حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، با تاکید بر اطاعت تمام و کمال دولت از رهبر جمهوری اسلامی گفت که ایران توافقی که اجازه دسترسی «به اسرار علمی و نظامی» کشور را بدهد، «هرگز» امضا نخواهد کرد.
یک روز پیش از این سخنان، آیتالله علی خامنهای تاکید کرده بود که ايران «اجازه بازرسی از مراکز نظامی» و «بازجويی از دانشمندان هستهای» خود را نخواهد داد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، حسن روحانی روز پنجشنبه، ۳۱ اردیبهشت، گفت: «مدیریت اجرای پروتکل الحاقی با ما و بر مبنای رعایت خطوط قرمز خواهد بود.»
در همین حال محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نیز روز دوشنبه، ۲۸ اردیبهشت، گفته بود که «پروتکل الحاقی به هیچ وجه اجازه دسترسی بی رویه و بدون دلیل به ساختارهای کشورها را فراهم نمیکند، بلکه چارچوبی قاعدهمند را ایجاد میکند که هم اکنون در ۱۲۴ کشور در حال اجرا است.»
این در حالی است که از سوی دیگر، به گفته وزیر خارجه فرانسه، تهران اعلام کرده است در صورت شک به نقض توافق هستهای، برای صدور اجازه ورود بازرسان بینالمللی به تاسیسات خود به ۲۴ روز فرصت نیاز دارد.
بر پایه پروتکل الحاقی در پیمان منع گسترش سلاح هستهای یا همان انپیتی که ایران در تفاهم اتمی لوزان اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته، بازرسان آژانس انرژی اتمی مجاز خواهند بود هر زمان که لازم میدانند از تأسیسات هسته ای ایران بازرسی سرزده داشته باشند.
اعضای تیم مذاکرهکننده اتمی ایران پیشتر از احتمال «دسترسی مدیریتشده» به مراکز نظامی ایران خبر داده و اعلام کردهاند که منظور از «دسترسی» نه بازرسی، بلکه «نمونهبرداری محیطی» است.
با این حال تعدادی از نمایندگان مجلس ایران بارها درباره تبعات پذیرش پروتکل الحاقی و همچنین بازرسی از مراکز نظامی ایران هشدار دادهاند.
از جمله در تازهترین مورد، محمود نبویان، نماینده تهران در مجلس، روز پنجشنبه گفت: «در بیانیه لوزان طرفین تعهد کردند که اطلاعات و بازدید سرزده از همه مراکز، تجهیزات، تولیدات و نام و عنوان متخصصان نظامی ایران در اختیار غربیها قرار گیرد که این بدان معناست که امنیت کشور به مخاطره میافتد و کشور را به سمت جنگ راهنمایی میکند.»
رئیس جمهوری ایران روز پنجشنبه در سخنان خود همچنین تاکید کرد: «تحقیق و توسعه خط قرمز ماست و مذاکرهکنندگان به خطوط قرمز واقفند.»
این اظهار نظر آقای روحانی در حالی بیان شده است که بر اساس گزارشهای منتشر شده از تفاهم لوزان، ایران تعهد کرده که به مدت ۱۵ سال هیچ تجهیزات جدیدی با هدف غنیسازی احداث نکند و در این مدت برخی از فعالیتهای غنیسازی خود را به حال تعلیق درآورد.
«تا نظرات ایران به نتیجه نرسد، توافقی در کار نخواهد بود»
اما ساعاتی پیش از سخنان آقای روحانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در پاسخ به اظهارات همتای آمریکایی خود گفت که «تا همه موضوعات مورد نظر جمهوری اسلامی ایران مشخص نشود و به نتیجه نرسد، توافقی نخواهد بود».
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه، اضافه کرد: «نظرات ایران در همه موارد به صورت مشخص و شفاف از ابتدای مذاکرات مطرح شده است.»
مری هارف، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، چهارشنبه شب گفته بود که اگر طرفهای مذاکره با ایران اطمینان لازم برای دسترسی به ابعاد احتمالی نظامی، تاسیسات یا فعالیتهای احتمالا نظامی برنامه اتمی ایران را نگیرند، آن موقع مشکل به وجود خواهد آمد.