نمایش عدهای از مهاجران غیرقانونی افغان در نمایشگاهی از دستاوردهای نیروی انتظامی با عنوان «مکشوفات کلانتریهای شیراز» اعتراض چند شخصیت سیاسی و اجتماعی و کاربران فضای مجازی ایرانی و افغان را به دنبال داشت.
مقامات نیروی انتظامی و وزارت کشور جمهوری اسلامی هنوز به این اقدام واکنشی نداشتهاند.
نیروی انتظامی روز سهشنبه، ۱۶ شهریورماه، نمایشگاهی را از «مکشوفات کلانتریهای شیراز در ۴۸ ساعت گذشته» برگزار کرد که بخشی از کالاهای ضبط شده توسط این نیرو از جمله مواد مخدر، مشروبات الکلی و فیلمهای «غیرمجاز» را نشان میداد.
در همین نمایشگاه تعدادی از اتباع افغان نیز که به دلیل نداشتن اجازه اقامت در ایران دستگیر شده بودند، در حالی که چشمانشان با پارچهای سفید پوشانده شده و حصاری فلزی دورشان کشیده بودند، نیز به نمایش گذاشته شده بود.
در همان روز ناصر کشاورز، معاون هماهنگکننده نیروی انتظامی استان فارس، اعلام کرده بود که طی یک عملیات دو روزه ۲۷۷ نفر از «اتباع بیگانه غیرمجاز» در این استان بازداشت شدهاند.
نمایش اتباع افغان در حصار خشم بسیاری از کاربران ایرانی و افغان فضای مجازی را سبب شد.
عبدالله رمضانزاده، سخنگوی دولت محمد خاتمی، رئیس جمهوری سابق ایران، در صفحه اینستاگرام خود در این باره نوشته است که «شرمنده انسانیت شدم، شرمنده مردم افغانستان».
علی جمالی، عضو شورای مرکزی ادوار تحکیم وحدت، نیز در صفحه فیسبوک خود نوشت که «شرم بر ما كه ديديم و سكوت كرديم. با عاملان اين هتک حرمت برادران فغانم سخنی ندارم كه بويی از انسانيت ندارند. ما چرا سكوت میكنيم؟! چرا اعتراض نمیكنيم».
این اقدام در کانالهای تلگرامی نیز بازتاب زیادی داشته و برخی از کاربران فضای مجازی از این اقدام با عنوان «در قفس کردن» افغانهای بازداشتشده یاد کردهاند.
در همین حال وبسایت انصافنیوز در ایران نیز گزارشی از واکنش برخی از چهرههای فرهنگی افغان به این اقدام نیروی انتظامی را منتشر کرده است.
از جمله مصطفی هزاره، شاعر و روزنامهنگار افغان، در صفحه فیسبوک خود نوشته است: «یعنی آدمی چقدر می تواند حقیر شود! ببینید دوستان ایرانی من، شما اگر به خارج از جغرافیایتان سفر کنید خواهید دید که ارزش آدمی آن چیزی نیست که شما فکر میکنید.»
به گفته این وبسایت، محمدرضا خوشک، نماینده هرات در پارلمان افغانستان، نیز در واکنش به این اتفاق نوشت: «می گويند در شهرى كه سعدى گفته، تو كز محنت ديگران بىغمى، نشايد كه نامت نهند آدمى، مردمانش انسانها را داعشوار در قفس به نمايش میگذارند.»
مهدی جعفری، وبلاگنویس «افغانستان سرزمین من»، نیز خطاب به مقامات دولت افغانستان نوشته است که «دولتمردان شرمتان باد! شماهایی که دعوای جایگاه و قدرت دارید باید از شنیدن این خبر بمیرید».
شبکه اطلاعرسانی افغان از وبسایتهای افغانهای مقیم ایران نیز ضمن انتشار تصویر این اقدام نیروی انتظامی از آن با عنوان «نمایشگاه افغانستانیهای در قفس در ایران» نام برده است.
مقامات نیروی انتظامی و وزارت کشور ایران هنوز به این گزارشها واکنش نشان ندادهاند.
اما عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور ایران، پیش از این از دستگیری ماهانه «صد تا ۱۵۰ هزار» تبعه «غیرمجاز» افغان و انتقال آنان به افغانستان خبر داده بود.
دولت ایران در سالهای گذشته مقرراتی را برای بازگشت اتباع افغان به کشورشان از جمله «آییننامه تسریع در روند بازگشت اتباع افغان» تصویب کرده که محدودیتهایی را برای اتباع افغان که اجازه اقامت در ایران را ندارند به دنبال دارد.
در بخشهایی از تعدادی از استانهای ایران از جمله فارس، اصفهان، بوشهر، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خوزستان، سمنان، فارس، قزوین، کرمان، گلستان، مرکزی و یزد نیز اقامت افغانها ممنوع اعلام شده است.
تصویب این بخشنامهها و قوانین موضوع بحثهای دامنهداری در جامعه مدنی ایران بوده و در سالهای گذشته اعتراضات زیادی را به دنبال داشته است.