نزدیک چهار هزار سینماگر استرالیایی با امضای توماری به حکم دادگاهی در ایران واکنش نشان دادند، حکم یک سال حبس تعزیری و ۹۰ ضربه شلاق برای مرضیه وفامهر، بازیگر نقش اول فیلم «تهران من، حراج، به کارگردانی گراناز موسوی. ساخته دو سال پیش محصول استرالیا. حکمی که واکنش وزارت خارجه استرالیا را نیز در پی داشته است.
فیلم درباره دختری هنرمند است که در یک پارتی در تهران با یک پسر جوان ایرانی ساکن استرالیا آشنا می‌شود و می‌کوشد با کمک او مقیم استرالیا شود. مرضیه وفامهر در صحنه‌هایی از این فیلم با سر تراشیده و بدون روسری ظاهر می‌شود.
ناصر تقوایی همسر مرضیه وفامهر و کارگردان پیش‌کسوت سینمای ایران در واکنش به صدور این حکم گفته است تا نظر قطعی دادگاه تجدید نظر اعلام نشود نمی‌شود چیزی گفت، اما امیدوار است این حکم اجرا نشود.
گراناز موسوی کارگردان فیلم «تهران من، حراج» در استرالیا میهمان این هفته پیک فرهنگ است.
خانم موسوی، بالاخره برای مرضیه وفامهر حکم یک سال حبس تعزیری و ۹۰ ضربه شلاق صادر شد. اول، واکنش شما به این حکم؟
گراناز موسوی: من طبیعتا با شنیدن این خبر خیلی شوکه شدم و برایم جای تعجب داشت به خصوص با توجه به این که چنین چیزی کاملا بی‌سابقه است که برای یک هنرمند به خاطر هنرش و به خاطر بازی کردن در یک فیلم چنین مجازات سنگینی در نظر گرفته شود. آن هم با توجه به این که این اتهامات در واقع مبنای درستی ندارد و جای بحث بسیار باقی می‌گذارد و خوب بسیار تاسف‌برانگیز است که چنین عاقبتی شده برای فیلمی که مسئولانه می‌خواهد مسائل جامعه را مطرح کند. من خیلی وقتها دچار این عذاب می شوم که چطور نیت ما و آن چیزی که فکر می کردیم داریم انجام می دهیم که به صلاح مردم باشد و به صلاح جامعه و تماشاچی ها باشد که یک فیلمی ببینند که دارد تصویر می دهد از معضلات جامعه به منظور این که راه حلی پیدا شود در نهایت الان منجر شده به چنین مشکلاتی برای بازیگر فیلم. خب، این خیلی فشار زیادی دارد روی کسانی که درگیر این فیلم بودند و درگیر ساختن این فیلم بودند.
خودتان الان اشاره کردید که سابقه نداشته برای بازی در یک فیلم مثلا ۹۰ ضربه شلاق در نظر گرفته شود به عنوان حکم. حالا مطمئنید که این حکم فقط به خاطر بازی در فیلم بوده که برای ایشان صادر شده با توجه به تماس‌هایی که با آقای تقوایی ممکن است داشته باشید؟
من خودم حکم را ندیده ام. ولی تا آنجایی که اطلاع دارم به خاطر بازی مرضیه در این فیلم و به خاطر صحنه هایی که شبهه ارتکاب فعل حرام بوده ظاهرا این حکم برایش در نظر گرفته شده. در حالی که تا جایی که من تحقیق کرده ام حکم برای ارتکاب عمل حرام است نه برای شبهه یا تصور عمل حرام.
تلویزیون جمهوری اسلامی ایران صحنه های زیادی را نشان می دهد که ممکن است تصور نوشیدن الکل دست یکی باشد و معنی اش این نیست که این عمل واقعا دارد صورت می گیرد. یا این همه فیلم که در آن صحنه های آدمکشی وجود دارد و روزانه روی پرده های سینما می رود تصور عمل آدمکشی است خود آن عمل که نیست بخواهند بازیگر را به خاطرش مجازات کنند. در فیلم ما هم مطابق نرم [معیارهای] سینمای ایران در همان سالی که ما فیلم را ساختیم بسیاری بودند که یا با سر تراشیده و مثلا حجاب عرفی روی سر بازیگر نبوده و اولین فیلمی نیست که دارد این صحنه را نشان می دهد. فیلم های ایرانی زیادی بودند و هنوز هم هستند که چنین چیزی را دارند. از دهه ۶۰ که فیلم سرب ساخته می شود تا الان از این استفاده می شود خیلی جاها بنا به فراخور داستان فیلم. چطور شده که ناگهان این فیلم مورد توجه قرار گرفته و قرار است این بازیگر بخصوص تقاص پس بدهد خوب این جای سووال است.
