محمد رضا رحيمى، معاون رییس جمهور ايران، مى گويد ما ارز هاى دلار و يورو را از سبد معاملات خارجى مان حذف خواهيم كرد و در عوض آن از ريال و ارزهاى كشورهايى كه بخواهند با ما معامله كنند استفاده مى كنيم.
نصير شيرخانى، كارشناس نفت و معاملات نفتى و خبرنگار نشريه نفتى «آپ استريم» در بيروت، در گفت و گو با راديو فردا اين ادعا را غير عملى مى خواند.
رادیو فردا: آقاى شيرخانى! معاون رییس جمهور ایران گفته است براى مبارزه با تحريم ها، ايران، يورو و دلار را از معاملات خود خارج مى كند و معاملات خود را با ريال و ارزهاى كشورهايى كه بخواهند با ما معامله كنند، انجام مى دهد. آيا چنين چيزى در معاملات نفت و گاز سابقه داشته و امكان پذير است؟
نصیر شیرخانی: در تاريخ معاملات نفتى جهان تنها ارزى كه مورد معامله بوده، دلار است. بعضى كشورها خواسته اند در معاملات نفتى خود يورو را جايگزين دلار كنند، اما اين كار انجام نگرفت چون كشورهاى بزرگ صادر كننده نفت از جمله عربستان و كشورهاى خليج با اين ايده موافق نبودند و گفتند دلار هنوز ارز بزرگ دنيا است، در نتيجه بايد معاملات به دلار باشد.
حالا اگر بخواهند ريال را جايگزين دلار و يورو كنند اصلاً امكان پذير نيست، زيرا درخارج از ايران كسى معاملات ريالى در حجم بالا انجام نمى دهد. كدام بانكى اين كار را انجام مى دهد؟ من فكر مى كنم اين گفته ها بيشتر به اين دليل بوده كه هر روز محاصره تحريم هاى اقتصادى عليه ايران شديدتر مى شود و خيلى از بانك هاى دنيا ديگر حاضر نيستند با ايران معامله كنند چه به دلار و چه به يورو و ارزهاى ديگر، در نتيجه اينها مجبورند اين حرف ها را بزنند كه شايد به خاطر مصرف داخلى باشد تا اين كه ارزش خارجى داشته باشد.
آيا ايران در معاملاتى در سطح كوچكتر يا خريد و فروش كالاهاى مصرفى روزمره با همسايه هايى چون جمهورى آذربايجان و تركيه و كشورهاى از اين دست، مى تواند با ريال معامله كند و اين كشورها حاضرند ريال ايران را قبول كنند؟
بله، در سطح بسيار كوچك اين كار امكان پذير است. شما اگر به عراق يا آذربايجان و حتى تركيه نگاه كنيد مى بينيد اينها تا اندازه اى به كالاهاى ايران محتاج هستند و مى توانند در مقابل دريافت اين كالاها ريال پرداخت كنند، اما در سطح گسترده بين المللى كه ممكن است حجم معاملات ميلياردها دلار باشد چطور اين كار انجام مى گيرد؟ اين كار بايد از طريق بانك هاى خارجى صورت گيرد. به عنوان مثال LC را چه كسى باز مى كند، آيا بانك مركزى ايران باز مى كند و كدام صادر كننده معتبر دنيا حاضر است LC ريال را بپذيرد.
منظور شما از LC همان اعتبار نامه بانكى است؟
بله، اينها نه فقط از شرايط اقتصادى ايران مى ترسند بلكه به خاطر مسايلى كه گريبانگير ايران است از جمله تحريم ها و فشار آمريكا خيلى از بانك ها حاضر نيستند با ايران معامله كنند.
اخيرا چند بانك ايرانى با بانك هاى تركيه معاملات ارزى داشتند يعنى اينها از بانك هاى تركيه استفاده مى كردند و كسانى كه حساب ارزى به دلار و ريال داشتند مى توانستند در ايران يك حساب ارزى باز كنند و از طريق بانك هاى تركيه در لندن و شهرهاى ديگر اروپا ارز برداشت كنند، ولى همين امر نيز اكنون متوقف شده است. يعنى مقامات جهانى فهميده اند كه بانك هاى تركيه با ايران همكارى مى كنند و به آنها فشار آوردند و اين ارتباط قطع شده است.
گويا يكى از اين بانك ها «ايش بانك» تركيه بود كه از طريق آن معاملاتى انجام مى گرفت؟
بله، اخيرا از طريق ايش بانك تركيه كسانى كه حساب به پوند داشتند مى توانستند از ايران مستقيماً به انگليس پوند بفرستند و از شعبه ايش بانك تركيه در انگليس اين پول را برداشت كنند، ولى در حال حاضر اين هم قطع شده است. اين مسئله نشان مى دهد حلقه محاصره عليه ايران هر روز شديدتر مى شود.
