راديو فردا روزانه برنامه اى براى بازخوانى تاريخ سى ساله جمهورى اسلامى ايران ارايه مى كند. روز هفتم شهريور ماه اختصاص دارد به آغاز اعدام زندانيان چپگرا در زندان هاى جمهورى اسلامى در سال ۱۳۶۷ پس از فروكش كردن اعدام گسترده زندانيان وابسته به مجاهدين خلق در مرداد ۱۳۶۷.
آقاى ويسى! امروز در تاريخ سى ساله جمهورى اسلامى چه مناسبت مهمى هست كه شما قصد داريد به آن بپردازيد؟
مراد ویسی: امروز آغاز موج اعدام زندانيان چپگرا در زندان هاى جمهورى اسلامى در شهريور ۱۳۶۷ آن هم پس از فروكش كردن موج اعدام هاى گسترده زندانيان وابسته به سازمان مجاهدين خلق است . البته بازجويى هاى زندانيان چپگرا از پنجم شهريور شروع شد و روايت هاى متفاوتى هست كه شروع اعدام زندانيان چپگرا را از شش يا هفت شهريور ۶۷ مى داند.
شما صحبت از فروكش كردن اعدام زندانيان عضو مجاهدين خلق و شروع اعدام زندانيان چپگرا كرديد. اين ها چه فرقى با هم دارند؟
ببينيد در مرداد ۱۳۶۷ كه جريان حاكم در جمهورى اسلامى تصميم به اعدام گسترده زندانيان سياسى گرفت در ابتدا اعدام ها متمركز بر زندانيان وابسته به مجاهدين خلق بود.
چرا ؟
چون اين اعدام ها درست بعد از درگيرى نظامى حكومت و نيروهاى مجاهدين در ۳۰ كيلومترى شهر كرمانشاه شروع شد. درگيرى كه مجاهدين از آن به عنوان عمليات «فروغ جاويدان» ياد مى كنند و جمهورى اسلامى به عنوان عمليات «مرصاد». به همين دليل حكومت كه تصميم به اعدام زندانيان سياسى گرفت اول از اعدام اعضاى زندانى مجاهدين خلق شروع كرد.
آيا سندى هم درباره اين اعدام ها وجود دارد؟
خوب هيچ وقت در اين باره سند رسمى منتشر نشده و جمهورى اسلامى اصل اعدام ها را نپذيرفته و تنها سند صوتى و تصويرى در اين ارتباط كه منتشر شده سخنان آيت الله حسينعلى منتظرى است كه در آن موقع به عنوان قائم مقام رهبرى مخالفت خود را با اين اعدام ها به آيت الله خمينى رهبر جمهورى اسلامى و مسولين وقت اعلام كرده بود. يك سند ديگر هم صحبت هاى سال گذشته حميد روحانى، رييس سابق مركز اسناد انقلاب اسلامى، است كه گفته بود بايد معترضان پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ را مثل زندانيان سال ۱۳۶۷ اعدام كرد.
اعدام زندانيان وابسته به مجاهدين خلق چقدر طول كشيد ؟
اعدام زندانيان مجاهد طبق اخبارى كه بعدها برخى نجات يافتگان از اين اعدام هاى دسته جمعى گفتند از حدود دهم مرداد ۱۳۶۷شروع شد وعمده اين اعدام ها تا هفته اول شهريور همان سال به طول كشيد.
و اعدام زندانيان عضو گروه هاى چپ كى شروع شد و چقدر طول كشيد؟
باز هم طبق اخبارى كه بعدها به بيرون از زندان ها راه پيدا كرد، بازجويى هاى مجدد از زندانيان چپگرا از پنجم شهريور شروع شد و اعدام آنها هم از ششم شهريور ۱۳۶۷ شروع شد كه اعدام زندانيان چپگرا چندين ماه به طول كشيد ولى عمده آنها در شهريور۱۳۶۷ بود.
