۱۰ روز پس از مذاکرات باراک اوباما با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در کاخ سفید، رئیس جمهوری آمریکا شامگاه پنجشنبه با رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی دیدار کرد.
باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده، در دیدار با محمود عباس، رئیس تشکیلات خود گردان فلسطینی گفت که راهکار «دو ملت، دو کشور»، به نفع اسرائیل نیز هست و قصد ندارد جدول زمانی مصنوعی برای استقلال فلسطین تعیین کند.
باراک اوباما نیز، اسرائیل را به قطع شهرک‌سازی فرا خواند و از فلسطینی‌ها هم خواست که امنیت در کرانه باختری را تقویت کنند.
ندیم شهادی از اعضای اتاق فکر چتم هاوس در بریتانیا در گفتگو با رادیو فردا به تشریح زوایای مختلف این دیدار پرداخته است.
رادیو فردا: اهمیت دیدار رئیس جمهوری ایالات متحده و رئیس تشکیلات خود گردان فلسطینی در چیست؟
ندیم شهادی: این دیدار از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که بیانگر تعامل دولت باراک اوباما با مسئله فلسطینیان است. اوباما هم با محمود عباس و سران تشکیلات خودگران و هم با بنیامین نتانیاهو دیدار کرده است و به هر دو آنها پیام داده است.
ماهیت پیام اوباما در واقع همان چیزی است که جرج بوش سعی در انتقال آن داشت. اما نقطه تمایز پیام اوباما با بوش در سبک و سیاق آن است. در واقع یک نوع تعامل دوباره از نگاهی دیگر است و باید دید که نتایج آن چه خواهد شد.
آقای شهادی، به نظر می‌رسد که راه حل تشکیل دو دولت اسرائیل و فلسطین، چیزی است که باراک اوباما و محمود عباس به آن امیدوارند. برپایه گزارشات موجود، نتانیاهو هم در حال بررسی این راه حل است. اما هر وقت بحث تشکیل دولت فلسطینی مطرح می‌شود، مسئله شهرک و شهرک‌سازی یا توقف و گسترش آن جزء لاینفک این بحث است. به نظر شما اهمیت بحث شهرک‌های یهودی‌نشین، به طور کلی در روند صلح خاورمیانه چیست؟
من به شخصه فکر نمی‌کنم بحث شهرک‌های یهودی‌نشین بزرگترین مانع بر سر راه روند صلح باشد. به نظر من مسئله اساسی، مسئله آوارگان فلسطینی است که از آن هیچ صحبتی به میان نیامده است. وقتی حکومت اسرائیل تشکیل شد یک میلیون فلسطینی، سرزمینشان را ترک کردند یا اخراج شدند.
این افراد هم اکنون نه در کرانه باختری هستند نه در نوار غزه، در این مناطق البته آوارگانی هستند اما من از آنهایی حرف می‌زنم که خارج از سرزمین فلسطین، در لبنان و سوریه و اردن و سایر نقاط جهان زندگی می‌کنند. هم اکنون شمار این افراد به چهار میلیون نفر می‌رسد. به همین دلیل است که حل و فصل اختلافات کمی دشوارتر می‌شود.
این آوارگان دردها و دغدغه‌هایی دارند که با هر گونه پیمانی میان رهبران فلسطینی و اسرائیلی کاهش نمی‌یابد. بنابر این اگر قرار است پیمانی مابین دو طرف منعقد شود. باید مسئله چهار میلیون آواره فلسطینی در سراسر جهان نیز مد نظر قرار گیرد.
اما به هر حال نقطه تنش اصلی در بحث رسیدن به هر گونه راه حل تشکیل دو دولت اسرائیل و فلسطین، بحث شهرک‌های یهودی‌نشین است. محمود عباس می‌گوید که این شهرک‌سازی‌ها باید متوقف شوند اما در مقابل نتانیاهو خواهان گسترش این شهرک‌هاست.
خط سیاسی نتانیاهو در مورد شهرک‌های یهودی‌نشین و آینده این شهرک‌ها و اسرائیلی‌ها درحوزه سیاست داخلی و کسب وجه سیاسی و بالابردن محبوبیت حزبی او قرار دارد. بحث شهرک‌ها بحث بسیار فنی و پیچیده‌ای است اما همان طور که گفتم مانع اصلی نیست. مانع اصلی بر سر راه روند صلح، مسئله آوارگان فلسطینی است.
