در کشوری که رسانه‌های غربی آن را «محافظه‌کار رادیکال» توصیف می‌کنند، پادشاه، روز چهارشنبه برخی از ناظران بین‌المللی را شگفت زده کرد.
ملک سلمان، پادشاه عربستان با صدور فرمانی، محمد بن نایف، وزیر کشور را به عنوان ولیعهد تازه، جانشین برادر ناتنی‌اش، مقرن بن عبدالعزیز کرد و بدین ترتیب برای نخستین بار در تاریخ ۸۳ ساله این کشور، یکی از نوه‌های ابن سعود (ملک عبدالعزیز)، در مسیر رسیدن به تخت سلطنت قرار گرفت؛ روزی خوبی برای شاهزادگانی که قدرت را به شکل موروثی، درون خانواده خود حفظ کرده‌اند.
از زمان مرگ بنیانگذار عربستان سعودی تا امروز، تنها پسران او در این کشور به پادشاهی رسیده‌اند. اما محمد بن نایف همانگونه که از نامش پیداست، فرزند نایف بن عبدالعزیز است. شاهزاده‌ای که خود زمانی ولیعهد بود اما پیش از پادشاهی درگذشت.
ملک سلمان همچنین پسر خبرسازش محمد بن سلمان را که پیشتر به مقام کلیدی وزارت دفاع رسانده بود، به عنوان جانشین ولیعهد معرفی کرد.
و در سومین تغییر کلیدی، سعود ال‌فیصل، شاهزاده‌ای که ۴۰ سال وزارت امور خارجه عربستان را در دست داشت، این پست را به عادل الجبیر داد، سفیر عربستان در آمریکا، همان کسی که ایران متهم است یک بار تلاش کرده تا ترورش کند.
مهمترین ویژگی مشترک هر سه تغییر، سن و سال این سه نفر است: محمد بن نایف ۵۵ ساله است. محمد بن سلمان ۳۴ ساله. و عادل الجبیر ۵۳ ساله. هر سه از بسیاری از بزرگان خانواده آل سعود جوانترند.
مهمترین ویژگی مشترک هر سه تغییر، سن و سال این سه نفر است: محمد بن نایف ۵۵ ساله است. محمد بن سلمان ۳۴ ساله. و عادل الجبیر ۵۳ ساله. هر سه از بسیاری از بزرگان خانواده آل سعود جوانترند.
از نظر مسعود الفک، کارشناس امور خاورمیانه در امارات متحده عربی، جابه‌جایی‌های جدید، تزریق خون جوان در رگ کابینه و رهبری عربستان سعودی است.
با این حال او معتقد است که به جز مساله سن و سال و البته انتقال مسالمت‌آمیز قدرت به نوه‌های ملک عبدالعزیز، بنیانگذار کشور سعودی، دو دلیل عمده در تحولات تازه قابل ردگیری‌اند.
او می‌گوید: «نخستین مساله، دستاوردهای محمد بن نایف در مبارزه با القاعده و داعش در عربستان سعودی است. دومین نکته هم مساله جنگ یمن و نقش محمد بن سلمان در این جنگ.»
در واقع برخی ناظران، محمد بن سلمان را یکی از معماران مداخله نظامی عربستان سعودی در یمن توصیف می‌کنند. یکی از این افراد، ناصر الروبیعی است. روزنامه‌نگار و کارشناس مسایل شبه‌جزیره عربستان در صنعا که معتقد است تحولات اخیر در رهبری عربستان، به معنای قدرت گرفتن کسانی است که طرفدار حمله این کشور به شورشیان حوثی هستند.
ناصر الروبیعی می‌گوید: «معنای وزارت امور خارجه عادل الجبیر برای من بسیار روشن است، او کسی است که جنگ علیه یمن را از واشنگتن اعلام کرد. این وزیر خارجه جدید کاملا طرفدار جنگ است. پسر پادشاه یعنی محمد بن سلمان که وزیر دفاع است و حالا جانشین ولیعهد شده هم طراح اصلی این جنگ است. به نظرم می‌توان پیش‌بینی کرد که با این تغییرات، آنها سیاست منطقه‌ای تهاجمی‌تری پیش بگیرند.»
علاوه بر این، محمد بن نایف که حالا ولیعهد است، فرمانده نظامی عملیات مشترک نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان علیه شورشیان یمنی نیز محسوب می‌شود.
همزمان او که دیر یا زود به مقام کلیدی پادشاهی در عربستان دست پیدا میکند از جمله سیاستمداران سعودی است که معتقد است این کشور باید در برابر افزایش روزافزون نفوذ ایران در خاورمیانه، نقشی فعال بازی کند.
معنای وزارت امور خارجه عادل الجبیر برای من بسیار روشن است، او کسی است که جنگ علیه یمن را از واشنگتن اعلام کرد. این وزیر خارجه جدید کاملا طرفدار جنگ است. پسر پادشاه یعنی محمد بن سلمان که وزیر دفاع است و حالا جانشین ولیعهد شده هم طراح اصلی این جنگ است. به نظرم می‌توان پیش‌بینی کرد که با این تغییرات، آنها سیاست منطقه‌ای تهاجمی‌تری پیش بگیرند.ناصر الروبیعی
در زمانه‌ای که بحرانهایی عمیق مانند جنگ داخلی در سوریه، ضعف حکومت مرکزی در عراق، ظهور گروه خلافت اسلامی یا داعش و شورش شیعیان حوثی در یمن، خاورمیانه را هر روز به صدر خبرهای جهان می‌فرستند، افزایش نقوذ و قدرت سیاستمدارانی چون محمد بن نایف یا محمد بن سلمان در عربستان، چه معنایی می‌تواند برای منطقه داشته باشد؟
مسعود الفک در پاسخ به این سئوال می‌گوید: «در کل می‌توانم بگویم که عربستان سعودی به سیاست مشت آهنین در یمن ادامه خواهد داد. بدون شک ما شاهد برخوردهای بیشتری بین ایران و عربستان سعودی خواهیم بود مگر اینکه راه‌حلی در اسرع وقت برای این بحران پیدا بشود.»
در حال حاضر بنا به برخی گزارش‌ها، ملک سلمان پادشاه عربستان با بیماری‌هایی جدی دست و پنجه نرم میکند.
به نوشته سایمون هندرسون از پژوهشگران انستیتو سیاست خاورمیانه واشنگتن، پادشاه عربستان که نزدیک به ۸۰ سال سن دارد، احتمالا به آلزایمر یا دیگر بیماری‌های فراموشی‌زا مبتلاست.