اين زندانيان بيشتر عضو چه گروه هايى بودند؟
چريك‌هاى فدايى خلق، سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)، حزب توده ايران، سازمان انقلابى كارگران ايران راه كارگر، سازمان پيكار، كومه‌له، حزب كمونيست ايران و ديگر سازمان‌هاى كوچك چپى از اين سازمان‌ها بودند.
و در اين بازجويى هاى مجدد از زندانيان عضو گروه هاى چپ چه چيزى سوال مى شد؟
از آنها مى پرسيدند كه «آيا شما مسلمانيد؟»، «آيا به خدا اعتقاد داريد؟»، «آيا به بهشت و جهنم معتقد هستيد؟»، «آيا محمد را به عنوان خاتم انبياء قبول داريد؟»، «آيا در ماه رمضان روزه مى گيريد؟»، «آيا قرآن مى خوانيد؟»، «آيا هر روز نماز مى خوانيد؟»، «آيا ترجيح مى دهيد با يك مسلمان هم بند شويد و يا يك غير مسلمان؟»، «آيا حاضريد زير ورقه اى را داير بر اينكه به خدا، به پيغمبر، به قرآن و به روز رستاخيز ايمان داريد امضا كنيد؟» و پر معناتر از همه: «آيا در خانواده اى بزرگ شده ايد كه پدر در آن نماز مى خواند، روزه مى گرفت و قرآن مى خواند؟»
از نظر بازجوها تنها يك جواب غلط به اين سوال‌ها مى‌توانست به اعدام شخص مربوطه منتهى شود.
چه كسانى متهم به انجام اين اعدام ها هستند و الان چكاره هستند؟
مصطفى پورمحمدى، معاون وقت وزارت اطلاعات از طرف اپوزيسيون ايران متهم به تصميم گيرى در اين اعدام ها است كه الان رييس سازمان بازرسى كل كشور است.
طبق نظر نجات يافتگان از اين اعدام ها، حسينعلى نيرى، هم كه حاكم شرع بوده از تصميم گيران اين اعدام ها بوده است. ابراهيم رييسى هم كه آن موقع معاون دادستان تهران بود از مسولان بعدى اين پرونده بود كه حالا معاون اول رییس قوه قضاييه است.
آقاى ويسى! امروز در تاريخ سى ساله جمهورى اسلامى چه مناسبت مهمى هست كه شما قصد داريد به آن بپردازيد؟
مراد ویسی: امروز آغاز موج اعدام زندانيان چپگرا در زندان هاى جمهورى اسلامى در شهريور ۱۳۶۷ آن هم پس از فروكش كردن موج اعدام هاى گسترده زندانيان وابسته به سازمان مجاهدين خلق است . البته بازجويى هاى زندانيان چپگرا از پنجم شهريور شروع شد و روايت هاى متفاوتى هست كه شروع اعدام زندانيان چپگرا را از شش يا هفت شهريور ۶۷ مى داند.
شما صحبت از فروكش كردن اعدام زندانيان عضو مجاهدين خلق و شروع اعدام زندانيان چپگرا كرديد. اين ها چه فرقى با هم دارند؟
ببينيد در مرداد ۱۳۶۷ كه جريان حاكم در جمهورى اسلامى تصميم به اعدام گسترده زندانيان سياسى گرفت در ابتدا اعدام ها متمركز بر زندانيان وابسته به مجاهدين خلق بود.
چرا ؟
چون اين اعدام ها درست بعد از درگيرى نظامى حكومت و نيروهاى مجاهدين در ۳۰ كيلومترى شهر كرمانشاه شروع شد. درگيرى كه مجاهدين از آن به عنوان عمليات «فروغ جاويدان» ياد مى كنند و جمهورى اسلامى به عنوان عمليات «مرصاد». به همين دليل حكومت كه تصميم به اعدام زندانيان سياسى گرفت اول از اعدام اعضاى زندانى مجاهدين خلق شروع كرد.
