رئیسجمهور ایران در در دیدار با فرستاده ویژه رئیسجمهور روسیه در امور سوریه، توافق اتمی وین را محصول کار هفت کشور خواند و گفت که «نباید اجازه داد کشوری طبق امیال خود اقدامی برای تضعیف توافق انجام دهد».
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، حسن روحانی روز شنبه ۱۳ آذر، گفت: «ایران همواره به تعهدات بینالمللی خود پایبند بوده و خواهد بود و برای پایداری برجام سایر اعضای گروه ۵+۱ نیز باید به طور کامل به تعهدات خود عمل کنند».
براساس این گزارش، الکساندر لاورنتیف نماینده ویژه رئیسجمهور روسیه در امور خاورمیانه، نیز در این دیدار تأکید کرد که موضع روسیه در قبال توافق اتمی وین «موضعی ثابت و مستحکم است و هیچ دلیلی برای تضعیف آن وجود ندارد».
روز جمعه نیز حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیسجمهور ایران، در حساب توئیتر خود نوشته بود که نقض برجام توسط یکی از اعضا را نمیتوان یک جانبه با نقض پاسخ گفت و هرنقضی، اقدام برعلیه تمامی متعهدین خواهد بود.
طرح تمدید قانون تحریمهای ایران پس از آنکه با مخالفت تنها یک رأی در مجلس نمایندگان آمریکا به تصویب رسید، با اجماع آرا از تصویب سنا هم گذشت و به این ترتیب تحریمهای ایران پس از تأیید رئیسجمهور بار دیگر تا سال ۲۰۲۶ برقرار خواهد شد.
در همین زمینه سخنگویان کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا روز جمعه در اظهار نظرهایی جداگانه ضمن پیشبینی تأیید این مصوبه توسط باراک اوباما، تصریح کردند که این مصوبه به وزیر امور خارجه اختیار میدهد تا زمانی که ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق هستهای (برجام) پایبند باشد، تحریمهای هستهای را از این مجموعه حذف کند.
در ایران بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز جمعه تمدید ۱۰ ساله تحریمهای ایران توسط کنگره آمریکا را «خلاف توافق هستهای» توصیف کرده بود اما روز شنبه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، اعلام کرد که این «تمدید تحریمها باعث بیاعتباری آمریکا در سطح بینالملل میشود».
آقای ظریف در این سخنان اشارهای به نقض توافق اتمی وین نکرده است.
یک روز پیش از این سخنان، علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، گفته بود که اگر رئیسجمهور آمریکا مصوبه تمدید ۱۰ ساله تحریمهای ایران را اجرا کند، «نقض صریح» توافق اتمی وین است و ایران از قبل پیشبینیهای لازم را در این باره کرده است.
به گفته آقای صالحی، در هیئت نظارت بر برجام نیز پیش از این در این باره تمدید ۱۰ ساله تحریمهای ایران صحبت شده و این هیئت این «موضوع را رصد و متناسب با آن تصمیمات لازم را اتخاذ میکند».
در همین حال علیاکبر ولایتی، عضو هیئت نظارت بر برجام، روز شنبه گفت که این هیئت در جلسه ۱۰ روز پیش خود تصمیم گرفته که جمهوری اسلامی «در مقابله هرگونه نقض برجام ایستادگی کند».
به گزارش خبرگزاری تسنیم، او تأکید کرد که جمهوری اسلامی «آمادگیهای لازم را برای انجام عمل مقابله به مثل دارد و دست جمهوری اسلامی ایران برای مقابله به مثل در قضایای هستهای بسته نیست».
مشاور رهبر جمهوری اسلامی در امور بینالمل گفت که اگر رئیسجمهور آمریکا قانون تمدید تحریمهای ایران را تمدید کند، « نقض صریح برجام است».
آقای ولایتی اضافه کرد: «این نمیشود که از یک طرف چنین قراردادی امضا شود و از طرف دیگر تحریمها به بهانههای مختلف از جمله حقوق بشر، حمایت از تروریسم و... مجدداً از سر گرفته شود».
آقای ولایتی همچنین دلیل مصوبه سنای آمریکا را «پیروزی متحدین» جمهوری اسلامی در منطقه و مواردی چون به قدرت رسیدن میشل عون در لبنان، «منتقی» شدن حکومت منصور عبدربه هادی در یمن و «به رسمیت شناخته شدن» حشد الشعبی در مجلس عراق توصیف کرد.
تهدیدهای مقامهای جمهوری اسلامی درباره اقدام متقابل از سوی ایران، در حالی است که محمدجواد ظریف اعلام کرده، تمدید قانون تحریمها «اثر اجرایی ندارد» و «اثری برکارآفرینان نمی گذارد».
در این زمینه علی طیبنیا وزیر اقتصاد، نیز روز شنبه گفت که «تحریمها قابل برگشت نیست و دیوار تحریمها فرو ریخته است».
او اضافه کرد: «محدودیتهای تحریم در حال حذف شدن است و آثار آن را به وضوح میبینیم و شرکتهای بزرگ در حال ورود به ایران هستند».
مصوبه سنای آمریکا واکنش تعدادی از نمایندگان مجلس ایران را نیز به دنبال داشته است.
روز جمعه اکبر رنجبرزاده، عضو هیئت رئیسه مجلس، از تدوین طرحی سهفوریتی برای مقابله با مصوبه سنای آمریکا خبر داده و گفته بود که این طرح احتمالاً روز یکشنبه ۱۴ آذر به هیئت رئیسه مجلس ارائه میشود و در صورت تصویب فوریت آن، در همان روز ماده واحده و تبصره آن بررسی میشود.
به گفته آقای رنجبرزاده، در صورت تصویب نهایی این طرح، دولت ایران مکلف خواهد شد تا از آمریکا «در مراجع ذیصلاح بینالمللی بهدلیل نقض مکرر برجام» شکایت کند.
بر اساس آییننامه داخلی مجلس ایران، در طرحها و لوایح سه فوریتى، «پس از تصویب فوریت بلافاصله کلیات و سپس در همان جلسه نسبت به ماده واحده یا هر یک از مواد مذاکره و رأىگیرى مىشود».
همزمان محمدرضا تابش، از چهرههای ارشد فراکسیون اصلاحطلبان مجلس، گفته است که ۱۴۵ نماینده «طرح دوفوریتی مقابله با تمدید تحریمها» را تهیه کردهاند که براساس آن خرید کالاهای مصرفی آمریکایی در ایران ممنوع میشود.