تولیدکننده فیلم شما «تهران من، حراج» شرکت سایان فیلمز شرکتی است استرالیایی. خبر دارید که نتیجه اقدام وزارت امور خارجه استرالیا و درخواست این کشور درباره پرونده مرضیه وفامهر به کجا کشیده؟ آیا پاسخی مسئولان داده‌اند به این درخواست؟
تا این لحظه که هیچ پاسخی ما دریافت نکردیم. من خودم هم چند هفته پیش یک نامه مفصل برای معاونت سینمایی وزارت ارشاد نوشته بودم که فرستادم و هیچ جوابی دریافت نکردم. بعد از آن تهیه کننده های فیلم مجددا یک نامه برای وزارت ارشاد معاونت سینمایی نوشتند که آنها هم جوابی دریافت نکردند. تا همین چند روز پیش که پیامد اعلام این حکم این بود که دولت استرالیا وزارت امور خارجه استرالیا نسبت به این مساله واکنش نشان داد که همچنان خبری نیست از این که بخواهد پاسخی داده شود یا واکنشی داده شود که احیانا امیدواریم که منجر به تجدید نظر در این حکم شود.
فیلم شما «تهران من، حراج» با این که فیلم اول‌تان بود دو سال پیش در سال ۲۰۰۹ به عنوان بهترین فیلم مستقل استرالیا جایزه «اینساید فیلم اواردز» را برد. سینماگران استرالیا تا چه حد از پرونده مرضیه وفامهر باخبر شدند در این فاصله؟
سینماگران استرالیا از همان بدو امر شروع کردند به اطلاع رسانی و من با انجمن بازیگران اینجا هم تماس گرفتم و الان یک پتیشن [تومار] در دست است که تا این لحظه به امضای نزدیک به چهار هزار نفر رسیده. از اولین امضاکنندگان این پتیشن چهره های سینمایی سرشناسی اند مثل جفی راش که برنده جایزه اسکار است و فیلیپ مویس و جان مینارد و خیلی های دیگر و الان هم منتظر امضاهای بیشتری هستیم مبنی بر تقاضای تجدید نظر در این حکم به عنوان افراد فرهنگی و سینمایی که هم حرفه و همکار هستند با مرضیه. که یک گوشه دنیا چنین مشکلی برای بازیگر به خاطر بازی در یک فیلم پیش آمده طبیعتا وجدان عمومی و وجدان هنری را ناراحت می کند. طبیعی است که بازیگران و فیلمسازان واکنش نشان دهند به چنین حکمی به خاطر بازی در چنین فیلمی که واقعا انگیزه و هدفی جز مسوولیت پذیری در عرصه هنر و سینما نداشته. خوب این برای همه فکر می کنم روشن است.
فیلم درباره دختری هنرمند است که در یک پارتی در تهران با یک پسر جوان ایرانی ساکن استرالیا آشنا می‌شود و می‌کوشد با کمک او مقیم استرالیا شود. مرضیه وفامهر در صحنه‌هایی از این فیلم با سر تراشیده و بدون روسری ظاهر می‌شود.
گفت‌وگوی پیک فرهنگ با گراناز موسوی درباره حکم «سنگین» مرضیه وفامهر
ناصر تقوایی همسر مرضیه وفامهر و کارگردان پیش‌کسوت سینمای ایران در واکنش به صدور این حکم گفته است تا نظر قطعی دادگاه تجدید نظر اعلام نشود نمی‌شود چیزی گفت، اما امیدوار است این حکم اجرا نشود.
گراناز موسوی کارگردان فیلم «تهران من، حراج» در استرالیا میهمان این هفته پیک فرهنگ است.
خانم موسوی، بالاخره برای مرضیه وفامهر حکم یک سال حبس تعزیری و ۹۰ ضربه شلاق صادر شد. اول، واکنش شما به این حکم؟
گراناز موسوی: من طبیعتا با شنیدن این خبر خیلی شوکه شدم و برایم جای تعجب داشت به خصوص با توجه به این که چنین چیزی کاملا بی‌سابقه است که برای یک هنرمند به خاطر هنرش و به خاطر بازی کردن در یک فیلم چنین مجازات سنگینی در نظر گرفته شود. آن هم با توجه به این که این اتهامات در واقع مبنای درستی ندارد و جای بحث بسیار باقی می‌گذارد و خوب بسیار تاسف‌برانگیز است که چنین عاقبتی شده برای فیلمی که مسئولانه می‌خواهد مسائل جامعه را مطرح کند. من خیلی وقتها دچار این عذاب می شوم که چطور نیت ما و آن چیزی که فکر می کردیم داریم انجام می دهیم که به صلاح مردم باشد و به صلاح جامعه و تماشاچی ها باشد که یک فیلمی ببینند که دارد تصویر می دهد از معضلات جامعه به منظور این که راه حلی پیدا شود در نهایت الان منجر شده به چنین مشکلاتی برای بازیگر فیلم. خب، این خیلی فشار زیادی دارد روی کسانی که درگیر این فیلم بودند و درگیر ساختن این فیلم بودند.
