محمد جواد ظریف٬ وزیر خارجه جمهوری اسلامی٬ می‌گوید که اطمینان دارد که تا یک ماه آینده ایران و ۱+۵ می‌توانند به راه حل جامعی در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران برسند.
آقای ظریف در مقاله‌ای که ۲۳ خردادماه در روزنامه واشینگن پست منتشر شده٬ آورده است: «مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی به مرحله حساسی رسیده است. در حد معقولی اطمینان دارم که تا یک ماه آینده قادر خواهیم بود به راه حل جامعی در این رابطه برسیم؛ راه حلی که تضمین کند برنامه هسته‌ای ایران همواره صلح آمیز باقی خواهد ماند.»
وی افزوده است: «تمام آنچه برای این منظور نیاز است، توجه هوشیارانه و جدی به واقعیت‌های موجود و همینطور تبعات انتخاب جایگزین‌های چنین راه حلی است. در گذشته، گرفتاری در دام برخی توهمات باعث از بین رفتن فرصت‌های به وجود آمده شده‌اند و نباید اجازه داد که باردیگر چشم انداز واقعی امکان حصول به یک توافق تاریخی نابود شود.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که ایران در راستای دستیابی به توافقی جامع به قدرت‌های جهانی٬ ۱۹ و ۲۰ خردادماه با آمریکا٬ ۲۱ خردادماه با فرانسه و ۲۲ خردادماه با روسیه مذاکراتی دو جانبه داشت. ایران قرار است ۲۵ خردادماه نیز با آلمان گفتوگوی دو جانبه داشته باشد.
جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده است که مذاکرات کنونی هسته‌ای می‌توانند به نتیجه برسند.
محمدجواد ظریف در مقاله اخیر خود نیز ضمن ابراز خوشبینی نسبت به مذاکرات هسته‌ای کنونی٬ از طرح پیشنهادی تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی سخن به میان آورده و گفته است: «تقریبا ۱۰ سال قبل و درست پیش از انتخاب محمود احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور٬ در زمانی که آقای روحانی و من هدایت تیم مذاکرات هسته‌ای ایران را بر عهده داشتیم، در پاریس طرحی را به همتایان غربی خود ارائه دادم که شامل مجموعه‌ای از اقداماتی بود که توسط برخی دانشمندان مستقل و غیر ایرانی پیشنهاد شده بود و تضمین می‌کرد که برنامه هسته‌ای ایران تا ابد صلح آمیز خواهد ماند.»
وی افزوده است: «با این حال و به دنبال فشار دولت بوش، طرف‌های مقابل از ما خواستند تا از غنی سازی حداقل تا سال ۲۰۱۵ خودداری کنیم که این موضوع باعث شد عملا امکان حصول به توافق از بین برود. غرب با اشتباه گرفتن تعامل سازنده ما به عنوان نشانه ضعف٬ و با انتخاب گزینه اعمال فشار و تحریم به منظور امتیازگیری عملا باعث تغییر موضع ایران شد؛ این تغییر موضع هم در نتیجه صندوق‌های انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ و هم در توسعه فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز ایران نمایان شد.»
محمد جواد ظریف تاکید کرده است که نتیجه این اعمال فشارها٬ رسیدن تعداد سانتریفیوژهای ایران از دوست به دویست هزار عدد٬ افزایش ظرفیت غنی سازی ایران از ۳.۵ درصد به ۲۰ درصد و افتتاح رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک در کمتر از یک سال است.
ظریف: همچنان به تعامل سازنده معتقدیم
وزیر خارجه ایران در این مقاله آورده که او و رئیس جمهوری ایران همچنان به تعامل سازنده پایبند هستند و افزوده است: «ما حاضریم تضمین‌هایی را درباره طبیعت صرفا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران ارائه کنیم. اقدامات پیشنهادی ما موثر و جدی هستند و تفاوت‌های واقعی ایجاد می‌کنند. با این حال ما از دستاوردهای فنی دانشمندانمان چشم پوشی نکرده یا آن را به موضوعی بی‌معنی و نمایشی تبدیل نخواهیم کرد.»