نصير شيرخانى، كارشناس نفت و معاملات نفتى و خبرنگار نشريه نفتى «آپ استريم» در بيروت، در گفت و گو با راديو فردا اين ادعا را غير عملى مى خواند.
رادیو فردا: آقاى شيرخانى! معاون رییس جمهور ایران گفته است براى مبارزه با تحريم ها، ايران، يورو و دلار را از معاملات خود خارج مى كند و معاملات خود را با ريال و ارزهاى كشورهايى كه بخواهند با ما معامله كنند، انجام مى دهد. آيا چنين چيزى در معاملات نفت و گاز سابقه داشته و امكان پذير است؟
نصیر شیرخانی: در تاريخ معاملات نفتى جهان تنها ارزى كه مورد معامله بوده، دلار است. بعضى كشورها خواسته اند در معاملات نفتى خود يورو را جايگزين دلار كنند، اما اين كار انجام نگرفت چون كشورهاى بزرگ صادر كننده نفت از جمله عربستان و كشورهاى خليج با اين ايده موافق نبودند و گفتند دلار هنوز ارز بزرگ دنيا است، در نتيجه بايد معاملات به دلار باشد.
حالا اگر بخواهند ريال را جايگزين دلار و يورو كنند اصلاً امكان پذير نيست، زيرا درخارج از ايران كسى معاملات ريالى در حجم بالا انجام نمى دهد. كدام بانكى اين كار را انجام مى دهد؟ من فكر مى كنم اين گفته ها بيشتر به اين دليل بوده كه هر روز محاصره تحريم هاى اقتصادى عليه ايران شديدتر مى شود و خيلى از بانك هاى دنيا ديگر حاضر نيستند با ايران معامله كنند چه به دلار و چه به يورو و ارزهاى ديگر، در نتيجه اينها مجبورند اين حرف ها را بزنند كه شايد به خاطر مصرف داخلى باشد تا اين كه ارزش خارجى داشته باشد.
آيا ايران در معاملاتى در سطح كوچكتر يا خريد و فروش كالاهاى مصرفى روزمره با همسايه هايى چون جمهورى آذربايجان و تركيه و كشورهاى از اين دست، مى تواند با ريال معامله كند و اين كشورها حاضرند ريال ايران را قبول كنند؟
بله، در سطح بسيار كوچك اين كار امكان پذير است. شما اگر به عراق يا آذربايجان و حتى تركيه نگاه كنيد مى بينيد اينها تا اندازه اى به كالاهاى ايران محتاج هستند و مى توانند در مقابل دريافت اين كالاها ريال پرداخت كنند، اما در سطح گسترده بين المللى كه ممكن است حجم معاملات ميلياردها دلار باشد چطور اين كار انجام مى گيرد؟ اين كار بايد از طريق بانك هاى خارجى صورت گيرد. به عنوان مثال LC را چه كسى باز مى كند، آيا بانك مركزى ايران باز مى كند و كدام صادر كننده معتبر دنيا حاضر است LC ريال را بپذيرد.
منظور شما از LC همان اعتبار نامه بانكى است؟
بله، اينها نه فقط از شرايط اقتصادى ايران مى ترسند بلكه به خاطر مسايلى كه گريبانگير ايران است از جمله تحريم ها و فشار آمريكا خيلى از بانك ها حاضر نيستند با ايران معامله كنند.
اخيرا چند بانك ايرانى با بانك هاى تركيه معاملات ارزى داشتند يعنى اينها از بانك هاى تركيه استفاده مى كردند و كسانى كه حساب ارزى به دلار و ريال داشتند مى توانستند در ايران يك حساب ارزى باز كنند و از طريق بانك هاى تركيه در لندن و شهرهاى ديگر اروپا ارز برداشت كنند، ولى همين امر نيز اكنون متوقف شده است. يعنى مقامات جهانى فهميده اند كه بانك هاى تركيه با ايران همكارى مى كنند و به آنها فشار آوردند و اين ارتباط قطع شده است.
گويا يكى از اين بانك ها «ايش بانك» تركيه بود كه از طريق آن معاملاتى انجام مى گرفت؟
بله، اخيرا از طريق ايش بانك تركيه كسانى كه حساب به پوند داشتند مى توانستند از ايران مستقيماً به انگليس پوند بفرستند و از شعبه ايش بانك تركيه در انگليس اين پول را برداشت كنند، ولى در حال حاضر اين هم قطع شده است. اين مسئله نشان مى دهد حلقه محاصره عليه ايران هر روز شديدتر مى شود.
