لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۶ دی ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۳۶

از امجدیه تا آزادی: نیم قرن شعار «مرگ بر دیکتاتور» در استادیوم


جمعی از تماشاگران حاضر در ورزشگاه آزادی پس از پایان بازی پرسپولیس با فولاد خوزستان در روز جمعه، ۱۲ مردادماه،، هنگام خروج از تونل‌ها شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند، شعاری که در تظاهرات روزهای اخیر چندین شهر بارها شنیده شده است.

اما این نخستین بار نیست که تماشاگران فوتبال، شعار ضد حکومتی سر می‌دهند. از اولین بار که هواداران پرسپولیس با شعار مرگ بر دیکتاتور از ورزشگاه خارج شدند، حدود نیم قرن می‌گذرد.

گزارش «بسیار محرمانه» ساواک از حوادث دربی دی‌ماه ۱۳۴۹ در امجدیه، پنج روز پس از بازی تحریر شده است.

مسابقه تاج و پرسپوليس با ترک زمین از سوی پرسپولیس ناتمام ماند و تماشاچيان عصبی و معترض در خيابان به راه افتادند.

در بخش‌هایی از گزارش آمده: «جمعيت موقعی كه از تخت جمشيد گذشت عده‌ای می‌گفتند "يا فوتبالو جمعش كنيد يا تيمسارو عوض كنيد". در دروازه دولت پليس به آنها حمله كرد. طرفداران پرسپوليس فرياد می‌زدند مرگ بر اين دولت قانون‌شكن و عده‌ای هم در حال فرار شعار می‌دادند مرگ بر اين ديكتاتور.»

گزارش ساواک تاکید می‌کند عده‌ای از طرفداران پرسپوليس «به خيابان لاله‌زار داخل شدند و تا ميدان سپه بر ضد تيم تاج و تيمسار خسروانی شعار می‌دادند؛ البته پليس چند مرتبه آنان را متفرق كرد لیكن مجدداً به هم پيوستند».

انقلاب اسلامی به پیروزی رسید اما دیری نپایید که نظام جدید، با مخالف‌خوانی هواداران فوتبال مواجه شد.

حادثه امجدیه در هفدهم مهر ۱۳۶۳ که سیل جمعیت مردم منتظر شروع بازی پاس و پرسپولیس بود، اما بلندگوی ورزشگاه اعلام کرد به دلیل استقبال زیاد، بازی را بدون فروش بلیت در ورزشگاه آزادی برگزار خواهد کرد.

مردم دقایقی بعد، بلندگو را پایین کشیدند. وسط زمین آمدند، تشک پرش ارتفاع و سایر تاسیسات سوختی را به آتش کشیدند و شعارهایی علیه نظام جمهوری اسلامی سر دادند.

جانفدا، رئیس هیئت فوتبال تهران، به دلیل «اعتراف به تخلف خودسرانه برای بروز حوادث» بازداشت شد. این آخرین بار بود که برای پرسپولیس در امجدیه بازی گذاشتند.

نظام جمهوری اسلامی، رقابت‌های آن سال فوتبال را ناتمام گذاشت و تعطیل کرد.

پنج سال بعد، روز ۲۷ بهمن ۱۳۶۸، در هفته آخر جام باشگاه‌های تهران، حوادث بزرگ‌تری رخ داد و درگیری‌ها به سطح شهر کشیده شد.

پرسپولیس و ژاندارمری باید در ورزشگاه آزادی به میدان می‌رفتند. هیئت فوتبال تهران به دلیل بارندگی، بازی را صبح روز مسابقه لغو کرد.

هوادارانی که به ورزشگاه آمده بودند، در خیابان آزادی به سمت میدان امام حسین، شعارهای سیاسی سر داده و می‌گفتند: مرگ بر جمهوری اسلامی.

در جریان درگیری‌ها یک پاترول پلیس را به آتش کشیدند. حوادثی که استعفای سرهنگ قدس رئیس پلیس تهران را در پی داشت.

حسن غفوری ‌فرد، رئیس سازمان تربیت بدنی وقت، گفت: «عده‌ای دست به سوء استفاده و اخلالگری زدند که برخورد مناسب با آنها صورت خواهد گرفت.»

عبدالله نوری وزیر کشور در نشست خبری گفت: «بعضی از رسانه‌های خارجی هنوز هم این داستان را با تحلیل‌های ذهنی و خیالی ادامه می‌دهند. سروصدا‌ها در یک ساعت خاموش گشت و افراد متفرق شدند.»

سعید مدنی سردبیر کیهان ورزشی نوشت: «تعزیه‌گردان واقعی آن قضایا کدام چهره‌های شرور و وسواسان خناس بودند؟ زمینه لگد انداختن چند معلوم‌الحال را خنثی کنیم. وگرنه مردم تکلیف ماهی‌گیرانی که مشت بر دریا می‌کوبند را تعیین می‌کنند.»

حال موج اخیر اعتراضات در ایران ممکن است کاهش یابد، قطع شود یا ادامه یابد و گسترده‌تر شود. اما فصل جدید لیگ برتر فوتبال ایران تازه آغاز شده و فقط دو هفته از آن می‌گذرد.

هفته اول با شعار علیه وزیر ورزش همراه بود و هفته دوم با شعار مرگ بر دیکتاتور. از زبان هوادارانی معترض که از سطوح مختلف جامعه راهی ورزشگاه می‌شوند.

بازی سپاهان در هفته اول و بازی تراکتور در هفته دوم به دلایل انضباطی، بدون تماشاگر برگزار شد.

آیا شعارهای ضد حکومتی باعث خواهد شد مسابقات دیگری نیز با حکم کمیته انضباطی بدون حضور تماشاگران به انجام برسد یا این که این کمیته، موضعی در قبال شعارها اتخاذ نخواهد کرد؟

فدراسیون فوتبال تا این لحظه واکنشی به شعارهای جمعه شب هواداران پرسپولیس نشان نداده است.

XS
SM
MD
LG