خودتان الان اشاره کردید که سابقه نداشته برای بازی در یک فیلم مثلا ۹۰ ضربه شلاق در نظر گرفته شود به عنوان حکم. حالا مطمئنید که این حکم فقط به خاطر بازی در فیلم بوده که برای ایشان صادر شده با توجه به تماس‌هایی که با آقای تقوایی ممکن است داشته باشید؟
من خودم حکم را ندیده ام. ولی تا آنجایی که اطلاع دارم به خاطر بازی مرضیه در این فیلم و به خاطر صحنه هایی که شبهه ارتکاب فعل حرام بوده ظاهرا این حکم برایش در نظر گرفته شده. در حالی که تا جایی که من تحقیق کرده ام حکم برای ارتکاب عمل حرام است نه برای شبهه یا تصور عمل حرام.
تلویزیون جمهوری اسلامی ایران صحنه های زیادی را نشان می دهد که ممکن است تصور نوشیدن الکل دست یکی باشد و معنی اش این نیست که این عمل واقعا دارد صورت می گیرد. یا این همه فیلم که در آن صحنه های آدمکشی وجود دارد و روزانه روی پرده های سینما می رود تصور عمل آدمکشی است خود آن عمل که نیست بخواهند بازیگر را به خاطرش مجازات کنند. در فیلم ما هم مطابق نرم [معیارهای] سینمای ایران در همان سالی که ما فیلم را ساختیم بسیاری بودند که یا با سر تراشیده و مثلا حجاب عرفی روی سر بازیگر نبوده و اولین فیلمی نیست که دارد این صحنه را نشان می دهد. فیلم های ایرانی زیادی بودند و هنوز هم هستند که چنین چیزی را دارند. از دهه ۶۰ که فیلم سرب ساخته می شود تا الان از این استفاده می شود خیلی جاها بنا به فراخور داستان فیلم. چطور شده که ناگهان این فیلم مورد توجه قرار گرفته و قرار است این بازیگر بخصوص تقاص پس بدهد خوب این جای سووال است.
تولیدکننده فیلم شما «تهران من، حراج» شرکت سایان فیلمز شرکتی است استرالیایی. خبر دارید که نتیجه اقدام وزارت امور خارجه استرالیا و درخواست این کشور درباره پرونده مرضیه وفامهر به کجا کشیده؟ آیا پاسخی مسئولان داده‌اند به این درخواست؟
تا این لحظه که هیچ پاسخی ما دریافت نکردیم. من خودم هم چند هفته پیش یک نامه مفصل برای معاونت سینمایی وزارت ارشاد نوشته بودم که فرستادم و هیچ جوابی دریافت نکردم. بعد از آن تهیه کننده های فیلم مجددا یک نامه برای وزارت ارشاد معاونت سینمایی نوشتند که آنها هم جوابی دریافت نکردند. تا همین چند روز پیش که پیامد اعلام این حکم این بود که دولت استرالیا وزارت امور خارجه استرالیا نسبت به این مساله واکنش نشان داد که همچنان خبری نیست از این که بخواهد پاسخی داده شود یا واکنشی داده شود که احیانا امیدواریم که منجر به تجدید نظر در این حکم شود.
فیلم شما «تهران من، حراج» با این که فیلم اول‌تان بود دو سال پیش در سال ۲۰۰۹ به عنوان بهترین فیلم مستقل استرالیا جایزه «اینساید فیلم اواردز» را برد. سینماگران استرالیا تا چه حد از پرونده مرضیه وفامهر باخبر شدند در این فاصله؟
سینماگران استرالیا از همان بدو امر شروع کردند به اطلاع رسانی و من با انجمن بازیگران اینجا هم تماس گرفتم و الان یک پتیشن [تومار] در دست است که تا این لحظه به امضای نزدیک به چهار هزار نفر رسیده. از اولین امضاکنندگان این پتیشن چهره های سینمایی سرشناسی اند مثل جفی راش که برنده جایزه اسکار است و فیلیپ مویس و جان مینارد و خیلی های دیگر و الان هم منتظر امضاهای بیشتری هستیم مبنی بر تقاضای تجدید نظر در این حکم به عنوان افراد فرهنگی و سینمایی که هم حرفه و همکار هستند با مرضیه. که یک گوشه دنیا چنین مشکلی برای بازیگر به خاطر بازی در یک فیلم پیش آمده طبیعتا وجدان عمومی و وجدان هنری را ناراحت می کند. طبیعی است که بازیگران و فیلمسازان واکنش نشان دهند به چنین حکمی به خاطر بازی در چنین فیلمی که واقعا انگیزه و هدفی جز مسوولیت پذیری در عرصه هنر و سینما نداشته. خوب این برای همه فکر می کنم روشن است.