وی آورده است: «ما جدیت خود را نشان داده‌ایم. به فاصله صد روز از آغاز مسئولیت اینجانب به عنوان مذاکره کننده هسته‌ای ایران، اولین توافق هسته‌ای در دهه گذشته با گروه ۱+۵ نهایی شد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصدیق کرده است که ما کلیه تعهداتمان را در این توافق بطور کامل اجرا کرده‌ایم. به علاوه همکاری‌های ما با آژانس به بالاترین سطح همکاری‌ها در سال‌های اخیر رسیده است. ما آماده‌ایم که این مسیر را ادامه دهیم.»
ایران و شش قدرت جهانی سوم خردادماه به توافق شش ماهه هسته‌ای دست یافتند که به موجب آن٬ ایران متعهد به تعلیق بخش‌هایی از فعالیت‌های هسته‌ای خود شد و غرب نیز در مقابل قبول کرد که برخی تحریم‌ها علیه ایران را از میان بردارد.
در این میان آژانس بین‌الملی انرژی اتمی بر نحوه پایبندی ایران به توافق ژنو نظارت دارد و تا کنون در گزارش‌های خود همواره از تعهد ایران به این توافق خبر داده است.
محمد جواد ظریف پیشروی در مذاکرات را «دستاوردی تاریخی» دانسته و می‌گوید اکنون شرایطی فراهم شده است که تمام طرف‌ها بتوانند دستاوردهایی داشته باشند.
ظریف: نگذاریم توهمات شانس موفقیت مذاکرات را از بین ببرد
وزیر خارجه ایران با این حال خاطرنشان کرده است: «مسلم است که همواره می‌توان بهانه‌هایی یافت که توافق پیش رو را نابود کرد، توافقی که توانایی ایجاد تغییرات مهمی را در منطقه دارد. شاخص‌ترین این بهانه‌ها، توسل به افسانه «نقطه فرار» هسته‌ای است. برای سال‌ها، یک گروه کوچک ولی قدرتمند از کنشگران سیاسی در آمریکا، تبلیغات بی‌منطقی به راه انداخته‌اند مبنی بر اینکه ایران طی چندماه قادر خواهد بود مواد شکاف‌پذیر لازم برای ساخت یک بمب اتمی را فراهم سازد.»
به دنبال توافق موقت هسته‌ای شماری از اعضای کنگره٬ به ویژه جمهوری‌خواهان به این توافق انتقاد کردند. لابی‌های قدرتمند اسرائیل نیز در این مدت در این مسیر گام برداشته‌‌اند.
این افراد در آمریکا٬ به همراه اسرائیل٬ در چند وقت گذشته بارها هشدار داده‌اند که ایران قادر است ظرف چند ماه آینده بمب اتم بسازد.
وزیر خارجه ایران در این خصوص در مقاله خود آورده است: «حتی اگر ایران بخواهد به سمت ساخت بمب هسته‌ای حرکت کند، ابتدا باید تمامی بازرسان آژانس را از خاک خود اخراج کند. سپس کل ترتیبات برنامه هسته‌ای ایران باید مجددا تغییر کند تا ایران تا قادر باشد مواد شکاف‌پذیر با درجه خلوص مناسب برای ساخت تسلیحات تولید کند. در مرحله بعدی ایران باید این مواد را به فلز تبدیل کند، سپس آنها را به شکل مخصوص مناسب برای بمب قالب‌گیری کند و همینطور مراحل بی‌شمار پیچیده دیگری را که ویژه ساخت سلاح است طی کند. هیچ کدام از این قابلیت‌ها در ایران وجود ندارد و ایجاد آنها مستلزم شروع از نقطه صفر است. این موضوع چندین سال - و نه چندین ماه- به طول خواهد انجامید.»
وی در ادامه تاکید کرده است: «حتی زمانی که ایران زمان کافی در اختیار داشت، هرگز به ساخت بمب حتی بعنوان یک گزینه ممکن فکر نکرد. در فاصله بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۳، یعنی زمانی که روابط ایران با غرب و آژانس در پایین‌ترین حد خود بود، ایران دارای زمان کافی، موانع محدودتر بین‌المللی، بازرسی‌های به نسبت آسان‌تر و سانتریفیوژهای کافی برای ساخت بمب بود... با وجود تمام این واقعیت‌ها، ما کوچکترین قدمی برای ساخت تسلیحات هسته‌ای بر نداشتیم. دو گزارش متوالی ارزیابی اطلاعاتی ملی آمریکا متشکل از ۱۶ نهاد امنیتی آمریکایی در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ این موضوع را تایید می‌کنند.»
