محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در مطلبی در روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در روز دوشنبه ۲۱ دیماه، عربستان سعودی را به تلاش برای برهم زدن توافق هستهای و تشدید تنشها در منطقه متهم کرده است.
محمد جواد ظریف در این مطلب عربستان را متهم کرده است که نگران حل مساله هستهای ایران است، چرا که به گفته وزیر امور خارجه ایران با حل این بحران، چهره تهدید واقعی برای جهان یعنی حمایت فعالانه عربستان «از افراطیون خشونت گرا مشخص خواهد شد».
آقای ظریف همچنین تصریح کرده است که عربستان سعودی پس از توافق موقت ژنو برای حل مناقشه هستهای ایران در سال ۲۰۱۳، تمامی تلاشهای خود را به کار بسته است تا مانع حل مناقشه هستهای ایران شود.
وی گفته است: «برخی در ریاض نه تنها به (تلاشها) برای جلوگیری از عادی سازی ادامه میدهند، بلکه مصمماند تا کل منطقه را به سمت یک رویارویی بکشانند.»
وزیر امور خارجه ایران در ادامه گفته است: «فراموش نکنیم که تقریبا عاملان بسیاری از اقدامات تروریستی از زمان حملات ۱۱ سپتامبر (در سال ۲۰۰۱) تا تیراندازی اخیر در سان برناردینو (در سال ۲۰۱۵) و همچنین تقریبا همه اعضای گروههای اسلامی گرای افراطی مانند القاعده و جبهه النصره یا اتباع عربستان بوده و یا به نوعی توسط دلارهای نفتی جریان عوام فریبی تامین مالی شدهاند تا پیامهای ضد اسلامی نفرت و فرقه گرایی را برای چندین دهه ترویج کنند.»
محمد جواد ظریف اضافه کرده است: راهبرد و استراتژی عربستان برای برهم زدن توافق هستهای ایران و تداوم تنش و حتی تشدید این تنشها در منطقه دارای سه شاخصه اصلی است: فشار به غرب؛ حمایت از بیثباتی در منطقه از طریق جنگ در یمن یمن و حمایت از گروههای افراطی؛ و تحریک مستقیم ایران.
به دنبال آغاز موج اعتراضات در کشورهای عرب در خاورمیانه و آنچه که به «بهار عربی» معروف شد، روابط ایران و عربستان تیره شد. اما در پی اعدام شیخ نمر، روحانی سرشناس شیعه در عربستان، و حمله به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد، تنش بین دو کشور وارد مرحله تازهای شده است.
عربستان روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرد و به دنبال آن کشورهایی مانند بحرین، سودان، سومالی و جیبوتی نیز روابط خود با تهران را قطع کردند.
ریاض و تهران در جنگ در کشورهایی مانند سوریه و یمن به طور غیر مسقیم در مقابل یکدیگر قرار دارند. در حالی که ایران از حکومت بشار اسد در سوریه حمایت میکند، عربستان در مقابل از گروههای مخالف در سوریه حمایت میکند.
حمله به سفارت عربستان
محمد جواد ظریف در ادامه یادداشت خود گفته است که مقامهای دولت ایران در بالاترین سطح و به صراحت حمله به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد را محکوم کردند.
وی اضافه کرده است که ایران به دنبال حمله به سفارت عربستان اقدامات فوری در زمینه برخورد قضایی با مسبببان این حملات انجام داده است. به گفته محمد جواد ظریف با برخی از مقامات که نتوانستهاند امنیت سفارت عربستان را تامین کنند برخورد انضباطی شده است و تحقیقات برای جلوگیری از بروز چنین حملاتی آغاز شده است.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه عربستان را متهم کرده است که طی سه سال گذشته کوشیده است تا به نوعی ایران را تحریک کند. وی در این زمینه به آزار و اذیت جنسی دو نوجوان ایرانی در فرودگاه و همچنین کشته شدن زائران ایرانی در عربستان اشاره کرده است.
محمد جواد ظریف در ادامه از اعدام شیخ نمر انتقاد کرده و گفته است: بربریت کاملا مشهود است. در حالی که در عربستان جلاد دولتی در یک روز گردن ۴۷ نفر را قطع میکند، مردان نقاب پوش در دیگر کشورها با چاقو سر میبرند.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه این مطلب گفته است که تهران تمایلی به تشدید تنش در منطقه ندارد و هدف این کشور کاهش تنش و ایجاد اتحادی برای مقابله با تهدیدهای مشترک یعنی افراط گرایی است.
محمد جواد ظریف در پایان این مقاله گفته است، رهبران عربستان باید بین دو گزینه تدوام حمایت از افراط گرایی و تنفر قومی و مذهبی یا حمایت از ثبات در منطقه باید یکی را انتخاب کنند.
در حالی ایران، عربستان را به تشدید تنشها درمنطقه متهم میکند که در مقابل کشورهای عرب منطقه و به ویژه عربستان، تهران را به دخالت در امور داخلی خود متهم میکنند.
وزرای خارجه کشورهای عربی روز یکشنبه با انتقاد از دخالت ایران در امور داخلی کشورهای عرب، به تهران هشدار دادند که در صورت تداوم این «دخالتها» باید انتظار واکنشهای شدیدتری را داشته باشد.
شیخ عبدالله بن زاید آلنهیان، وزیر خارجه امارات متحده عربی، نیز گفته است: ایران باید تصمیم بگیرد که میخواهد چگونه همسایهای برای کشورهای عربی باشد، «یک همسایه خوب» یا «همسایهای هرج و مرج طلب».
عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی نیز روز یکشنبه با اشاره به این تصمیم ریاض گفت که قطع روابط اقتصادی و دیپلماتیک با ایران تنها گام اول است و ریاض قصد دارد که با متحدان منطقهای و بینالمللی خود درباره اقدامات بیشتر علیه تهران رایزنی کند.