لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۳۰ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۵:۱۶

گوجه‌فرنگی؛ متهم اصلی


اقتصاد ایران برای آن‌که بتواند باز نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه‌ای تک‌رقمی را تجربه کند، پنج سال و پنج ماه انتظار کشید.

آخرین باری که گزارش‌های مرکز آمار ایران نرخ تورم یک‌ساله‌ای تک‌رقمی را روایت کرد، به تیرماه سال ۸۹ بازمی‌گردد تا اینکه در گزارش آذرماه امسال، یک بار دیگر شاخص تورم نقطه‌به‌نقطه روی عددی تک‌رقمی ایستاد.

نرخ تورم یک ساله که حاصل مقایسه نرخ تورم آذرماه امسال با ماه مشابه پارسال بود، یک دهم کمتر از ۱۰ درصد، روی رقم ۹.۹ درصد آرام گرفت.

البته هنوز برای آنکه متوسط نرخ تورم تک‌رقمی شود، چند قدمی باقی است، اما همین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه نیز بیانگر آن است که همچنان دولت لگام تورم را در اختیار دارد.

بر اساس گزارش مرکز آمار ایران از تغییرات شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای شهری در آذرماه سال ۹۴، نرخ تورم ۱۲ ماهه منتهی به این ماه، ۱۲.۶ درصد بود.

گزارش بانک مرکزی از تغییرات شاخص تورم در آذرماه امسال نیز تک‌رقمی شدن نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در این ماه را تأیید می‌کند.

در گزارش بانک مرکزی از نتایج شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه به ۹.۴ درصد رسیده است که نسبت به نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه آبان ماه با کاهش ۰.۷ واحد درصدی همراه بوده است.

متوسط نرخ تورم در سال منتهی به آذرماه نیز با ۰.۶ واحد درصد کاهش نسبت به متوسط تورم ماه پیش به ۱۳.۷ درصد کاهش یافت.

آخرین باری که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در گزارش‌های بانک مرکزی تک‌رقمی بوده به شهریورماه سال ۱۳۸۹ بازمی‌گردد و بدین ترتیب پس از ۶۳ ماه (پنج سال و سه ماه)، این نرخ باز به رقمی کمتر از ۱۰ درصد رسیده و تک‌رقمی شده است.

بررسی جزییات گزارش مرکز آمار ایران از تغییر شاخص گروه‌های مختلف کالایی و خدمات نشان می‌دهد که در میان گروه‌هایی که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه‌ای کمتر از ۱۰ درصد را تجربه کرده‌اند، مهم‌ترین گروه کالایی گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها هستند که با ضریب اهمیت ۲۵.۱ درصدی، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه ۶.۱ درصدی را تجربه کرده است.

متوسط نرخ تورم شاخص بهای این گروه در سال منتهی به آذرماه ۹۴، همچنان اندکی بالاتر از ۱۰ درصد (۱۰.۵ درصد) ایستاد و دو رقمی باقی ماند.

دیگر گروه نسبتاً مهم و اثرگذار در محاسبه نرخ تورم، گروه «حمل‌ونقل» با ضریب اهمیت نزدیک به ۱۰ درصد (۹.۸ درصد) بود که توانست در آذرماه امسال نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه‌ای تک‌رقمی (۸.۴ درصد) را به ثبت برساند، هرچند که متوسط تورم این گروه در آذرماه ۹۴، همچنان دو رقمی باقی ماند و روی رقم ۱۳.۲ درصد ایستاد.

به جز این دو گروه کالایی و خدمات، دیگر گروه‌هایی که تغییرات یک‌ساله شاخص بهای آنها در گزارش مرکز آمار ایران، کمتر از ۱۰ درصد ثبت شد و عنوان «تورم نقطه‌به‌نقطه تک‌رقمی» را کسب کردند، گروه‌های کالایی کم‌اهمیت‌تری هستند که ضریب اهمیت آنها در محاسبه شاخص کل تورم، کمتر از پنج درصد است.

به‌طور مثال، گروه «ارتباطات» که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه ۳.۲ درصدی و متوسط تورم ۴.۱ درصدی را تجربه کرده است در محاسبات مرکز آمار ایران از شاخص تورم، ضریب اهمیتی کمتر از ۴ درصد (۳.۷ درصد) دارد.

پایین بودن ضریب اهمیت در محاسبه شاخص کل تورم در مورد دیگر گروه‌های کالایی و خدمات که در نمودار زیر نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه یا تورم متوسط کمتر از ۱۰ درصد را تجربه کرده‌اند، صدق می‌کند.

مهم‌ترین و اثرگذارترین گروه کالایی و خدمات در گزارش مرکز آمار ایران برای محاسبه شاخص تورم، گروه «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» ست که در محاسبه شاخص تورم، ضریب اهمیتی ۳۵.۶ درصدی دارد.

تغییرات شاخص بهای این گروه بیانگر آن است که نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه شاخص بهای این گروه در دامنه ۱۵ درصد در نوسان است و در آذرماه نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه ۱۵.۴ درصدی را تجربه کرده است.

متوسط نرخ تورم شاخص بهای این گروه در ماه مورد گزارش، اندکی کمتر از ۱۶ درصد (۱۵.۹ درصد) بوده است.

