لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ تهران ۱۴:۱۳

فلسطینی‌ها و شصت و دومین سالگرد «یوم النکبه»


شنبه گذشته همزمان با سالروز «یوم النکبه» یا «روز فاجعه» هزاران فلسطینی به دعوت مشترک فتح و حماس، در کرانه باختری بویژه در شهر نابلس، دست به تظاهرات زدند. در باریکه غزه نیز، به گزارش خبرگزاری‌های غربی حدود چهار هزار نفر در همین روز راهپیمایی کردند.

این نخستین بار در دوران چهار ساله تسلط حماس بر باریکه غزه بود که دو جنبش رقیب فتح و حماس در اقدامی مشترک فعالیت کردند و آن طور که ناظران فلسطینی گفته‌اند، فراخوان مشترک فتح و حماس علیه اسرائیل، «امید نسبت به آشتی میان این دو جنبش رقیب را افزایش داده است.»

تظاهرات فلسطینی‌ها در «یوم النکبه» در حالی است که تلاش‌های صلح با هدف استقلال کشور فلسطین این هفته با آمدن جرج میچل، فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه از سر گرفته می‌شود.

اسرائیل و فلسطینی‌ها متعهد شده اند که تا چهار ماه با یکدیگر مذاکره غیر مستقیم داشته باشند و قرار است آقای میچل، برای رد و بدل کردن دیدگاه‌های رهبران اسرائیل و فلسطینی، سفرهای رفت و برگشت میان اورشلیم با رام‌الله داشته باشد.

اسرائیل آئین‌های استقلال خود را ماه گذشته بر اساس تقویم عبری برگزار کرد اما فلسطینی‌ها تظاهرات سنتی خود به مناسبت این روز را بر اساس تقویم میلادی، شنبه پانزدهم ماه مه که با شصت و دومین سالروز استقلال اسرائیل مصادف بود، برگزار کردند.

فلسطینی‌های میانه‌رو بر لزوم استقلال هر چه سریع‌تر کشور فلسطین در جوار اسرائیل تأکید دارند اما برخی فلسطینی‌ها، استقلال فلسطین را به بهای نابودی اسرائیل می‌خواهند و با انکار وجود ریشه‌های چند هزار ساله زندگی یهودیان در این سرزمین، مدعی هستند که کشور یهودی نباید وجود داشته باشد.

دولت‌های پیشین اسرائیل پس از امضای پیمان صلح اسلو در سال ۱۹۹۳ لزوم استقلال فلسطین را در جوار اسرائیل پذیرفته‌اند، و دولت راستگرای کنونی اسرائیل به نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو نیز ناچار شد به این خواسته که مورد حمایت قاطع جامعه جهانی است، تن در دهد.

فلسطینی‌ها به این دلیل سالروز استقلال اسرائیل را یوم النکبه می‌خوانند که می‌گویند در بهار سال ۱۹۴۸ میلادی، تشکیل کشور عبری موجب کوچ صدها هزارنفر از فلسطینی‌ها از خانه و کاشانه خود شد و چند نسل آنها همچنان در جهان پراکنده هستند و مشکل سرنوشت این چند نسل باید بخشی مهم از مذاکرات اساسی باشد که در آینده بسیار نزدیک میان تشکیلات فلسطینی با اسرائیل برگزار می‌شود.

قطعنامه مهم ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ سازمان ملل، سرزمین مورد نزاع یهودیان و فلسطینی‌ها را که مدت‌های مدید زیر سلطه امپراطوری عثمانی بود و از سال ۱۹۱۵ تا ۱۹۴۸ در قیمومیت بریتانیا قرار گرفت، به دو کشور برای یهودیان و فلسطینی‌ها تقسیم کرد.

یهودیان این پیشنهاد را پذیرفتند اما فلسطینی‌ها با تشویق رهبران وقت کشورهای عربی، پیشنهاد را رد کردند و حاضر به پذیرش کشور یهودی در جوار خود نبودند.

سران کشورهای عربی وقت به فلسطینی‌ها می‌گفتند که «یهودیان را به زودی به دریا خواهند ریخت و فلسطین در همه این سرزمین تشکیل خواهد شد.»

یهودیان که استقلال کشور خود را می‌خواستند تا بهار ۱۹۴۸ صبر پیشه کردند اما از آنجا که فلسطینی‌ها همچنان از پذیرش قطعنامه سازمان ملل خودداری می‌کردند، دیوید بن گوریون، یکی از رهبران مهم یهودیان آن زمان، استقلال اسرائیل را اعلام کرد.

اعلام استقلال اسرائیل در همان شب به آغاز نبرد فرسایشی میان فلسطینی‌ها و چند کشور عرب با کشور تازه استقلال یافته اسرائیل منجر شد.

پس از آن، نبرد سینا در سال ۱۹۵۶، جنگ شش روزه ۱۹۶۷، نبرد یوم کیپور۱۹۷۳، جنگ سال ۱۹۸۲ اسرائیل با چریک‌های فلسطینی در لبنان، حملات موشکی سال ۱۹۹۲ صدام حسین به اسرائیل، و چندین عملیات بزرگ نظامی دیگر در دو دهه اخیر، هنوز فلسطینی‌ها را به آرزوی خود برای استقلال فلسطین نرسانده است.

شمار فلسطینی‌ها در سال ۱۹۴۸، ۷۶۰ هزار نفر بود که اکنون در مجموع، در کرانه باختری و باریکه غزه به چهار میلیون و هفتصد هزار نفر رسیده‌اند.

کشوری که اکنون فلسطینی‌های میانه‌رو آرزوی استقلال آن را دارند، کمتر از مساحتی است که در قطعنامه ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷ پیشنهاد شده بود، و حکومت خودگردان فلسطین که قرار بود مقدمه استقلال کشور فلسطین باشد، از چهار سال پیش به دو موجودیت جداگانه رقیب؛ یکی در کرانه باختری و دیگری در باریکه غزه تقسیم شده و این جدا شدن، محاصره غزه را نیز در پی آورد.

محمود درویش، شاعر پرآوازه فلسطینی اندکی پیش از مرگ، به کنایه و با خشم گفته بود که «ما ده‌ها سال در آرزوی یک کشور فلسطین بودیم اما اکنون دو کشور داریم.»
XS
SM
MD
LG