رضا تقی‌زاده تحلیل‌گر ایرانی مقیم بریتانیاست که در حوزه مسائل ایران و سیاست داخلی و خارجی صاحب نظر است.
نهایی شدن بازگشت شرکت شل به بازار نفت خام ایران، بعد از توتال فرانسه، این پرسش کلیدی را مطرح می‌سازد که آیا حضور شرکت‌های بزرگ نفت اروپا در ایران تنها به خرید نفت خام محدود می‌ماند و یا با مشارکت و سرمایه‌گذاری در طرح‌های اکتشاف و تولید نفت و گاز ایران توسعه خواهد یافت؟
نهایی شدن بازگشت شرکت شل به بازار نفت خام ایران، بعد از توتال فرانسه، این پرسش کلیدی را مطرح می‌سازد که آیا حضور شرکت‌های بزرگ نفتی اروپا در ایران تنها به خرید نفت خام محدود می‌ماند و یا با مشارکت و سرمایه گذاری در طرح‌های اکتشاف و تولید نفت و گاز ایران توسعه خواهد یافت؟
اظهارات روز چهارشنبه محمدجواد ظریف در مرکز تحقیقات استراتژیک استکهلم مبنی بر اینکه «ایران تصمیمی برای خروج نظامی از عراق ندارد» در اجرای سیاستی است که می‌تواند تا زمان سقوط داعش در عراق ادامه یافته و در صورت ضرورت به افزایش ابعاد حضور نظامی ایران در عراق منجر شود.
اعلام رای ۲۵۱ عضو مجلس نمایندگان آمریکا دایر بر مخالفت با خرید آب سنگین ایران در برابر ۱۶۸ رای موافق، ادامه تلاشهای دولت اوباما برای اجرایی نگاه داشتن توافق اتمی با ایران (برجام) را در برابر مانع جدیدی قرار خواهد داد.
کنار گذاشتن علی النعیمی، وزیر نفت هشتاد ساله سعودی به فرمان ملک سلمان، و جانشینی وی توسط خالد الفلیح، وزیر بهداشت و عضو قدیمی شرکت نفت آرامکو، اجرای طرح جاه طلبانه محمد بن سلمان نایب ولیعهد، (چشم انداز سال ۲۰۳۰) را برای نوگرایی اقتصادی و بی‌نیاز ساختن کشورش به درآمدهای نفتی کلید زده است.
در صورت انتخاب دانلد ترامپ، چنانچه او تنها بخشی از دیدگاه‌های غیرمتعارف اعلام شده خود را پی بگیرد، نه تنها مناسبات خارجی آمریکا، که صحنه روابط بین الملل شاهد تغییراتی خواهند بود قابل مقایسه با تحولات بعد از فروپاشی اتحاد شوروی.
همزمان با گفتگوهای موازی در واشنگتن مابین ولی الله سیف و جک لو وزیر خزانه داری آمریکا، و همچنین ظریف و جان کری وزیر خارجه آمریکا پیرامون امکانات تسهیل مبادلات تجارت خارجی ایران بر پایه دلار، علی خامنه‌ای، در واکنش به تروریست نامیدن حزب الله لبنان از سوی عربستان، دولت آن کشور را فاسد خواند.
روشن نیست که «پسمان‌گور» با تاسیسات عریض و طویل پیش بینی شده در آن می‌باید محل دفن زباله‌هایی بشود که تاسال‌ها در اختیار ایران نخواهد بود، یا مطابق طرح‌های اتمی پیش از برجام، مرکزی برای «تثبیت زباله‌های سوختی».
اعلام از سرگیری مذاکرات صلح سوریه در ژنو، پس از انجام مذاکرات اخیر جان کری وزیر خارجه آمریکا در مسکو، نشانه نزدیکتر شدن مواضع روسیه و آمریکا پیرامون سوریه و افزایش بخت به نتیجه رسیدن طرحی است که در صورت اجرایی شدن انتظار می‌رود به تشکیل دولت انتقالی، تدوین قانون اساسی تازه و نهایتا تشکیل دولت وحدت ملی در آن کشور طی ۱۸ ماه آینده منجر شود.