ایران همواره تاکید کرده است که تنها به دنبال استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است و فعالیت‌هایش هیچ بعد نظامی‌ای ندارد.
وزیر خارجه ایران در مقاله خود اظهار کرده است: «امروز در مذاکراتمان با ۱+۵ دارای فرصتی منحصر به فرد هستیم تا اقدامات اعتمادساز بلندمدتی را آغاز کنیم که در کنار بازرسی‌های گسترده و ترتیبات نظارتی مربوطه، بزرگترین تضمین را درباره صلح آمیز بودن و صلح آمیز ماندن برنامه‌های هسته‌ای ایران تا به ابد٬ ارائه دهد. برای غلبه کردن بر موانع موجود بر سر راه این دستاورد تاریخی، باید به افق‌های پیش رو نگریست، ولی در عین حال از درس‌های گذشته غافل نشد. درک این نکته که چگونه برخی توهمات، فرصت‌های فراوان را از بین برده‌اند٬ دارای اهمیت زیادی است و اقدام جهت جلوگیری از تکرار این توهمات ضروری است.»
وی در پایان خاطرنشان کرده است: «درحالی که به زمان تبدیل تفاهم موقت هسته‌ای به یک راه حل جامع نزدیک می‌شویم، من از همتایان خود می‌خواهم که اراده ما برای رفع نگرانی‌ها را با درک عزم راسخ مردم ایران برای گرفتن احترام به حقوق و عزتشان پاسخ دهند. از همتایان خود می‌خواهم که اجازه ندهند برخی توهمات، حرکت چشمگیری را که برای پایان دادن به یک بحران غیرضروری و گشودن افق‌های جدید آغاز شده است، از مسیر خود خارج کند.»
دور بعدی مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ قرار است ۲۶ تا ۳۰ خردادماه در وین، پایتخت اتریش، برگزار شود.
ایران می‌گوید که انتظار دارد در این دور از مذاکرات طرفین از کلیات وارد جزئیات شده و نگارش متن توافق جامع هسته‌ای را آغاز کنند.
آقای ظریف در مقاله‌ای که ۲۳ خردادماه در روزنامه واشینگن پست منتشر شده٬ آورده است: «مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی به مرحله حساسی رسیده است. در حد معقولی اطمینان دارم که تا یک ماه آینده قادر خواهیم بود به راه حل جامعی در این رابطه برسیم؛ راه حلی که تضمین کند برنامه هسته‌ای ایران همواره صلح آمیز باقی خواهد ماند.»
وی افزوده است: «تمام آنچه برای این منظور نیاز است، توجه هوشیارانه و جدی به واقعیت‌های موجود و همینطور تبعات انتخاب جایگزین‌های چنین راه حلی است. در گذشته، گرفتاری در دام برخی توهمات باعث از بین رفتن فرصت‌های به وجود آمده شده‌اند و نباید اجازه داد که باردیگر چشم انداز واقعی امکان حصول به یک توافق تاریخی نابود شود.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که ایران در راستای دستیابی به توافقی جامع به قدرت‌های جهانی٬ ۱۹ و ۲۰ خردادماه با آمریکا٬ ۲۱ خردادماه با فرانسه و ۲۲ خردادماه با روسیه مذاکراتی دو جانبه داشت. ایران قرار است ۲۵ خردادماه نیز با آلمان گفتوگوی دو جانبه داشته باشد.
جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده است که مذاکرات کنونی هسته‌ای می‌توانند به نتیجه برسند.
محمدجواد ظریف در مقاله اخیر خود نیز ضمن ابراز خوشبینی نسبت به مذاکرات هسته‌ای کنونی٬ از طرح پیشنهادی تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی سخن به میان آورده و گفته است: «تقریبا ۱۰ سال قبل و درست پیش از انتخاب محمود احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور٬ در زمانی که آقای روحانی و من هدایت تیم مذاکرات هسته‌ای ایران را بر عهده داشتیم، در پاریس طرحی را به همتایان غربی خود ارائه دادم که شامل مجموعه‌ای از اقداماتی بود که توسط برخی دانشمندان مستقل و غیر ایرانی پیشنهاد شده بود و تضمین می‌کرد که برنامه هسته‌ای ایران تا ابد صلح آمیز خواهد ماند.»
