از بین ۲۰ مرجع تقلید صاحب رساله در قم، ۱۲ نفر به ملاقات آیت‌الله خامنه‌ای رفتند و هشت تن دیگر حاضر به دیدار با آیت‌الله خامنه‌ای نشدند. با این وجود برخی تحلیلگران دینی و صاحب نظران در امور حوزه‌های ایران معتقدند آنچه در این دیدارها گذشته از تعداد مراجع دیدارکننده مهم‌تر است.
محمدجواد اکبرین، پژوهشگر دینی در پاریس و صاحب نظر در امور حوزه‌های دینی ایران، در این باره به رادیو فردا می‌گوید: «مهم این است که در این دیدارها چه اتفاقی رخ داده و کدامیک از انتقاداتی که تا پیش از این نسبت به نظام و رهبری از جانب مراجع مختلف وجود داشته در این دیدارها پاسخ گرفته است. برخی از مراجعی که می‌شنویم در دیدار با رهبری حضور داشتند جزو همان کسانی هستند که پیش از این اطلاعات موثقی از آنها در مطبوعات منتشر شده و مورد تکذیب خودشان هم قرار نگرفته است، مبنی بر نامه‌هایی که به رهبری نوشته‌اند و گلایه‌هایی که کرده‌اند و واسطه شدند بین اعتراضات مردم و رهبری. کدامیک از آن اعتراضات در این دیدارها جواب گرفته است؟»
محمدجواد اکبرین، پژوهشگر دینی در پاریسوی ادامه می‌دهد: «به عنوان مثال آیت‌الله شبیری زنجانی یا آقای مکارم در تعداد پرشماری به حضور رهبری آمدند و بر خلاف سنت گذشته هیچ دیدار خصوصی بین آنها صورت نگرفت. حال در یک دیدار پر شمار چگونه می‌شود به آن اعتراضات پاسخ داد و اصلاً چه ارتباط تازه‌ای بین رهبری و مراجع ایجاد شده است؟»
از میان مراجع تقلیدی که در سفر اخیر آقای خامنه‌ای به قم به دیدار وی رفتند، جامعه مدرسین قم فقط سه تن از آنها یعنی آقایان صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی و شبیری زنجانی را به طور رسمی مرجع تقلید می‌داند. اما مراجعی که به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای رفتند از نظر مراتب فقهی, علمی، دینی، سیاسی و اجتماعی در چه جایگاهی قرار دارند؟
محمد جواد اکبرین در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «باید ارجاع داد به سابقه پاره‌ای از کسانی که امروز نامشان جزو مراجعی است که به دیدار رهبری رفتند و البته رساله هم دارند. بدون آنکه بخواهم مرجع بودنشان را زیر سؤال ببرم اما برخی از آنها که امروز رساله دارند تا همین چند سال پیش نماینده آقای خامنه‌ای و امام جمعه یکی از شهرهای ایران بودند یا برخی از آنها از منصوبین رهبری در نهادهای حکومتی بودند و هنوز هستند. گفت صد نکته غیر حسن بباید که تا کسی/ مقبول تبع مردم صاحب نظر شود. حال نسبت کسانی که امروز در قم و جامعه دینی ایران این اتفاق برایشان رخ داده را با رهبری بسنجید و بعد درباره این دیدارها تحلیل کنید.»
در حالی که رسانه‌های طرفدار حکومت از استقبال تام و عام مراجع و روحانیت قم از آیت‌الله خامنه‌ای خبر می‌دهند، شواهد و قراین نشان می‌دهد که هشت مرجع تقلید صاحب رساله نیز به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای نرفته‌اند. اما مراجعی که به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای نرفتند از چه جایگاه دینی، فقهی و سیاسی و اجتماعی برخوردار هستند؟
محمدجواد اکبرین چنین پاسخ می‌دهد: «دو نفر از کسانی که در جامعه سنتی و جامعه جدید ایران مرجع طراز اول هستند به دیدار رهبری نرفتند و این برای نظام هزینه دربرخواهد داشت. به صراحت بگویم آیت‌الله وحید خراسانی مرجع طراز اول جامعه سنتی دینی ایران و آیت‌الله صانعی مرجع طراز اول جامعه جدید و جوان ایران است؛ جامعه جوانی که دوست دارد زندگی در دنیای مدرن را با مفاهیم و آموزه‌های دینداری سازگار کند».
آقای اکبرین ادامه می‌دهد: «حکومت تلاش کرد یکی را از طریق تطمیع و دیگری را از طریق تهدید وادار به این دیدار کند. تا آنجا که من می‌دانم روش تطمیع را در مورد آیت‌الله وحید خراسانی به کار گرفتند با یک سری کمک‌های اقتصادی به این بهانه که مردم به دفاتر مراجع مراجعه می‌کنند و آیت‌الله وحید خراسانی باید مسجد و بیمارستان بسازد، اما ایشان حتی یک ریال از این پول را نپذیرفتند. آقای صانعی هم تهدید شد که درنهایت به سرنوشت آیت‌الله منتظری دچار شود، ولی ایشان را هم نتوانستند برای دیدار متقاعد کنند.»