اظهارات روز چهارشنبه جک لو، وزیر خزانه‌داری آمریکا، دایر بر «استفاده زیاد و آسان از اعمال تحریم‌ها، نقش رهبری آمریکا در اقتصاد جهانی را با مخاطره روبرو می‌سازد»، بیش از آنکه ناشی از اتخاذ سیاست‌های تازه مبنی بر کاهش تحریم‌ها (به‌خصوص در رابطه با ایران) باشد، رسانه‌ای و متأثر از ادامه درگیری‌های دولت اوباما با کنگره دراختیار جمهوری‌خواهان است.
عقب‌نشینی نظامی خبرساز روسیه از سوریه، پیامد یک تحول نظامی غیر رسمی و توام با سکوت نسبی خبری صورت گرفت: کاهش چشمگیر شمار نیروهای نظامی ایران در آن کشور.
اعلام امضاء قریب‌الوقوع قرارداد (محرمانه) توسعه و تولید میدان نفتی آزادگان از سوی وزارت نفت ایران با شرکت فرانسوی توتال، در حالی صورت گرفته که هنوز شرایط واگذاری امتیاز بهره‌برداری از این میدان بسیار بزرگ، مسائل مالی و تعهدات حقوقی اجرای طرح مربوط، و همچنین نحوه مشارکت ایران و شرکت‌های ایرانی در آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارند.
به دنبال اعلام آمادگی مشروط عربستان برای اعزام نیروی زمینی به سوریه و واکنش های تند محمد علی جعفری فرمانده سپاه پاسداران و همچنین علی شمخانی دبیر شورای امنیت جمهوری اسلامی نسبت به آن، احتمال رویاروی تصادفی نیروهای نظامی ایران و عربستان در آب‌ها و یا آسمان خلیج فارس اینک به امکان برخورد نیروهای زمینی دو کشور در صحنه جنگ داخلی کشور ثالث (سوریه) تبدیل شده است.
طی یک تلاش رسانه‌ای گسترده در داخل و خارج از ایران این شبهه در افکار عمومی القا می‌شود که با اجرای «برجام» همه تحریم‌ها علیه ایران یا لغو شده و یا با سرعت آثار آن‌ها از میان خواهند رفت.
اعلام روز اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک «برجام»، سریع‌تر از گمانه‌زنی‌های صورت گرفته پیشین، ابهامهای متعددی پیرامون وجوه مختلف توافق اتمی باقی گذاشته که تعیین تکلیف نهایی دارایی‌های باقی مانده ایران در آمریکا از دوران پیش از انقلاب از جمله آن‌ها است.
رفع تحریمهای مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران که پس از چهار سال تلاشهای پیدا و پنهان سیاسی، سرانجام پس از صدور بیانیه دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در روز ۱۶ ژانویه رسما اعلام شد، شعله‌ای است که بدون انجام اقدامات مکمل، طی هفته‌ها و ماه‌های آینده خاموش خواهد شد.
چند روز پس از آنکه کره شمالی اعلام کرد یک بمب هیدروژنی آزمایش کرده است، مباحث مراکز علمی و امنیتی جهان پیرامون واقعیت و تحلیل کم و کیف این اقدام تاثیرگذار بر صلح جهانی ادامه دارد. انتظار می‌رود این مباحث به دلایل متعدد در ایران از نزدیک تعقیب شود.
تصمیم ریاض مبنی بر اخراج فوری کارکنان سفارت جمهوری اسلامی، در واکنش به آتش زدن سفارت سعودی در تهران و همچنین حمله کنسولگری آن کشور در مشهد، علاوه بر تیره ساختن مناسبات تهران با شماری از کشور‌های عربی، می‌تواند تلاشهای چند جانبه اخیر برای رسیدن به نوعی مصالحه در جنگ‌های جاری منطقه را نیز خنثی سازد.
توافق چهاردهم ماه ژوئیه وین بر سر عقب راندن بخش‌های اصلی فعالیت‌های اتمی ایران در قبال رفع تحریم‌ها، که از آن با نام برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام» یاد می‌شود، سال آینده مسیحی مسیر دشواری برای ادامه حیات در پیش خواهد داشت.
بیشتر