وی افزوده است: «با این حال و به دنبال فشار دولت بوش، طرف‌های مقابل از ما خواستند تا از غنی سازی حداقل تا سال ۲۰۱۵ خودداری کنیم که این موضوع باعث شد عملا امکان حصول به توافق از بین برود. غرب با اشتباه گرفتن تعامل سازنده ما به عنوان نشانه ضعف٬ و با انتخاب گزینه اعمال فشار و تحریم به منظور امتیازگیری عملا باعث تغییر موضع ایران شد؛ این تغییر موضع هم در نتیجه صندوق‌های انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ و هم در توسعه فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز ایران نمایان شد.»
محمد جواد ظریف تاکید کرده است که نتیجه این اعمال فشارها٬ رسیدن تعداد سانتریفیوژهای ایران از دوست به دویست هزار عدد٬ افزایش ظرفیت غنی سازی ایران از ۳.۵ درصد به ۲۰ درصد و افتتاح رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک در کمتر از یک سال است.
ظریف: همچنان به تعامل سازنده معتقدیم
وزیر خارجه ایران در این مقاله آورده که او و رئیس جمهوری ایران همچنان به تعامل سازنده پایبند هستند و افزوده است: «ما حاضریم تضمین‌هایی را درباره طبیعت صرفا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران ارائه کنیم. اقدامات پیشنهادی ما موثر و جدی هستند و تفاوت‌های واقعی ایجاد می‌کنند. با این حال ما از دستاوردهای فنی دانشمندانمان چشم پوشی نکرده یا آن را به موضوعی بی‌معنی و نمایشی تبدیل نخواهیم کرد.»
وی آورده است: «ما جدیت خود را نشان داده‌ایم. به فاصله صد روز از آغاز مسئولیت اینجانب به عنوان مذاکره کننده هسته‌ای ایران، اولین توافق هسته‌ای در دهه گذشته با گروه ۱+۵ نهایی شد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصدیق کرده است که ما کلیه تعهداتمان را در این توافق بطور کامل اجرا کرده‌ایم. به علاوه همکاری‌های ما با آژانس به بالاترین سطح همکاری‌ها در سال‌های اخیر رسیده است. ما آماده‌ایم که این مسیر را ادامه دهیم.»
ایران و شش قدرت جهانی سوم خردادماه به توافق شش ماهه هسته‌ای دست یافتند که به موجب آن٬ ایران متعهد به تعلیق بخش‌هایی از فعالیت‌های هسته‌ای خود شد و غرب نیز در مقابل قبول کرد که برخی تحریم‌ها علیه ایران را از میان بردارد.
در این میان آژانس بین‌الملی انرژی اتمی بر نحوه پایبندی ایران به توافق ژنو نظارت دارد و تا کنون در گزارش‌های خود همواره از تعهد ایران به این توافق خبر داده است.
محمد جواد ظریف پیشروی در مذاکرات را «دستاوردی تاریخی» دانسته و می‌گوید اکنون شرایطی فراهم شده است که تمام طرف‌ها بتوانند دستاوردهایی داشته باشند.
ظریف: نگذاریم توهمات شانس موفقیت مذاکرات را از بین ببرد
وزیر خارجه ایران با این حال خاطرنشان کرده است: «مسلم است که همواره می‌توان بهانه‌هایی یافت که توافق پیش رو را نابود کرد، توافقی که توانایی ایجاد تغییرات مهمی را در منطقه دارد. شاخص‌ترین این بهانه‌ها، توسل به افسانه «نقطه فرار» هسته‌ای است. برای سال‌ها، یک گروه کوچک ولی قدرتمند از کنشگران سیاسی در آمریکا، تبلیغات بی‌منطقی به راه انداخته‌اند مبنی بر اینکه ایران طی چندماه قادر خواهد بود مواد شکاف‌پذیر لازم برای ساخت یک بمب اتمی را فراهم سازد.»
