شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۳، ضمن انتقاد از حکم سنگسار سکینه محمدی آشتیانی، این حکم را یک «مجازات باستانی» و حقوق جزایی ایران را حاوی خشنترین مجازات برای زنان دانست.
خانم عبادی، روز پنجشنبه، ۱۴ مردادماه، در مقالهای با عنوان «عدالت قرن هفتمی ایران» در روزنامه وال استریت جورنال اظهار کرده است که پرونده سکینه محمدی آشتیانی، مادر دو فرزند، که به اتهام زنای محصنه به سنگسار محکوم شده «بهحق توجه جهانیان را به حقوق جزایی بیرحمانه ایران که ظالمانهترین مجازاتها را برای زنان در نظر گرفته» جلب کرده است.
خانم عبادی در ادامه میآورد که پیش از انقلاب اسلامی، زنا جرم محسوب نمیشد و جایی در قوانین جزایی نداشت، اما پس از انقلاب اسلامی نسخهای از قوانین اسلامی به تصویب رسید که حتی با استانداردهای جهان اسلام نیز همخوانی نداشت و «فوقالعاده خشن» به حساب میآمد.
این برنده نوبل صلح در ادامه به برخی بندهای «متناقض» و «تبعیضآمیز» حقوق جزایی ایران اشاره میکند.
خانم عبادی مینویسد که در بند ۸۶ حقوق کیفری، مجازات زنا، اعدام با سنگسار اعلام شده است. این در حالی است که مجازات همخوابگی زن و مرد مجرد، پیش از ازدواج، تنها ۱۰۰ ضربه شلاق است.
او تصریح میکند: «در ظاهر قضیه، سنگسار مجازات جنسیتی به نظر نمیرسد، از آنجا که قانون تصریح میکند مرد زناکار نیز به همین سرنوشت ظالمانه دچار خواهد شد، اما به موجب قانون اساسی ایران، چندهمسری برای مردان مجاز است و همین قانون، راه فراری پیش پای مردان میگذارد.»
شیرین عبادی در ادامه به مسئله ازدواج موقت اشاره میکند و توضیح میدهد که به استناد قانون اساسی، ازدواج موقت، حتی برای چند ساعت، میان مرد متأهل یا مجرد و زن مجرد خالی از اشکال است و لذا مردان میتوانند ادعا کنند که روابط جنسی آنها در زمان ازدواج موقت صورت گرفته است.
او میافزاید: «با باز گذاشتن این راه فرار، مردان بهندرت به سنگسار محکوم میشوند، در حالی که زنان متأهل متهم به زنا دسترسی به چنین مفری ندارند.»
خانم عبادی همچنین با استناد به قانون اساسی تصریح میکند که اگر زن یا مردی در زمان دوری از همسر مرتکب زنا شوند، به ۱۰۰ ضربه شلاق محکوم خواهند شد، «اما قانون به روشنی مشخص نکرده است که مدت زمان جدایی قابل قبول چه قدر است، بنابراین قضات میتوانند به صلاحدید خود به مجازات با شلاق یا سنگسار حکم دهند».
همچنین به گفته خانم عبادی، حکم زنای با صغیر، دختر کمتر از ۹ سال و پسر کمتر از ۱۵سال، میتواند از سنگسار به شلاق کاهش یابد، «بنابراین، اگر زن متأهلی با مردی ۴۰ ساله رابطه برقرار کند، حکمش سنگسار است، اما اگر با پسری کمتر از ۱۵ سال مرتکب زنا شود حکمش قابل تخفیف به شلاق است».
شیرین عبادی همچنین توضیح میدهد که قضات قادرند شخص متهم به زنا را بدون شهادت شاکی به سنگسار محکوم کنند و حتی اگر همسر فرد «زناکار» از خطای او گذشته و وی را ببخشد، باز هم متهم میتواند سنگسار شود.
علاوه بر این، بند ۱۰۵ حقوق جزایی به قاضی این اجازه را میدهد که بر اساس «علم شخصی» عمل کند؛ «بنابراین، قاضی میتواند به سادگی زنی را تنها به خاطر شکایت همسرش به سنگسار محکوم کند».
خانم عبادی در ادامه عنوان میکند که اینها برخی از نمونههای بارز «لغزشهای» موجود در حقوق جزایی ایران است و ثابت میکند که جمهوری اسلامی برای هماهنگی با «هنجارهای مدرن» باید در قوانین خود تجدید نظر کند.
وی در ادامه به برخی مراجع تقلید نظیر آیتالله صانعی به عنوان منتقدین به حکم «سنگسار» اشاره میکند. به باور این مراجع تقلید، مجازات «سنگسار» منشاء قرآنی ندارد و این مجازات متعلق به سالهای اولیه پس از ظهور اسلام و عربستان سعودی قرن هفتم بوده است.
خانم عبادی در ادامه میگوید که جمهوری اسلامی سعی دارد مجازاتهای سنگسار را از دید جهانیان پنهان کند و به همین دلیل کسی نمیداند که در سی سال گذشته با سنگسار مجازات شدهاند و به غیر از خانم محمدی آشتیانی در حال حاضر چند نفر در صف سنگسار قرار دارند.
