رهبر سناتورهای دمکرات در مجلس سنای آمريکا که در حال حاضر در اقلیت هستند، از جمهوریخواهان خواست تا به طرح پيشنهادی مربوط به نظارت کنگره بر توافق هستهای با ايران رای دهند و به نامزدهای جمهوریخواه مقام رياست جمهوری نيز هشدار داد از اين مسئله به عنوان سکوی پرشی برای بلندپروازی سياسی خود استفاده نکنند.
به گزارش روز هشتم اردیبهشت ماه خبرگزاری فرانسه، سناتور هری ريد گفت تمام اعضای مجلس سنا فارغ از گرايش حزبی بايد به اين طرح رای بدهند، درست مثل حالتی که در کميته روابط خارجی اتفاق افتاد و پيشنويس طرح به اتفاق آراء تمام نوزده عضو آن تهيه و تصويب شد.
وی افزود: «برخی از سناتورهای جمهوریخواه در تلاش برای کسب نامزدی این حزب برای مقام رياست جمهوری، تغييرات مورد نظر خود در مورد اين طرح را به طور علنی بيان کردهاند. من نگران هستم که آنها و برخی ديگر از افراد بخواهند از اين طرح که خيلی خوب و غير حزبی تهيه شده، برای بلندپروازی شخصی خود استفاده کنند. اين طرح بسيار مهمتر از آن است که به ابزار بازیهای سياسی افراد بدل شود».
سناتور ميچ مک کانل، رهبر جمهوریخواهان در مجلس سنا که اکثریت را در اختیار دارند نیز گفت جلوگيری از دستيابی ايران به سلاح هستهای نبايد به يک موضوع حزبی بدل شود.
وی در عين حال پيشبينی کرد که بحث در مورد اين طرح بسيار شديد باشد و روند دشوار و سختگیرانهای از طرح و بحث در مورد متممها اتفاق بيافتد.
سناتور بن کاردين عضو دمکرات کميته روابط خارجی مجلس سنا از طرح متممهايی که معتقدند «پرونده حقوق بشر ايران، دخالت ایران در امور کشورهای ديگر و يا برنامههای موشکی آن» به اين لايحه افزوده شوند، ابراز تاسف کرد.
او افزود: «تمام اعضای مجلس سنا قبول دارند که حکومت ايران بايد در مورد تمام اين موارد پاسخ دهد. ولی افزودن شروط و متممهای مسموم ممکن است باعث شود کنگره حق خود برای نظارت بر توافق هستهای را از دست بدهد و يا حتی گفتوگوهای حساسی که در حال حاضر با ايران در جريان است به بن بست برسد».
به عنوان مثال مارکو روبيو سناتور حزب جمهوریخواه میخواهد که رهبران ايران به شکل علنی حق موجوديت کشور اسرائيل را بپذيرند. اما تد کروز سناتور حزب جمهوریخواه تگزاس اميدوار است که موافقان اين طرح پيروز شوند تا کنگره بتواند بر توافق هستهای با ايران نظارت داشته باشد. هر دو آنها از نامزدهای اعلام شده اولیه حزب جمهوریخواه برای انتخابات رياست جمهوری هستند.
باراک اوباما به طور ضمنی با اين طرح پيشنهادی موافقت کرده است. حاميان اين طرح با مضمون فعلی آن میکوشند مجلس سنا را قانع کنند که تصویب طرح یاد شده به کنگره امکان خواهد داد تا در مورد يکی از مهمترين مسائل امنيت ملی آمريکا، اعمال نظر کند.
طبق این طرح، باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا موظف خواهد شد که قبل از لغو تحريمهای مصوب کنگره دستکم یک ماه به مجالس نمایندگان و سنا وقت بدهد تا در مورد آن بحث و تصميم گيری کنند. اگر شصت سناتور با توافق هستهای نهايی با ايران مخالفت کنند ریيس جمهوری اختيارات خود برای لغو تحريمها را از دست خواهد داد. باراک اوباما اميدوار است که چنين حالتی اتفاق نيافتد.
در صورت مخالفت کنگره، ریيس جمهوری آمریکا میتواند از حق وتوی خود استفاده کند و در صورتی که يک سوم از نمايندگان مجلس سنا از وی حمايت کنند، کنگره نخواهد توانست وتوی ریيس جمهوری را نقض کند.
از جمله متممهای ديگری که در روزهای اخير مطرح شده اين است که حکومت ايران بايد تمام شهروندان آمريکايی زندانی در آن کشور را آزاد کرده و در زمينه هستهای با کره شمالی همکاری نکند.
گروه ديگری پيشنهاد میدهند که هر توافقی با ايران يک معاهده بينالمللی تلقی شده و برای قطعيت نهايی آن رای دو سوم از نمايندگان مجلس سنا الزامی باشد.
جان کری وزير خارجه آمريکا و محمدجواد ظريف وزیر خارجه ایران برای اولين بار پس از توافق موقت بين ايران و قدرت های جهانی که روز دوم آوريل امضا شد، روز هفتم اردیبهشت ماه در نيويورک با یکدیگر ملاقات کردند.
اکنون فقط حدود دو ماه تا پايان مهلت زمانی برای امضاء قرارداد نهايی باقی مانده است.