رویترز در مطلبی که در زیر میخوانید، به پیامدهای استراتژی آمریکا در افغانستان برای کشور همسایه یعنی پاکستان پرداخته است.
چرا پاکستان اهمیت دارد؟
مناطق عشیرهای و خودمختار در مرز پاکستان با افغانستان به مرکز تجمع گروههای مسلح اسلامگرا و حامیان تروریسم بدل شدهاند. دولت آمریکا از پاکستان انتظار دارد که با حملات شدیدتر بر طالبان و القاعده در این منطقه مانع از عملیات آنها در افغانستان شود.
حدس زده میشود که اسامه بن لادن در همین نواحی مرزی پاکستان پنهان شده است و بنابراین پاکستان می تواند دریافتن وی نقش اصلی را ایفا کند. به گفته آمریکا و دولت افغانستان پایگاه اصلی شورشیان افغان در مناطق مرزی پاکستان است و از این مناطق عملیات خود را علیه دولت افغانستان هدایت میکنند.
فرازهایی از سخنان باراک اوباما در تشریح استراتژی جدید افغانستان
نگرانیهای پاکستان کدامند؟
دولت پاکستان نگران است که با اعزام نیروی بیشتر از سوی آمریکا و گسترش عملیات علیه طالبان تعداد بیشتری از شورشیان مسلح به مناطق مرزی پاکستان عقبنشینی کنند. پاکستان بخصوص نگران وضعیت در ولایت بلوچستان است که در حال حاضر دولت با حدی از شورش مسلحانه مواجه است.
پاکستان در حال حاضر با مشکلات متعددی روبهرو است. ارتش این کشور در حال نبرد با طالبان پاکستانی است و تداوم این جنگ در مناطق عمقیتر میتواند برای ارتش پاکستان تلفات زیادی را به همراه بیاورد.
دولت پاکستان در عین حال نگران طرح خروج آمریکا از افغانستان است.
پاکستان نگران است که در صورت خروج عجولانه ارتش آمریکا از افغانستان جنگ بین گروههای رقیب در آن کشور آغاز شده و عواقب ان مناطق مرزی پاکستان را تحت تأثیر قرار دهد. در چنین حالتی شرایط ۲۰ سال پیش ممکن است در افغانستان تکرار شود.
پس از خروج ارتش شوروی در سال ۱۹۸۹ خاک افغانستان به صحنه رقابت گروههای مختلف بدل شد و هر یک از دولتهای رقیب پاکستان، از جمله ایران، هند، روسیه و حتی عربستان و کشورهای آسیای میانه در این بحران و ناآرامی طولانی دخالت میکردند.
آمریکا از پاکستان چه میخواهد؟
آمریکا از پاکستان میخواهد که با شورشیانی که از خاک این کشور وارد افغانستان میشوند به شکل جدیتری مبارزه کند. دولت آمریکا میگوید برای حل بحران افغانستان سیاستهای اسلام آباد به اندازه سیاستهای کابل اهمیت دارد.
گوردون براون، نخستوزیر بریتانیا، نیز هفته پیش از دولت پاکستان خواست اقدامات خود علیه القاعده را تشدید کرده و بر تلاش خود برای یافتن اسامه بن لادن بیافزاید.
در یک سال گذشته آمریکا با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین بطور مداوم مواضع و اهدافی را در مناطق تحت کنترل طالبان و القاعده در نواحی مرزی پاکستان مورد حمله قرار داده است. این حملات احساسات ضد آمریکایی را در پاکستان تشدید کرده است.
دولت پاکستان مهمترین حامی گروه و رژیم طالبان در افغانستان بود. اما از زمان حمله نظامی آمریکا و سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان دولت پاکستان صدها نفر از افراد فعال در شبکه القاعده را بازداشت وبه آمریکا تحویل داده است و در سالهای اخیر نیز مبارزه با طالبان را که سعی دارد پاکستان را ناآرام کند تشدید کرده است.
با این همه مقامات ارشد دولت پاکستان میگویند از محل اختفای اسامه بن لادن و ایمن الظواهری اطلاعی ندارند.
استراتژی پاکستان چیست؟
بسیاری از تحلیلگران معتقدندکه پاکستان تمایل ندارد برعلیه طالبان افغانستان وارد عمل شود، چون در صورت خروج آمریکا از افغانستان میخواهد از این گروه برای مقابله برای نفوذ هند در منطقه استفاده کند.
طالبان پشتونتبار، بزرگترین اقلیت قومی در افغانستان و همچنین پر جمعیتترین قوم ساکن دو ولایت مرزی پاکستان هستند. آمریکا از دولت پاکستان میخواهد که علاوه بر سرکوب طالبان در آن کشور با نیروهای طالبان در نواحی مرزی افغانستان نیز بجنگد.
تحلیلگران معتقدند که پاکستان تمایل دارد برای پرهیز از زنده شدن اختلافات مرزی با افغانستان بر سر نواحی پشتونشین بین دو کشور گروه طالبان در دولت افغانستان سهیم شود. اختلاف بر سر نواحی پشتونشین «پشتونستان» از دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ باعث تیرگی روابط دو کشور شد ولی با گسترش نفوذ اسلامگرایان در این مناطق در دهه ۱۹۷۰ این بحران فروکش کرد.