آيا سندى هم درباره اين اعدام ها وجود دارد؟
خوب هيچ وقت در اين باره سند رسمى منتشر نشده و جمهورى اسلامى اصل اعدام ها را نپذيرفته و تنها سند صوتى و تصويرى در اين ارتباط كه منتشر شده سخنان آيت الله حسينعلى منتظرى است كه در آن موقع به عنوان قائم مقام رهبرى مخالفت خود را با اين اعدام ها به آيت الله خمينى رهبر جمهورى اسلامى و مسولين وقت اعلام كرده بود. يك سند ديگر هم صحبت هاى سال گذشته حميد روحانى، رييس سابق مركز اسناد انقلاب اسلامى، است كه گفته بود بايد معترضان پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ را مثل زندانيان سال ۱۳۶۷ اعدام كرد.
اعدام زندانيان وابسته به مجاهدين خلق چقدر طول كشيد ؟
اعدام زندانيان مجاهد طبق اخبارى كه بعدها برخى نجات يافتگان از اين اعدام هاى دسته جمعى گفتند از حدود دهم مرداد ۱۳۶۷شروع شد وعمده اين اعدام ها تا هفته اول شهريور همان سال به طول كشيد.
و اعدام زندانيان عضو گروه هاى چپ كى شروع شد و چقدر طول كشيد؟
باز هم طبق اخبارى كه بعدها به بيرون از زندان ها راه پيدا كرد، بازجويى هاى مجدد از زندانيان چپگرا از پنجم شهريور شروع شد و اعدام آنها هم از ششم شهريور ۱۳۶۷ شروع شد كه اعدام زندانيان چپگرا چندين ماه به طول كشيد ولى عمده آنها در شهريور۱۳۶۷ بود.
اين زندانيان بيشتر عضو چه گروه هايى بودند؟
چريك‌هاى فدايى خلق، سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)، حزب توده ايران، سازمان انقلابى كارگران ايران راه كارگر، سازمان پيكار، كومه‌له، حزب كمونيست ايران و ديگر سازمان‌هاى كوچك چپى از اين سازمان‌ها بودند.
و در اين بازجويى هاى مجدد از زندانيان عضو گروه هاى چپ چه چيزى سوال مى شد؟
از آنها مى پرسيدند كه «آيا شما مسلمانيد؟»، «آيا به خدا اعتقاد داريد؟»، «آيا به بهشت و جهنم معتقد هستيد؟»، «آيا محمد را به عنوان خاتم انبياء قبول داريد؟»، «آيا در ماه رمضان روزه مى گيريد؟»، «آيا قرآن مى خوانيد؟»، «آيا هر روز نماز مى خوانيد؟»، «آيا ترجيح مى دهيد با يك مسلمان هم بند شويد و يا يك غير مسلمان؟»، «آيا حاضريد زير ورقه اى را داير بر اينكه به خدا، به پيغمبر، به قرآن و به روز رستاخيز ايمان داريد امضا كنيد؟» و پر معناتر از همه: «آيا در خانواده اى بزرگ شده ايد كه پدر در آن نماز مى خواند، روزه مى گرفت و قرآن مى خواند؟»
از نظر بازجوها تنها يك جواب غلط به اين سوال‌ها مى‌توانست به اعدام شخص مربوطه منتهى شود.
چه كسانى متهم به انجام اين اعدام ها هستند و الان چكاره هستند؟
مصطفى پورمحمدى، معاون وقت وزارت اطلاعات از طرف اپوزيسيون ايران متهم به تصميم گيرى در اين اعدام ها است كه الان رييس سازمان بازرسى كل كشور است.
طبق نظر نجات يافتگان از اين اعدام ها، حسينعلى نيرى، هم كه حاكم شرع بوده از تصميم گيران اين اعدام ها بوده است. ابراهيم رييسى هم كه آن موقع معاون دادستان تهران بود از مسولان بعدى اين پرونده بود كه حالا معاون اول رییس قوه قضاييه است.