به دنبال توافق موقت هسته‌ای شماری از اعضای کنگره٬ به ویژه جمهوری‌خواهان به این توافق انتقاد کردند. لابی‌های قدرتمند اسرائیل نیز در این مدت در این مسیر گام برداشته‌‌اند.
این افراد در آمریکا٬ به همراه اسرائیل٬ در چند وقت گذشته بارها هشدار داده‌اند که ایران قادر است ظرف چند ماه آینده بمب اتم بسازد.
وزیر خارجه ایران در این خصوص در مقاله خود آورده است: «حتی اگر ایران بخواهد به سمت ساخت بمب هسته‌ای حرکت کند، ابتدا باید تمامی بازرسان آژانس را از خاک خود اخراج کند. سپس کل ترتیبات برنامه هسته‌ای ایران باید مجددا تغییر کند تا ایران تا قادر باشد مواد شکاف‌پذیر با درجه خلوص مناسب برای ساخت تسلیحات تولید کند. در مرحله بعدی ایران باید این مواد را به فلز تبدیل کند، سپس آنها را به شکل مخصوص مناسب برای بمب قالب‌گیری کند و همینطور مراحل بی‌شمار پیچیده دیگری را که ویژه ساخت سلاح است طی کند. هیچ کدام از این قابلیت‌ها در ایران وجود ندارد و ایجاد آنها مستلزم شروع از نقطه صفر است. این موضوع چندین سال - و نه چندین ماه- به طول خواهد انجامید.»
وی در ادامه تاکید کرده است: «حتی زمانی که ایران زمان کافی در اختیار داشت، هرگز به ساخت بمب حتی بعنوان یک گزینه ممکن فکر نکرد. در فاصله بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۳، یعنی زمانی که روابط ایران با غرب و آژانس در پایین‌ترین حد خود بود، ایران دارای زمان کافی، موانع محدودتر بین‌المللی، بازرسی‌های به نسبت آسان‌تر و سانتریفیوژهای کافی برای ساخت بمب بود... با وجود تمام این واقعیت‌ها، ما کوچکترین قدمی برای ساخت تسلیحات هسته‌ای بر نداشتیم. دو گزارش متوالی ارزیابی اطلاعاتی ملی آمریکا متشکل از ۱۶ نهاد امنیتی آمریکایی در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ این موضوع را تایید می‌کنند.»
ایران همواره تاکید کرده است که تنها به دنبال استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است و فعالیت‌هایش هیچ بعد نظامی‌ای ندارد.
وزیر خارجه ایران در مقاله خود اظهار کرده است: «امروز در مذاکراتمان با ۱+۵ دارای فرصتی منحصر به فرد هستیم تا اقدامات اعتمادساز بلندمدتی را آغاز کنیم که در کنار بازرسی‌های گسترده و ترتیبات نظارتی مربوطه، بزرگترین تضمین را درباره صلح آمیز بودن و صلح آمیز ماندن برنامه‌های هسته‌ای ایران تا به ابد٬ ارائه دهد. برای غلبه کردن بر موانع موجود بر سر راه این دستاورد تاریخی، باید به افق‌های پیش رو نگریست، ولی در عین حال از درس‌های گذشته غافل نشد. درک این نکته که چگونه برخی توهمات، فرصت‌های فراوان را از بین برده‌اند٬ دارای اهمیت زیادی است و اقدام جهت جلوگیری از تکرار این توهمات ضروری است.»
وی در پایان خاطرنشان کرده است: «درحالی که به زمان تبدیل تفاهم موقت هسته‌ای به یک راه حل جامع نزدیک می‌شویم، من از همتایان خود می‌خواهم که اراده ما برای رفع نگرانی‌ها را با درک عزم راسخ مردم ایران برای گرفتن احترام به حقوق و عزتشان پاسخ دهند. از همتایان خود می‌خواهم که اجازه ندهند برخی توهمات، حرکت چشمگیری را که برای پایان دادن به یک بحران غیرضروری و گشودن افق‌های جدید آغاز شده است، از مسیر خود خارج کند.»
دور بعدی مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ قرار است ۲۶ تا ۳۰ خردادماه در وین، پایتخت اتریش، برگزار شود.
ایران می‌گوید که انتظار دارد در این دور از مذاکرات طرفین از کلیات وارد جزئیات شده و نگارش متن توافق جامع هسته‌ای را آغاز کنند.