هم محمودعباس و هم باراک اوباما به این نکته اشاره کرده‌اند که زمان برای آنان تعیین‌کننده است. آقای شهادی، شما اهمیت زمان در روند صلح خاورمیانه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زمان عامل بسیار تعیین کننده‌ای است. به این دلیل که هر چه زمان بگذرد رسیدن به صلح دشوارتر خواهد بود و زمان به نفع افراط گرایان منطقه رقم می‌خورد. اتفاقاتی مثل جنگ در نوار غزه یا جنگ حزب‌الله با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ منجر به قوی‌تر شدن افراط گرایان در منطقه می‌شود که در نهایت این امر به ضرر محمود عباس است که می‌خواهد در منطقه صلح برقرار کند. البته در سایه قدرت‌گرایی افراط طلبان منطقه، محمود عباس در حاشیه قرار می‌گیرد و در این صورت است که رسیدن به یک راه حل به یک امر غیر ممکن مبدل خواهد شد.
بر اساس گزارش‌ها، باراک اوباما از منطقه دیدار می‌کند. لطفاً از اهمیت این سفر بگویید؟
این سفر با توجه به زمانی که در آن قرار داریم و اقدامات دولت امریکا در قبال خاورمیانه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. مقصد اصلی اوباما مصر است که از جمله کشورهای میانه‌رو خاورمیانه به حساب می‌آید. مصر در کنار عربستان سعودی و اردن از هم‌پیمانان امریکا به حساب می‌آیند. همین طور هم کشورهای عربی نگران نفوذ ایران در منطقه هستند و این دل‌نگرانی را دارند که تعامل واشنگتن با تهران به ضرر آنان تمام نشود.
به همین دلیل است که اوباما در منطقه است تا با هم پیمانان منطقه‌ای امریکا در خاورمیانه اطمینان خاطر دهد که سیاست تعامل با جمهوری اسلامی به ضرر آنان تمام نخواهد شد.
باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده، در دیدار با محمود عباس، رئیس تشکیلات خود گردان فلسطینی گفت که راهکار «دو ملت، دو کشور»، به نفع اسرائیل نیز هست و قصد ندارد جدول زمانی مصنوعی برای استقلال فلسطین تعیین کند.
باراک اوباما نیز، اسرائیل را به قطع شهرک‌سازی فرا خواند و از فلسطینی‌ها هم خواست که امنیت در کرانه باختری را تقویت کنند.
ندیم شهادی از اعضای اتاق فکر چتم هاوس در بریتانیا در گفتگو با رادیو فردا به تشریح زوایای مختلف این دیدار پرداخته است.
رادیو فردا: اهمیت دیدار رئیس جمهوری ایالات متحده و رئیس تشکیلات خود گردان فلسطینی در چیست؟
ندیم شهادی: این دیدار از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که بیانگر تعامل دولت باراک اوباما با مسئله فلسطینیان است. اوباما هم با محمود عباس و سران تشکیلات خودگران و هم با بنیامین نتانیاهو دیدار کرده است و به هر دو آنها پیام داده است.
ماهیت پیام اوباما در واقع همان چیزی است که جرج بوش سعی در انتقال آن داشت. اما نقطه تمایز پیام اوباما با بوش در سبک و سیاق آن است. در واقع یک نوع تعامل دوباره از نگاهی دیگر است و باید دید که نتایج آن چه خواهد شد.
آقای شهادی، به نظر می‌رسد که راه حل تشکیل دو دولت اسرائیل و فلسطین، چیزی است که باراک اوباما و محمود عباس به آن امیدوارند. برپایه گزارشات موجود، نتانیاهو هم در حال بررسی این راه حل است. اما هر وقت بحث تشکیل دولت فلسطینی مطرح می‌شود، مسئله شهرک و شهرک‌سازی یا توقف و گسترش آن جزء لاینفک این بحث است. به نظر شما اهمیت بحث شهرک‌های یهودی‌نشین، به طور کلی در روند صلح خاورمیانه چیست؟
من به شخصه فکر نمی‌کنم بحث شهرک‌های یهودی‌نشین بزرگترین مانع بر سر راه روند صلح باشد. به نظر من مسئله اساسی، مسئله آوارگان فلسطینی است که از آن هیچ صحبتی به میان نیامده است. وقتی حکومت اسرائیل تشکیل شد یک میلیون فلسطینی، سرزمینشان را ترک کردند یا اخراج شدند.