خانم عبادی، روز پنجشنبه، ۱۴ مردادماه، در مقالهای با عنوان «عدالت قرن هفتمی ایران» در روزنامه وال استریت جورنال اظهار کرده است که پرونده سکینه محمدی آشتیانی، مادر دو فرزند، که به اتهام زنای محصنه به سنگسار محکوم شده «بهحق توجه جهانیان را به حقوق جزایی بیرحمانه ایران که ظالمانهترین مجازاتها را برای زنان در نظر گرفته» جلب کرده است.
خانم عبادی در ادامه میآورد که پیش از انقلاب اسلامی، زنا جرم محسوب نمیشد و جایی در قوانین جزایی نداشت، اما پس از انقلاب اسلامی نسخهای از قوانین اسلامی به تصویب رسید که حتی با استانداردهای جهان اسلام نیز همخوانی نداشت و «فوقالعاده خشن» به حساب میآمد.
این برنده نوبل صلح در ادامه به برخی بندهای «متناقض» و «تبعیضآمیز» حقوق جزایی ایران اشاره میکند.
خانم عبادی مینویسد که در بند ۸۶ حقوق کیفری، مجازات زنا، اعدام با سنگسار اعلام شده است. این در حالی است که مجازات همخوابگی زن و مرد مجرد، پیش از ازدواج، تنها ۱۰۰ ضربه شلاق است.
او تصریح میکند: «در ظاهر قضیه، سنگسار مجازات جنسیتی به نظر نمیرسد، از آنجا که قانون تصریح میکند مرد زناکار نیز به همین سرنوشت ظالمانه دچار خواهد شد، اما به موجب قانون اساسی ایران، چندهمسری برای مردان مجاز است و همین قانون، راه فراری پیش پای مردان میگذارد.»
شیرین عبادی در ادامه به مسئله ازدواج موقت اشاره میکند و توضیح میدهد که به استناد قانون اساسی، ازدواج موقت، حتی برای چند ساعت، میان مرد متأهل یا مجرد و زن مجرد خالی از اشکال است و لذا مردان میتوانند ادعا کنند که روابط جنسی آنها در زمان ازدواج موقت صورت گرفته است.
او میافزاید: «با باز گذاشتن این راه فرار، مردان بهندرت به سنگسار محکوم میشوند، در حالی که زنان متأهل متهم به زنا دسترسی به چنین مفری ندارند.»
خانم عبادی همچنین با استناد به قانون اساسی تصریح میکند که اگر زن یا مردی در زمان دوری از همسر مرتکب زنا شوند، به ۱۰۰ ضربه شلاق محکوم خواهند شد، «اما قانون به روشنی مشخص نکرده است که مدت زمان جدایی قابل قبول چه قدر است، بنابراین قضات میتوانند به صلاحدید خود به مجازات با شلاق یا سنگسار حکم دهند».
همچنین به گفته خانم عبادی، حکم زنای با صغیر، دختر کمتر از ۹ سال و پسر کمتر از ۱۵سال، میتواند از سنگسار به شلاق کاهش یابد، «بنابراین، اگر زن متأهلی با مردی ۴۰ ساله رابطه برقرار کند، حکمش سنگسار است، اما اگر با پسری کمتر از ۱۵ سال مرتکب زنا شود حکمش قابل تخفیف به شلاق است».
شیرین عبادی همچنین توضیح میدهد که قضات قادرند شخص متهم به زنا را بدون شهادت شاکی به سنگسار محکوم کنند و حتی اگر همسر فرد «زناکار» از خطای او گذشته و وی را ببخشد، باز هم متهم میتواند سنگسار شود.
علاوه بر این، بند ۱۰۵ حقوق جزایی به قاضی این اجازه را میدهد که بر اساس «علم شخصی» عمل کند؛ «بنابراین، قاضی میتواند به سادگی زنی را تنها به خاطر شکایت همسرش به سنگسار محکوم کند».
خانم عبادی در ادامه عنوان میکند که اینها برخی از نمونههای بارز «لغزشهای» موجود در حقوق جزایی ایران است و ثابت میکند که جمهوری اسلامی برای هماهنگی با «هنجارهای مدرن» باید در قوانین خود تجدید نظر کند.
وی در ادامه به برخی مراجع تقلید نظیر آیتالله صانعی به عنوان منتقدین به حکم «سنگسار» اشاره میکند. به باور این مراجع تقلید، مجازات «سنگسار» منشاء قرآنی ندارد و این مجازات متعلق به سالهای اولیه پس از ظهور اسلام و عربستان سعودی قرن هفتم بوده است.
خانم عبادی در ادامه میگوید که جمهوری اسلامی سعی دارد مجازاتهای سنگسار را از دید جهانیان پنهان کند و به همین دلیل کسی نمیداند که در سی سال گذشته با سنگسار مجازات شدهاند و به غیر از خانم محمدی آشتیانی در حال حاضر چند نفر در صف سنگسار قرار دارند.