آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، او را «شخصیتی برجسته» با «موضعگیریهای مبتکرانه» خواند و از سیاستهای منطقهای روسیه «بهویژه در مورد سوریه» تمجید کرد.
بر اساس گزارش خبرگزاریهای ایران، رئیسجمهور روسیه که برای شرکت در سومین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز به تهران سفر کرده، مستقیماً از فرودگاه به دیدار رهبر جمهوری اسلامی رفت تا برای دومین بار در یک دهه گذشته با او دیدار کند.
در این دیدار که به گزارش سایت اطلاعرسانی آیتالله خامنهای، «حدود دو ساعت» به طول کشید، رهبر ایران به تمجید از شخص ولادیمیر پوتین پرداخت و او را «شخصیتی برجسته در دنیای امروز» خواند که موضعگیریهایش «به ویژه در یک سال و نیم اخیر» در مسائل مختلف «خوب و مبتکرانه» بوده است.
او گفت که پوتین توانسه است «تلاش همیشگی» آمریکاییها را برای «منفعل کردن» رقبای خود «خنثی» کند.
رهبر ایران علاوه بر این سیاستهای منطقهای روسیه به ویژه در موضوع سوریه را «تأثیرگذار» خواند و از آن «تمجید» کرد.
دیدار پیشین ولادیمیر پوتین و آیتالله خامنهای در حاشیه سفر سال ۸۶ پوتین به تهران برای شرکت در اجلاس سران کشورهای حاشیه خزر انجام شده بود.
از پشت به شرکای خود خنجر نمیزنیم
اما ولادیمیر پوتین هم در این دیدار، علاوه بر تقدیم «یکی از قدیمیترین نسخ خطی قرآن روسیه» به آیتالله خامنهای این را «متحدی مطمئن و قابل اتکا» در منطقه و جهان توصیف کرد.
او گفت که کشورش «متعهد» است که «برخلاف برخیها» به شرکای خود «از پشت خنجر نزند» و در پشت پرده اقدامی علیه دوستان خود انجام ندهد. آقای پوتین بدون اشاره به جزئیات بیشتر ادامه داد که «متعهدیم... اگر اختلافی هم داشته باشیم، با صحبت به تفاهم برسم».
سخنانی که شاید پاسخی به این فراز از حرفهای رهبر ایران بود که گفت «هیچ اعتمادی به آمریکاییها نداریم و با چشمان باز، رفتار و عملکرد دوبت آمریکا را در موضوع هستهای تحت نظر داریم».
نکوهش آمریکا در موضوع سوریه
اما شاید مهمترین محور بازتاب یافته از سخنان رهبران ایران و روسیه، موضوع سوریه بود.
در مورد سوریه، آيتالله خامنهای اقدامات مسکو را موجب «افزایش اعتبار منطقهای و جهانی روسیه و [بهویژه] شخص پوتین» خواند و در مقابل به نکوهش آمریکا پرداخت.
او گفت که آمریکاییها «در نقشهای بلندمدت»، در تلاش برای «تسلط بر سوریه»، «گسترش کنترل خود بر منطقه»، و «جبران خلأ تاریخی تسلط نداشتن بر غرب آسیا» هستند، و افزود که این نقشه «تهدیدی برای همه ملتها و کشورها، بهویژه روسیه و ایران است».
رهبر جمهوری اسلامی در عین حال آمریکا را متهم کرد که در مسئله سوریه، «درصدد هستند اهداف تحقق نیافته خود از راه نظامی را در عرصه سیاسی و پای میز مذاکره محقق کنند».
او افزود که «باید با هوشمندی و از موضع فعال جلوی این کار را گرفت».
همین موضوع در سخنان رئیسجمهور روسیه هم بازتاب داشت و او هم با تأیید اینکه «آمریکا به دنبال پیگیری اهداف محقق نشده در میدان درگیری، پای میز مذاکره است»، تأکید کرد که «ما مراقب این مسئله هستیم».
در این دیدار همچنین هر دو رهبر ایران و روسیه توافق داشتند که حل بحران سوریه «فقط از طریق سیاسی»، «پذیرش رأی مردم»، و «پذیرش خواست همه اقوام و گروههای سوری» ممکن است، و کسی نباید نظر خود را به «مردم این کشور» تحمیل کند، یا «به جای آنها درباره ساختار حکومت و سرنوشت رئیسجمهور سوریه تصمیم بگیرد».
دیپلماسی آمریکاییها «شرافتمندانه نیست»
رهبر ایران همچنین در دیدار با ولادیمیر پوتین، گفته است که «کمکهای باواسطه و بیواسطه آمریکاییها به گروههای تروریستی از جمله داعش، از جمله نقاط ضعف آشکار سیاستهای آمریکاست».
او افزوده است که «همکاری با کشورهایی که به خاطر حمایت ار تروریستها اعتباری در افکار عمومی منطقه و جهان ندارند، نشان میدهد آمریکاییها از دیپلماسی شرافتمندانهای برخوردار نیستند».
آیتالله خامنهای همین موضوع را دلیلی توصیف کرده که ایران جز مسئله هستهای، «نه درباره سوریه و نه هیچ موضوع دیگری» با آمریکاییها «مذاکره دوجانبه ندارد و نخواهد داشت».
رهبر ایران در عین حال یادآور شده که مذاکرات دو جانبه ایران و آمریکا در موضوع هستهای هم «دلایل خاص خود را دارد»، گرچه در مورد «دلایل خاص» توضیح بیشتر نداده است.
دیدار آیتالله خامنهای و ولادیمیر پوتین از سوی منابع روسی «سازنده» توصیف شده است.
پیشتر یوری یوشاکف، دستیار ارشد رئیسجمهور روسیه در امور سیاست خارجی، به خبرنگاران گفت مذاکرات پوتین و رهبر جمهوری اسلامی، متمرکز بر «روابط دوجانبه، از جمله انرژی اتمی، نفت و گاز و همکاری در زمینه فناوری نظامی است».
به گزارش اول آذر ماه خبرگزاری روسی اسپوتنیک، آقای یوشاکف روز جمعه در عین حال گفته است رهبران دو کشور در مورد بحران سوریه و تلاشها برای برونرفت از آن، اجرایی شدن توافق اتمی و نبرد جهانی علیه تروریسم، به ویژه گروه «حکومت اسلامی» گفتوگو خواهند کرد.
ایران و روسیه از مهمترین حامیان بشار اسد به شمار میروند و تلاشهای تازهای نیز برای پایان دادن به بحران سوریه با حضور این دو کشور و گروهی از کشورهای مخالف بشار اسد، مانند ایالات متحده یا عربستان سعودی در جریان است.