این افراد هم اکنون نه در کرانه باختری هستند نه در نوار غزه، در این مناطق البته آوارگانی هستند اما من از آنهایی حرف می‌زنم که خارج از سرزمین فلسطین، در لبنان و سوریه و اردن و سایر نقاط جهان زندگی می‌کنند. هم اکنون شمار این افراد به چهار میلیون نفر می‌رسد. به همین دلیل است که حل و فصل اختلافات کمی دشوارتر می‌شود.
این آوارگان دردها و دغدغه‌هایی دارند که با هر گونه پیمانی میان رهبران فلسطینی و اسرائیلی کاهش نمی‌یابد. بنابر این اگر قرار است پیمانی مابین دو طرف منعقد شود. باید مسئله چهار میلیون آواره فلسطینی در سراسر جهان نیز مد نظر قرار گیرد.
اما به هر حال نقطه تنش اصلی در بحث رسیدن به هر گونه راه حل تشکیل دو دولت اسرائیل و فلسطین، بحث شهرک‌های یهودی‌نشین است. محمود عباس می‌گوید که این شهرک‌سازی‌ها باید متوقف شوند اما در مقابل نتانیاهو خواهان گسترش این شهرک‌هاست.
خط سیاسی نتانیاهو در مورد شهرک‌های یهودی‌نشین و آینده این شهرک‌ها و اسرائیلی‌ها درحوزه سیاست داخلی و کسب وجه سیاسی و بالابردن محبوبیت حزبی او قرار دارد. بحث شهرک‌ها بحث بسیار فنی و پیچیده‌ای است اما همان طور که گفتم مانع اصلی نیست. مانع اصلی بر سر راه روند صلح، مسئله آوارگان فلسطینی است.
هم محمودعباس و هم باراک اوباما به این نکته اشاره کرده‌اند که زمان برای آنان تعیین‌کننده است. آقای شهادی، شما اهمیت زمان در روند صلح خاورمیانه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زمان عامل بسیار تعیین کننده‌ای است. به این دلیل که هر چه زمان بگذرد رسیدن به صلح دشوارتر خواهد بود و زمان به نفع افراط گرایان منطقه رقم می‌خورد. اتفاقاتی مثل جنگ در نوار غزه یا جنگ حزب‌الله با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ منجر به قوی‌تر شدن افراط گرایان در منطقه می‌شود که در نهایت این امر به ضرر محمود عباس است که می‌خواهد در منطقه صلح برقرار کند. البته در سایه قدرت‌گرایی افراط طلبان منطقه، محمود عباس در حاشیه قرار می‌گیرد و در این صورت است که رسیدن به یک راه حل به یک امر غیر ممکن مبدل خواهد شد.
بر اساس گزارش‌ها، باراک اوباما از منطقه دیدار می‌کند. لطفاً از اهمیت این سفر بگویید؟
این سفر با توجه به زمانی که در آن قرار داریم و اقدامات دولت امریکا در قبال خاورمیانه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. مقصد اصلی اوباما مصر است که از جمله کشورهای میانه‌رو خاورمیانه به حساب می‌آید. مصر در کنار عربستان سعودی و اردن از هم‌پیمانان امریکا به حساب می‌آیند. همین طور هم کشورهای عربی نگران نفوذ ایران در منطقه هستند و این دل‌نگرانی را دارند که تعامل واشنگتن با تهران به ضرر آنان تمام نشود.
به همین دلیل است که اوباما در منطقه است تا با هم پیمانان منطقه‌ای امریکا در خاورمیانه اطمینان خاطر دهد که سیاست تعامل با جمهوری اسلامی به ضرر آنان تمام نخواهد شد.
