فارِس دونفان نوشته می‌شود، نوه روالد دال، نویسنده، و پاتریشیا نیل، بازیگر برنده اسکار، است. روالد دال که نامش به‌دلیل نروژی بودن والدین مهاجرش به ولز بریتانیا نامی نروژی است، تا به امروز در بریتانیا به‌خاطر نوشته‌هایش برای کودکان محبوبیت دارد. او شاعر و نیز خلبان جنگی بود.

ند داناوان یا فارِس دونفان هم‌اکنون در حال آموختن زبان عربی است و اقرار کرده که پیشرفتش در زبان تا حالا خیلی خوب نبوده ولی قول بهبود آن را داده است، به‌ویژه آن‌که حوزه علاقه‌اش در رشته روزنامه‌نگاری، خاورمیانه و شبه‌قاره هند است.

ظاهراً فارِس باید به عروس که دانش‌آموخته زبان و مطالعات ژاپنی است، نشان دهد که حاضر است زبان ناشناخته و غریبی را بیاموزد.

شاهدخت رایه که در دو دانشگاه ادینبور در اسکاتلند و کلمبیا در نیویورک زبان و مطالعات ژاپن را تا حد کارشناسی ارشد آموخته، اکنون در حال گذراندن دوره دکتری در رشته تاریخ ژاپنِ پیش از مدرنیته است.

مجله‌های عامه‌پسندی که در اروپا با اشتیاق زندگی شاهزادگان در جهان را دنبال می‌کنند، در گزارش‌های متعددی در مورد این تازه‌ترین ازدواج سلطنتی، یادآور شده‌اند که با وجود شرایط قرنطینه، لباس عروس و داماد کار طراحان نامدار مد بود؛ عروس‌های خاندان سلطنتی اردن همواره پیراهن‌های بسته بر اساس سنت اسلامی به تن می‌کنند تا مانند مردم کشور خود امور مذهبی را رعایت کرده باشند.

ملکه مادر نور نیز در این مراسم پیراهن آبی سنتی اردنی به تن داشت. کاناپه عروس و داماد و نیز میزی که عقدنامه به روی آن امضا شد هم نجاری سنتی اردنی بود.

فارِس تنها غربی و اولین مسیحی نیست که با ازدواج با یک عضو خاندان سلطنتی اردن به دین اسلام می‌گرود.

ملکه نور الحسین، مادر شاهدخت رایه و آخرین همسر ملک حسین، خود زادهٔ واشینگتن از یک مادر مسیحی آمریکایی است که با ازدواج با ملک حسین نام نور بر او نهاده شد تا نام کودکی‌اش لیزا نجیب حلبی به تاریخ سپرده شود. پدرش نجیب حلبی، از یک خانواده سوری- لبنانی مهاجر به آمریکا، یک بازرگان سرشناس و صاحب پان‌آمریکن بود که انجام نخستین پرواز بین قاره‌ای با جت نامش را در دنیا مشهور کرد.

همسر دوم ملک حسین، ملکه مونا الحسین، یک بریتانیایی مسیحی با نام تونی آوریل گاردینر بود که با ازدواج با پادشاه وقت مسلمان شد و نام مونا را که پادشاه برایش انتخاب کرده بود، بر خود نهاد.

پیوند ملکه مونا و ملک حسین حدود یازده سال و تا سال ۱۹۷۲ طول کشید و دارای پنج فرزند شدند که ملک عبدالله دوم، پادشاه کنونی اردن، ارشد آن‌هاست.

ملکه مونا اکنون در ۷۹سالگی در بریتانیا زندگی می‌کند و ارتباط نزدیکی با پسر ۵۸ ساله تاجدار و سایر فرزندان و نوه‌هایش دارد.

ملک حسین در دوران مختلف زندگی با سه همسرش ملکه دینا، ملکه مونا و ملکه علیا ارتباطات نزدیکی با محمدرضا شاه پهلوی، شاه فقید ایران، داشت. ازدواج او با ملکه نور در سال ۱۹۷۸ بعد از مرگ تراژیک ملکه علیا در سانحه هوایی در یک سال پیش از آن، زمانی بود که ایران در آستانه تلاطم‌های سیاسی علیه حکومت پهلوی بود، اما حدود ۴۲ سال پس از پایان سلطنت پهلوی در ایران، خاندان اردن هاشمی هنوز قدرت را در کشور خود حفظ کرده‌اند.

ملک حسین زمانی به سلطنت رسیده بود که محمدرضا شاه پهلوی یازده سال بود حکومت را در دست داشت. دوران سلطنت ملک حسین اما یازده سال طولانی‌تر از ۳۶ سال سلطنت شاه ایران بود و تا سال ۱۹۹ که در ۶۳ سالگی بر اثر سرطان خون درگذشت، حکومت را به مدت ۴۷ سال حفظ کرده بود.

ملک عبدالله دوم نیز در ۲۱ سال اخیر با وجود بنیه اقتصادی نه چندان قوی، کشور و حکومتش را از تهدیدهای بی‌شمار از جمله تلاطم‌های یک دهه اخیر دنیای عربی رهانیده است.

ملک عبدالله دوم خود با رانیا آل یاسین، فرزند یک خانواده مشهور فلسطینی که در جریان درگیری‌های منجر به تشکیل کشور اسرائیل همراه با هزاران فلسطینی دیگر به کشورهای عربی گریختند، ازدواج کرده است. رانیا که در کویت به دنیا آمده، سال ۱۹۹۳ در ۲۳ سالگی و در حالی که کار وکالت را آغاز کرده بود، با عبدالله دوم ازدواج کرد، و تنها شش سال بعد از آن، با درگذشت ملک حسین، همسرش به تخت سلطنت رسید.

فلسطینی بودن ملکه رانیا، نظر به این‌که حدود نیمی از جمعیت اردن را چند نسل از آوارگان فلسطینی تشکیل می‌دهند، در تحکیم قدرت دربار کنونی اردن کم‌اهمیت نیست؛ به‌ویژه آن‌که ملک عبدالله دوم سرپرست ارشد «حرم شریف» (مسجدالاقصی و مسجد عمر) در شرق بیت‌المقدس/ اورشلیم است.

پیوند ازدواج شاهدخت اردنی، رایه بنت‌الحسین، با یک جوان نسبتاً عادی بریتانیایی در حالی صورت گرفته که در دوره اخیر زندگی خواهرش، یکی دیگر از شاهدخت‌های دربار اردن، در رسانه‌های جهان و دنیای عرب مورد توجه بود.

شاهدخت هیا بنت حسین، خواهر ناتنی دیگر ملک عبدالله دوم و دختر ملک حسین و یکی از سوارکاران بنام کشورش و دنیا، با وجود داشتن دو فرزند از ازدواجش با محمد بن راشد آل مکتوم، امیر ثروتمند دوبی که ۲۵ سال بزرگ‌تر از او بود، سال گذشته ابتدا مخفیانه به آلمان و سپس به بریتانیا گریخت.

امیر دوبی ابتدا شعری در رثای اندوه خویش از این حرمان در توئیترش منتشر کرد، ولی به‌تازگی با اتهام خشونت علیه همسر در دادگاه بریتانیا روبه‌رو شده و مجبور شد راضی شود به این‌که دو فرزندش از او دور بمانند، هرچند او ۱۸ فرزند دیگر از پنج همسر قبلی‌اش دارد. با وجود این، مناسبات سیاسی امیر دوبی با پادشاه اردن کماکان حسنه است.