بیشتر بخوانید:
برخی از کارشناسان امور هستهای، به این ادعا که ایران با توجه با داشتن یک هزار و ۱۰ کیلو گرم اورانیوم غنی شده با خلوص پایین در آستانه تولید سلاح هستهای قرار دارد، به دیده تردید مینگرند.
به باور این کارشناسان ایران برای تبدیل اورانیوم غنی شده با غلظت پائین به اورانیوم با خلوص بالا باید: از «معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای» یا «ان پی تی» خارج شود؛ بازرسان آژانس را از بازرسی تسهیلات هستهای خود منع کند؛ با ایجاد تغییراتی در کارکرد سانترفیوژهای خود خلوص اورانیوم غنی شده را به ۸۵ در صد یا بیشتر افزایش دهد؛ و سپس این با تغییر حالت این اورانیوم به نیمکرههایی، آن را در کلاهک مورد نظر جای دهد. اضافه براین، ایران باید پس از طرح مکانیزم ماشه، آن را آزمایش کند.
ایران که بارها گفته است نیازی به سلاح هستهای ندارد، به گفته اندرئاس پرسبو از «مرکزتحقیقات راستآزمایی، آموزش و اطلاعات» در لندن موسوم به «مرکز ورتیک»، دستکم دو تا شش ماه وقت لازم دارد تا اورانیوم غنی شده را به سلاح تبدیل کند.
دیوید آلبرایت، بازرس پپیشین سازمان ملل در امور هستهای و مدیر «مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی» در واشنگتن نظر دیگری دارد. او میگوید که ایران بدون ساختن سلاح هستهای میتواند به بازدارندگی هستهای دست یابد.
جدا از این تواناییهای بالقوه، غرب نگرانی دیگری هم دارد و آن ساختن رآکتور آب سنگین اراک است. با پایان گرفتن ساختمان این رآکتور، ایران راه دیگری را نیز برای تولید جنگافزار هستهای در دست خواهد داشت.
بازرسان آژانس بینالمللی انرژِی اتمی از بازدید این رآکتور منع شدهاند و ایران میگوید الزامی برای نشان دادن مراحل ساخت این رآکتور ندارد.
اوباما و شمار دیگری از مقامهای بلند پایه آمریکا گفتهاند که مایل به گفتگوی بدون پیش شرط با تهران هستند، گو اینکه تجدید نظر سیاست آمریکا در قبال جمهوری اسلامی هنوز پایان نیافته است.
باراک اوباما به تازگی گفته است: «آمریکا به تنهایی نمیتواند به تهدیدات ناشی از ایران بپردازد گو اینکه سایر کشورها هم نمیتوانند بدون آمریکا با این تهدیدات دست و پنجه نرم کنند.»
به گفته اوباما، آمریکا نه از گفتگوی با مخالفان پرهیز میکند و نه تهدیدات ناشی از آنها را ناچیز میشمارد.
در این میان، ایران آزمایشهای مقدماتی نیروگاه بوشهر را با بهکارگیری سوخت مجازی آغاز کرده است و سپس، به گفته محمد سعیدی، معاون سازمان انرژی اتمی ایران، مراحل راهاندازی این نیروگاه پا خواهد گرفت.
اشتیاق غرب به گفتگو
در این رابطه، هانس بلیکس، مدیرکل پیشین آژانس بینالمللی انرژِی اتمی، به تازگی به روزنامه گاردین بریتانیا گفته است: آمریکا، در مقابل همکاری ایران در زمینه هستهای، بابد با این کشور روابط سیاسی برقرار کند. این کار و دخالت دادن ایران در گفتگوهای مربوط به مسائل منطقهای میتواند، ضمن دادن انگیزه به ایران، راه را برای حل مشکل هستهای این کشور هموار کند.
بلیکس میگوید: نکته مهم در رابطه با مسئله هستهای ایران نیت این کشور برای ساختن سلاح هستهای نیست، بلکه توسعه برنامه غنیسازی این کشور در سطح صنعتی است. زمانی که یک کشور درجه غنیسازی خود را به سطح صنعتی ارتقا دهد، آنوقت در صورت تمایل، فاصله زیادی با ساختن سلاح هستهای نخواهد داشت.
بلیکس با اشاره به سیاست ناکارآمد کشورهای غربی در قبال ایران، از جمله تعیین پیش شرط برای گفتوگو، در روزنامه گاردین نوشت: در اثر این سیاست ایران برنامه هستهایاش را توسعه داد و حالا غرب است نه ایران، که به گفتوگو علاقه نشان میدهد.
ایران تاکنون سرمایه و منابع زیادی را برای برنامه هستهایاش به کار گرفته است و ظاهراً کنار گذاشتن این برنامه محتمل به نظر نمیرسد، اما هانز بلیکس میگوید: این کار امکانپذیر است و سابقه این کار هم وجود دارد. غنیسازی حق ایران است ولی ایران ملزم به استفاده از این حق نیست.
هانز بلیکس در پایان مینویسد: ایران بایستی هزینه و فایده برنامه هستهایاش را سنگین و سبک کند. ایران باید بداند که خریدن سوخت هستهای ارزانتر از تولید آن است و این کشور میتواند سوخت خود را با توجه به ضمانتهای بینالمللی که به آن داده خواهد شد، تأمین کند، وبالاخره، ادامه غنیسازی در ایران میتواند دیگر کشورهای خاور میانه را نیز به غنیسازی اورانیوم ترغیب کند.