با این شرایط در حالی که روزنامه کیهان از مرجعیت عام آیت‌الله خامنه‌ای حتی فراتر از مرجعیت آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله شیرازی بزرگ یاد کرده است، نگاه ساده‌ای به فهرست مراجع تقلید قم نشان می‌دهد که از مجموع ۲۰ مرجع تقلید صاحب رساله در قم، حدود ۶۰ درصد به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای رفتند و ۴۰ درصد دیگر در مجلس ملاقات حضور نیافتند.
محمدجواد اکبرین، پژوهشگر دینی در پاریس و صاحب نظر در امور حوزه‌های دینی ایران، در این باره به رادیو فردا می‌گوید: «مهم این است که در این دیدارها چه اتفاقی رخ داده و کدامیک از انتقاداتی که تا پیش از این نسبت به نظام و رهبری از جانب مراجع مختلف وجود داشته در این دیدارها پاسخ گرفته است. برخی از مراجعی که می‌شنویم در دیدار با رهبری حضور داشتند جزو همان کسانی هستند که پیش از این اطلاعات موثقی از آنها در مطبوعات منتشر شده و مورد تکذیب خودشان هم قرار نگرفته است، مبنی بر نامه‌هایی که به رهبری نوشته‌اند و گلایه‌هایی که کرده‌اند و واسطه شدند بین اعتراضات مردم و رهبری. کدامیک از آن اعتراضات در این دیدارها جواب گرفته است؟»
از میان مراجع تقلیدی که در سفر اخیر آقای خامنه‌ای به قم به دیدار وی رفتند، جامعه مدرسین قم فقط سه تن از آنها یعنی آقایان صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی و شبیری زنجانی را به طور رسمی مرجع تقلید می‌داند. اما مراجعی که به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای رفتند از نظر مراتب فقهی, علمی، دینی، سیاسی و اجتماعی در چه جایگاهی قرار دارند؟
محمد جواد اکبرین در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «باید ارجاع داد به سابقه پاره‌ای از کسانی که امروز نامشان جزو مراجعی است که به دیدار رهبری رفتند و البته رساله هم دارند. بدون آنکه بخواهم مرجع بودنشان را زیر سؤال ببرم اما برخی از آنها که امروز رساله دارند تا همین چند سال پیش نماینده آقای خامنه‌ای و امام جمعه یکی از شهرهای ایران بودند یا برخی از آنها از منصوبین رهبری در نهادهای حکومتی بودند و هنوز هستند. گفت صد نکته غیر حسن بباید که تا کسی/ مقبول تبع مردم صاحب نظر شود. حال نسبت کسانی که امروز در قم و جامعه دینی ایران این اتفاق برایشان رخ داده را با رهبری بسنجید و بعد درباره این دیدارها تحلیل کنید.»
در حالی که رسانه‌های طرفدار حکومت از استقبال تام و عام مراجع و روحانیت قم از آیت‌الله خامنه‌ای خبر می‌دهند، شواهد و قراین نشان می‌دهد که هشت مرجع تقلید صاحب رساله نیز به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای نرفته‌اند. اما مراجعی که به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای نرفتند از چه جایگاه دینی، فقهی و سیاسی و اجتماعی برخوردار هستند؟
محمدجواد اکبرین چنین پاسخ می‌دهد: «دو نفر از کسانی که در جامعه سنتی و جامعه جدید ایران مرجع طراز اول هستند به دیدار رهبری نرفتند و این برای نظام هزینه دربرخواهد داشت. به صراحت بگویم آیت‌الله وحید خراسانی مرجع طراز اول جامعه سنتی دینی ایران و آیت‌الله صانعی مرجع طراز اول جامعه جدید و جوان ایران است؛ جامعه جوانی که دوست دارد زندگی در دنیای مدرن را با مفاهیم و آموزه‌های دینداری سازگار کند».
آقای اکبرین ادامه می‌دهد: «حکومت تلاش کرد یکی را از طریق تطمیع و دیگری را از طریق تهدید وادار به این دیدار کند. تا آنجا که من می‌دانم روش تطمیع را در مورد آیت‌الله وحید خراسانی به کار گرفتند با یک سری کمک‌های اقتصادی به این بهانه که مردم به دفاتر مراجع مراجعه می‌کنند و آیت‌الله وحید خراسانی باید مسجد و بیمارستان بسازد، اما ایشان حتی یک ریال از این پول را نپذیرفتند. آقای صانعی هم تهدید شد که درنهایت به سرنوشت آیت‌الله منتظری دچار شود، ولی ایشان را هم نتوانستند برای دیدار متقاعد کنند.»
با این شرایط در حالی که روزنامه کیهان از مرجعیت عام آیت‌الله خامنه‌ای حتی فراتر از مرجعیت آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله شیرازی بزرگ یاد کرده است، نگاه ساده‌ای به فهرست مراجع تقلید قم نشان می‌دهد که از مجموع ۲۰ مرجع تقلید صاحب رساله در قم، حدود ۶۰ درصد به دیدار آیت‌الله خامنه‌ای رفتند و ۴۰ درصد دیگر در مجلس ملاقات حضور نیافتند.