ضریب اهمیت شاخص بهای گروه «بهداشت و درمان» در محاسبات مرکز آمار ایران از شاخص کل تورم، ۶.۷ درصد است. نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه شاخص بهای این گروه در آذرماه همان‌طور که در نمودار مشاهده می‌شود با ثبت رقم ۱۳.۸ درصد از جمله بالاترین نرخ‌هاست.

متوسط تورم این گروه در سال منتهی به آذر ۹۴ در مقایسه با مدت مشابه پارسال، در حدود ۱۷ درصد (۱۶.۵ درصد) به ثبت رسیده است.

جزییات گزارش بانک مرکزی از نرخ تورم آذرماه نیز نشان می‌دهد که شاخص بهای گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در ماه مورد گزارش نسبت به ماه مشابه پارسال (نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه)، به ۵.۳ درصد رسیده است.

این نرخ در آبان ماه امسال ۶.۴ درصد بود که از حفظ روند کاهشی شاخص بهای این گروه در آذرماه امسال خبر می‌دهد.

اما نرخ تورم ماهانه شاخص بهای این گروه یعنی تورم آذر ۹۴ نسبت به آبان ماه به ۲.۲ درصد رسیده که در مقایسه با تورم ماهانه ۰.۶ درصدی آبان ماه، رشدی ۱.۶ واحد درصدی را ثبت کرده است.

بالاترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه آذر ۹۴، در میان گروه‌های مختلف کالایی و خدمات به گروه «تحصیل» اختصاص یافت که در این ماه نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه‌ای ۲۱.۴ درصدی را تجربه کرد.

در گزارش بانک مرکزی، پس از گروه تحصیل، بالاترین نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در آذرماه به گروه «بهداشت و درمان»، اختصاص داشت که نرخ تورمی ۱۹.۴ درصدی را به ثبت رساند.

بررسی تغییرات ماهانه سبد کالای منتخب رادیو فردا در آذرماه بسته به مبنای مقایسه نتایجی متفاوت بر جای گذاشته است که آن را باید ناشی از افزایش قابل‌ توجه قیمت گوجه‌فرنگی در این ماه دانست.

گوجه‌فرنگی در آذرماه سال ۹۴ در مقایسه با آبان ماه امسال با افزایش تقریباً دو برابری مواجه شد که همین افزایش باعث شد تا متوسط افزایش قیمت اقلام این سبد در آذرماه در مقایسه با آبان ۹۴، رشدی ۱۱.۵ درصدی را تجربه کند.

قیمت شانه ۳۰ عددی تخم‌مرغ در آذرماه نسبت به ماه پیش از آن با افزایش ۱۵.۶۵ درصدی روبرو شد تا روال تثبیت یا کاهش قیمت این سبد که در ماه‌های پیشین شاهد آن بودیم، متوقف شود.

در میان ۱۰ قلم کالایی که تغییرات قیمت آنها ماهانه بررسی می‌شود، گوشت مرغ با کاهش ۵.۶ درصدی در آذرماه نسبت به ماه پیش از آن همراه شد.

جزییات تغییرات قیمت سبد کالای منتخب رادیو فردا در جدول شماره یک قابل‌مشاهده است.

تغییر مبنای مقایسه از آبان ۹۴ به آذر ۹۳ اما نتایجی دگرگون به دنبال دارد، همان‌گونه که در جدول شماره دو قابل‌مشاهده است، درمجموع تغییرات قیمت اقلام حاضر در این سبد منتخب، به سمت کاهش پیش رفته است.

متوسط تغییرات قیمت اقلام سبد کالای منتخب رادیو فردا در آذرماه ۹۴ نسبت به ماه مشابه پارسال، کاهشی ۱.۸ درصدی را به ثبت رساند.

بیشترین کاهش قیمتی را گوجه‌فرنگی با افت قیمت بیش از ۱۸ درصد به ثبت رساند و بیشترین افزایش قیمت به گوشت گوساله بی استخوان تعلق گرفت که در این فاصله زمانی یک‌ساله، در حدود ۹ درصد گران شد.

جزییات تغییر قیمت اقلام مندرج در سبد کالای منتخب رادیو فردا، در دو مقطع زمانی آذرماه امسال و پارسال، در جدول شماره دو قابل‌بررسی است.

تغییرات قیمت این سبد کالایی در بازه زمانی فصلی نیز نتیجه‌ای مشابه با بررسی یک‌ساله این تغییرات قیمتی در بردارد.

متوسط تغییرات قیمت اقلام این سبد کالایی در دو مقطع پاییز امسال در مقایسه با فصل پاییز سال ۹۳، نشان می‌دهد که درمجموع قیمت این کالاها، ۱.۶ درصد کاهش‌یافته است.

همان‌طور که در جدول شماره سه، قابل‌مشاهده است، بیشترین کاهش قیمت با افت حدوداً ۲۱ درصدی به گوجه‌فرنگی اختصاص داشت و در این دوره زمانی از پاییز ۹۳ تا پاییز ۹۴، بیشترین رشد قیمتی مربوط به گوشت گوساله بی استخوان بود که بیش از ۸ درصد رشد کرد.

XS
SM
MD
LG