زمان: سال ۲۰۱۵
اسلام و هویت ملی در فرانسه چند وقتی است که موضوع داغ روز است، گروه ضد اسلام پگیدا هر هفته در مخالفت با سیاست مهاجرتپذیری آلمان تظاهرات بر پا میکند، و داعش غربیها را از پای درمیآورد، در عراق و سوریه و... پاریس.
یک کتاب در روزی در ویترین کتابفروشیها چیده میشود که افرادی نقابدار دستکم ده روزنامهنگار و مطبوعاتی فرانسوی را در قلب پاریس در دفتر مجله طنز شارلی ابدو از پا درمیآورند، کمتر از یک هفته از زمانی که کاریکاتور نویسنده همین کتاب بر جلد شارلی ابدو نقش بست: کاریکاتور میشل ولبک.
پیش از این هر پنج رمان او پس از انتشار جنجال به راه انداختهاند و يکی پس از ديگری عناوينی مانند «اسلامستيز»، «هرزهنگار»، »رواننژند، و «زنستيز» را از سوی منتقدان ادبی اروپايی و آمريکايی نصيب نويسنده کردهاند، اما همزمان چنان قدرتمند و تاثيرگذار بودهاند که کمتر منتقدی توانسته از کنار آنها بیتفاوت بگذرد.
و حال ششمین کتاب او پیش از انتشار جنجال به راه انداخته است.
زمان: سال ۲۰۲۲
در پایان آخرین دوره ریاست جمهوری فرانسوا اولاند که در کشورش از چندان محبوبیتی برخوردار نیست، محمد بن عباس، رهبر حزب «اخوت مسلمانان» (به یاد اخوانالمسلمین نمیافتید؟) و مسلمانی میانهرو با حمایت چپها و میانهروهای فرانسه به ریاست جمهوری میرسد. مردم فرانسه از ترس این که مبادا مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی «جبهه ملی»، در انتخابات پیروز شود به عباس رای میدهند.
حال فرانسهای را تصور کنید که زنانش باحجابند، کار را به قصد ماندن در خانه و تر و خشک کردن شوهر و فرزندان ترک میکنند، در دانشگاههایی مثل سوربون تدریس قرآن اجباری است، چندهمسری قانونی است، و اما در نتیجه گرویدن هر چه بیشتر مردم به اسلام کمکم آزادی اندیشه و بیان از جامعه فرانسه رخت برمیبندد.
این داستان تازهترین رمان میشل ولبک، معروفترین نویسنده زنده فرانسه، با عنوان «تسلیم» است که روز چهارشنبه، ۱۷ دیماه، توسط انتشارات فلاماریون منتشر میشود. اما رمان «تسلیم» اکنون هفتههاست که پیش ازانتشار دستکم در فرانسه باعث جنجال فراوان بوده و عدهای از منتقدان ادبی و شخصیتهای سیاسی له یا علیه آن اظهار نظر کردهاند.
چندین منتقد و شخصیت رسانهای کتاب را «نژادپرستانه» توصیف کردهاند، اما مهمتر از همه اظهار نظر مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی فرانسه یعنی جبهه ملی بود.
خانم لوپن چند روز پیش گفت که کتاب تازه ولبک داستانی را میگوید که «زمانی ممکن است به واقعیت بپیوندد»، شاید به همین دلیل باشد که سردبیر روزنامه چپ لیبراسیون رمان «تسلیم» را نشانه «بازگشت آرای راست افراطی به عرصه ادبیات جدی فرانسه» میداند.
احتمالا پروراندن چنین حکایتی از میشل ولبک که در سال ۲۰۰۱ اسلام را «ابلهانهترین مذهب» دنیا توصیف کرده بود چندان بعید به نظر نمیرسد. اما ولبک خود گفته است که قصدش از نوشتن این داستان جنجالآفرینی و راه انداختن بحث و جدل به قصد جلب توجه صرف نبوده است، بلکه به گفته خودش «تنها تاریخ را تسریع کردم».
بر اساس آمار تخمینی دولت فرانسه، در سال ۲۰۱۰، بین پنج تا شش میلیون مسلمان در فرانسه سکنی داشتند.
با این همه بسیاری از تحلیلگران بر این عقیدهاند که جمعیت مسلمانان فرانسه بسیار بیشتر از اینهاست، چرا که دولت این کشور قانونا نمیتواند از مردم در مورد مذهب و عقاید مذهبیشان سوال کند، حتی برای آمارگیری. همین مسلمانان همواره ولبک را به «اسلامهراسی» و ترویج آن متهم کردهاند.
رمان «تسلیم» پنج سال پس از آن منتشر میشود که میشل ولبک در سال ۲۰۱۰ جایزه ادبی گنکور، معتبرترین جایزه ادبی فرانسه، را از آن خود کرد.