روبل روسیه در روز دوشنبه، اول دسامبر، با بیشترین میزان افت از بحران اقتصادی سال ۱۹۹۸ روبهرو شد. روند رو به کاهش بهای نفت و سقوط ارزش روبل، نگرانی در مورد وضعیت اقتصادی روسیه را تشدید کرده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه همزمان با افزایش نگرانیها در مورد تاثیر تحریمهای غرب بر اقتصاد روسیه، نمایندگان دوما خواستار تحقیقات در باره تصمیم بانک مرکزی روسیه برای تعیین نرخ شناور برای تبادل ارز شدند.
در معاملات روز دوشنبه ابتدا ارزش برابری روبل با ۹ درصد کاهش به ۵۴ روبل در مقابل دلار و ۶۷ روبل در مقابل یورو سقوط کرد. اما پس از چند ساعت ارزش روبل کمی بالا رفت و در نهایت با نرخ ۵۲ روبل در مقابل دلار و ۶۵ روبل در مقابل یورو تثبیت شد، که چهار درصد افت در یک روز بود.
از ابتدای سال جاری به دلیل کاهش قیمت نفت و تحریمهای اقتصادی غرب علیه روسیه به خاطر بحران اوکراین، ارزش روبل در مقابل دلار نزدیک به ۶۰ درصد سقوط کرده است.
خبرگزاری فرانسه در ادامه مینویسد کاهش بهای نفت در روزهای اخیر، که پایینترین قیمت نفت در پنج سال گذشته است، تاثیر اساسی بر اقتصاد روسیه داشته و از ارزش روبل به طور قابل ملاحضهای کاسته است. صادرات نفت و گاز دو منبع اصلی درآمد دولت برای بودجه روسیه است.
بسیاری از تحلیلگران در مورد چشمانداز اقتصادی روسیه و اکراه حکومت در تغییر موضع خود در قبال اوکراین و جداییطلبان آن کشور نگران هستند.
به این ترتیب نظر میرسد روسیه به سوی یک بحران اقتصادی حرکت میکند.
شوک و هراس
یک مادر ۳۹ ساله با اشاره به سقوط واحد پول روسیه به خبرگزاری فرانسه میگوید «این یک شوک و هراس است. اولین چیزی که به فکرت میرسد این است که باید با تعطیلات تابستانی خداحافظی کنی. تحت تاثیر گرانتر شدن یورو و دلار زندگی ما هم گرانتر میشود.»
در یک نظرسنجی تازه که توسط موسسه سنجشی «افکار عمومی» انجام شده ۵۰ در صد از مردم روسیه میگویند کاهش ارزش روبل روی زندگی آنها تاثیر گذاشته است و نگران بالا رفتن قیمتها و تورم هستند.
نشانههای احساس ناامنی اقتصادی و ترس در هفتههای اخیر زمانی دیده شد که بسیاری از مردم برای خرید گندم سیاه هجوم آورند.
اوایل سال جاری بانک مرکزی روسیه با اقداماتی توانست سیر نزولی ارزش روبل را کند کند. اما ماه گذشته این بانک تصمیم گرفت نرخ روبل را شناور کند. کاهش ارزش روبل در روزهای اخیر بانک مرکزی را مجبور کرد برای حفظ ارزش واحد پول ملی از ذخیره ارزی استفاده کند.
در همین حال دفتر دادستانی کل روسیه روز دوشنبه گفت چندین نفر از نمایندگان مجلس رسما خواستار تحقیق درباره سیاستهای بانک مرکزی شدند. سخنگوی دفتر دادستانی روسیه به خبرگزرای فرانسه گفت: «توضیحات این نمایندگان اکنون مورد بررسی قرار گرفته است.»
سرگئی رومانچوک، رئیس بخش ارزی بانک «متالینوست بانک»، گفت هفته گذشته روبل یک پنجم ارزشش را از داده است و این وضعیت را بیثباتی مالی توصیف کرد. او در فیسبوک خود نوشت «بانک مرکزی باید نوسانات بازار ارز را کنترل کند.»
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، که میزان محبوبیت او پس از الحاق شبه جزیره کریمه اوکراین به خاک آن کشور، بسیار افزایش یافته است، نگرانیها را بیهوده توصیف کرده و گفت زیان اقتصادی ناشی از افت ارزش روبل «مهلک نیست.»
جانشینی واردات
در اقدامی تازه که نشان دهنده تلاش کرمیلن برای آمادگی در برابر تقابل اقتصادی غرب است، سرگئی ایوانوف، یکی از دولتمردان روسیه، از مقامات کشور خواست برای جایگزین کردن واردات در همه صنایع برنامهریزی کنند.
آنتون سیلوانوف، وزیر دارایی روسیه، نیز هفته گذشته گفت روسیه سالانه ۱۴۰ میلیارد دلار از تحریمهای غرب و افت بهای نفت زیان میبیند.
کارشناسان اقتصادی میگویند فرصتهای اقتصادی در روسیه در حال تضعیفاند و بسیاری از سرمایهگذاران روس در فکر فروش یا تبدیل سرمایه و انتقال آن به خارج از کشور هستند.
یوگنی نادورشین، اقتصاددان ارشد موسسه «سیستما کنگلومرات»، پیش بینی میکند که بسیاری از شرکتها ورشکسته شوند.
او به خبرگزاری فرانسه گفته است «اگر بهای نفت در حدود بشکهای ۷۰ دلار بماند، به احتمال زیاد رکود اقتصادی بیشتر از یک سال خواهد بود. پیشبینی میکنم شاهد ورشکستگی شرکتها در بخش مالی و ساختمان باشیم.»
جامعهشناسان میگویند بسیاری از مردم روسیه خرابی وضعیت اقتصادی را با تصمیمات سیاسی رهبران حکومت مرتبط نمیدانند.
لودمیلا پرسنیاکووا، جامعهشناس موسسه نظر سنجی «افکار عمومی»، میگوید «بعضیها میگویند غرب به ما آسیب میزند. بعضی میگویند ما خودمان را در این وضعیت قرار دادهایم. جواب سادهای وجود ندارد.»