خبرگزاری آسوشتیدپرس شامگاه دوشنبه خبر داد که به سندی مرتبط با توافق هستهای ایران دست یافته که نشان میدهد با تسهیل محدودیتهای کلیدی بر برنامه هستهای ایران، در اندکی بیش از یک دهه دیگر مدت زمان مورد نیاز برای دستیابی ایران به سلاح اتمی، نصف خواهد شد.
آسوشیتدپرس مدعی است که این سند، تنها پیوست محرمانه توافق هستهای سال گذشته ایران و شش قدرت جهانی است، و بر اساس آن بعد از ۱۱ تا ۱۳ سال ایران میتواند بیش از پنج هزار «سانتریفیوژ ناکارآمد» خود را با سه هزار و ۵۰۰ دستگاه پیشرفتهتر جایگزین کند.
این گزارش نتیجهگیری کرده که از آنجا که کارایی دستگاههای جدید پنج برابر دستگاههای کنونی است، زمانی که ایران برای ساخت سلاح اتمی نیاز خواهد داشت، از یک سال به شش ماه کاهش مییابد.
آسوشیتدپرس یادآور شده که سند جدید توسط یک دیپلمات با سابقه در اختیار این خبرگزاری قرار گرفته و دیپلمات دیگری صحت آن را تأیید کرده، اما هر دو دیپلمات که به دلیل آنکه مجاز به افشای آن نبودهاند، خواستهاند ناشناس بمانند.
یکی از این دیپلماتها که این سند را در اختیار آسوشیتدپرس گذاشته، بیش از یک دهه بر برنامه هستهای ایران تمرکز داشته و یادآور شده که این سند به صورت مجزا از توافق اتمی تنظیم شده اما از بخشی از این توافق نشئت گرفته است. او همچنین گفته که هم ایران و هم شش قدرت مذاکرهکننده با ایران، یعنی آمریکا، روسیه، چین، آلمان، فرانسه و بریتانیا، این سند را امضا کردهاند.
دیپلمات دیگری هم که سند محرمانه مورد اشاره آسوشیتدپرس را در اختیار داشته، محتوای آن را در گفتوگو با این خبرگزاری تأیید کرده است.
آسوشیتدپرس در ادامه به گفتههای مقامهای آمریکایی اشاره کرده که گفتهاند توافق هستهای به گونهای تنظیم شده که اطمینان یافت ایران دست کم ۱۲ماه تا تأمین اورانیوم مورد نیاز برای تهیه یک بمب اتمی فاصله دارد.
اما بر پایه محاسبات این خبرگزاری، گرچه تعداد سانتریفیوژهای جایگزین کمتر از دستگاههای کنونی ایران است، اما به دلیل کارایی بیشتر آنها، مدت زمان تأمین اورانیوم لازم برای ساخت یک بمب اتمی از یک سال به شش ماه و حتی کمتر تقلیل مییابد.
ایران از دیرباز مدعی است که غنیسازی اورانیوم را با اهداف صلحآمیز پیگیری میکند اما آن طور که آسوشیتدپرس نیز اشاره است، برنامه هستهای ایران میتواند برای ساخت سلاح هستهای نیز به کار رود.
گزارش آسوشتیدپرس در حالی منتشر شده که در روزهای اخیر و همزمان با سالگرد توافق هستهای وین، رئیسجمهور و وزیر خارجه آمریکا بار دیگر تأکید کردند این توافق، برنامه هستهای ایران را به عقب رانده و جهان را به امنتر کرده است.
با این حال این توافق منتقدانی هم داشته است؛ چه چهرههایی در کنگره آمریکا که به تازگی نیز در مقابله با عملی شدن برجام سه طرح جدید در دستور کار دارند، و چه کارشناسانی که به رغم موافقت با برجام، معتقدند اگر محدودیتها بر برنامه هستهای ایران طولانیتر بود، بهتر بود.