وزیر خارجه ایران با شرکت در برنامه «نگاه یک» تلویزیون دولتی ایران، گفته است تهران در برابر عربستان «خویشتنداری» کرده و اگر بخواهد دست به اقدام متقابل بزند، آنوقت در زمین آنها بازی کرده است. او در این گفتوگو از برخی منتقدان داخلی «برجام» نیز انتقاد کرد.
«مردم خودشان امیدوارند»
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، شامگاه ۲۷ دی ماه، با اشاره به گروهی از مخالفان توافق اتمی در ایران، میگوید «امروز برجام یک واقعیت است» و «پیامهایی که از سوی مردم به من می رسد حاکی از امید آن ها به آینده است».
وزیر خارجه ایران میگوید از برخی انتقادهای انجامشده در ایران خوشحال نیست؛ «فکر می کنم خیلی منصفانه نبوده است. یک عدهای از پستوها هر خبری را پیدا می کردند و تیتر میزدند و امروز به آنها می گویم، تمام کنید.»
محمد جواد ظریف اشاره مستقیمی به مخالفان توافق اتمی و اجرایی شدن آن در ایران نکرده است. اما گروهی از اصولگرایان تندرو، افراد وابسته به «جبهه پایداری» در مجلس شورای اسلامی و نیز برخی رسانههای نزدیک به آنها، طی ماههای گذشته بارها به انتقاد از مذاکرات و توافق اتمی پرداختند.
آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در مواردی اعتماد خود را به مذاکرهکنندگان ایرانی ابراز کرده و در عینحال در فرصتهایی نیز در مورد گفتوگوها ابراز بدبینی کرده و گفته بود «به جایی نمیرسد». او در نهایت در نامهای رسمی به رئیسجمهوری ایران، با گذاشتن شروطی، برجام را تائید کرد.
وزیر خارجه ایران میگوید برخلاف گروهی از مخالفان داخل ایران، «همه دنیا میگوید که ایران پیروز شده است».
او تاکید کرده است که اگر «دعوا کنیم» فرصت استفاده از توافق به دست آمده، از دست خواهد رفت.
«ایران در دام تنشآفرینی عربستان نمیافتد»
بخشی از سخنان وزیر خارجه ایران در برنامه تلویزیونی شامگاه یکشنبه، به موضوع عربستان و تنشهای اخیر میان تهران و ریاض اختصاص داشت.
روابط پرفراز و نشیب دو کشور، در پی اعدام روحانی سرشناس شیعه در عربستان و حمله به اماکن دیپلماتیک آن کشور در تهران و مشهد، وارد بحران تازهای شده است. حمله به سفارتخانه و کنسولگری عربستان در ایران، سبب شد که ریاض و گروهی از همپیمانانش، روابط خود را با تهران قطع کنند.
آقای ظریف در گفتههای خود تاکید میکند که دولت ایران قصد ندارد وارد آنچه او «دام تنشآفرینی عربستان» عنوان کرده، شود.
به گفته آقای ظریف «البته حتما خوشحال می شویم اقدام متقابل کنیم اما آن وقت در زمین آنها بازی کردهایم.»
او میگوید اسرائیل و برخی مقامهای عربستان سعودی از توافق اتمی نگران هستند. سپس به مواردی مانند کاهش بهای نفت، به عنوان برخی اقدامات مقامهای سعودی در مقابله با «برجام» اشاره کرده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران گفته است نباید در برابر برخی رخدادها نگران بود چراکه «این حرکتها زودگذر است و میگذرد».
در پی اعدام شیخ نمر در عربستان، سپاه پاسداران ایران، به ریاض هشدار داده بود، در عین حال رهبر جمهوری اسلامی نیز گفته بود «دست انتقام الهی گریبان مقامهای سعودی را خواهد گرفت».
از سوی دیگر رئیسجمهوری ایران حمله به اماکن دیپلماتیک سعودی را محکوم کرده است و محمد جواد ظریف نیز در گفتوگوی تلویزیونی خود میگوید این حملات «به هیچوجه قابل قبول نیست».
آیتالله خامنهای واکنشی به این حملات نشان نداده است. در گفتههای وزیر خارجه ایران، به بیانیه تهدیدآمیز سپاه پاسداران و یا گفتههای رهبر جمهوری اسلامی در مورد مقامهای سعودی اشارهای نشده است.
ظریف با اشاره به سفر نخستوزیر پاکستان به ایران، که با هدف میانجیگری میان تهران و ریاض صورت میگیرد، گفته است «از درخواستی که (نخستوزیر پاکستان) مطرح کرده بودند، استقبال کردیم».
«بانک سپه از تحریمها خارج شد»
بخشی از گفتوگوی تلویزیونی رئیس دستگاه دیپلماسی ایران به موضوع خارج شدن بانک سپه از فهرست تحریمها و باقی مانده بانک صادرات در این فهرست اختصاص داشت. او در عین حال به آزادی و تبادل زندانیها میان ایران و آمریکا نیز اشاره کرده است.
وزیر خارجه ایران میگوید «بانک سپه و بانک صادرات که به دلایل غیر هستهای تحریم شده بودند، ولی ما توانستیم در جریان این مذاکرات بانک سپه را نیز از لیست تحریمها خارج کنیم.»
دولت ایالات متحده بانک سپه را به دلیل ارتباط با گسترش و ارتقای دانش ایران در زمینه ساخت موشکهای بالستیک، تحریم کرده بود.
بخشی از تحریمها علیه ایران ارتباطی با برنامه اتمی ایران ندارند و در مواردی مانند حقوق بشر، آنچه واشینگتن «حمایت از تروریسم» میداند و توسعه برنامه موشکهای بالستیک انجام میشوند. واشینگتن با وجود «برجام» تاکید کرده است که این تحریمها ادامه خواهد داشت و در موارد لازم نیز دوباره وضع خواهند شد.
وزیر خارجه ایران در مقابل وضع تحریمهای موشکی اخیر، گفته است «علاوه بر اعتراض رسمی که از سوی وزارت خارجه منتشر شد پنچ الی شش ایمیل اعتراضی به طرفهای مربوطه فرستادم تا اقدام جبرانی صورت گیرد.»
او توضیح بیشتری در مورد «اقدام جبرانی» نداده است.
آقای ظریف در بخشی از سخنانش نیز به موضوع آزادی همزمان گروهی از زندانیان در ایران و در آمریکا اشاره کرده و گفته «این کار یک اقدام انسانی بود».
به گفته او در برابر آزادی چهار ایرانیآمریکایی و دانشجوی آمریکایی، هفت ایرانی که محکومیت داشتند و هفت نفر که مدت زندان خود را سپری کرده بودند اما محدودیتهایی داشتند، آزاد شدند؛ و ۱۴ ایرانی دیگر نیز که «تحت تعقیب اینترپل بودند… مشکل آنها نیز حل شد». او به جزئیات بیشتری در مورد این ۱۴ نفر نپرداخته است.
پیشتر جان کری، وزیر خارجه آمریکا، ارتباط مستقیم میان آزادی شهروندان ایرانی- آمریکایی با لغو تحریمها علیه ایران را رد کرده و گفته بود «شهروندان آمریکایی [زندانی در ایران] آزاد میشدند، حتی اگر تحریمها همچنان برجای میماند».
وزیر خارجه ایران در گفتوگوی تلویزیونیش از همکاری فعلی میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز ابراز رضایت کرده است.