تصویب نظریه «چهار طرح جامع» پیشنهادی شی جین پینگ طی نوزدهمین کنگره حزب کمونیست چین و ذکر نام او در قانون اساسی حزب، ضمن تحکیم موقعیت فردی وی، دومین اقتصاد بزرگ جهان را در آستانه تحولاتی قرار میدهد که تصویر دامنه آن برای ۳۰ سال آینده ترسیم شده است.
قدرت کنونی شی جین پینگ که علاوه بر منصب رییس جمهوری، پست دبیرکلی حزب کمونیست و ریاست کمیسیون مرکزی ارتش چین ( فرمانده کل قوا) را نیز در اختیار دارد، تنها با قدرت ماتو تسه تونگ بنیانگذار حزب کمونیست و رهبر تاریخی آن کشور، و یا دنگ شیائوپینگ معمار چین مدرن که در فاصله سالهای ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۹ مسئولیت رهبری را بر عهده داشت قابل مقایسه است.
مائو بعد از تحکیم استقلال چین، با آغاز «انقلاب فرهنگی»، کشور را در ورطه فقر اقتصادی و عقب ماندگی فرو برد و دنگ شیائو پینگ با تشویق اقتصاد آزاد و تولید رقابتی در کشور، ضمن حفظ سیطره سیاسی حزب کمونیست، چین را طی دهسال در مسیر رسیدن به جایگاهی قرار داد که امروز به آن رسیده است.
با تفاوتهای عمیق و فاصله زیاد از محتوای پیام‌های «کتاب سرخ» و «جهش بزرگ» و «انقلاب فرهنگی» مائو، «چهار طرح جامع » شی جین پینگ، همسو با رهنمود‌های اقتصادی دنگ شیائو پینگ است و با این شیوه تفکر رفع بعضی از مشکلات کنونی جامعه چین را هدف قرار داده.
جیانگ زمین، و هو جین تاهو، که پیش از شی جین پینگ قدرت را در چین در اختیار داشتند با تغییراتی که در اساسنامه حزب کمونیست دادند، هرگز در موقعیت و جایگاه کنونی او قرار داده نشدند.
کنگره حزب کمونیست چین هر پنج سال یک بار برگزار میشود و طی جلسات آن پنجره هایی برای آشنایی با خط مشی دولت در یکی از دو اقتصاد بزرگ جهان گشوده میشود.
نظریه رهبر جین
اصول چهارگانه نظریه شی که با تصویب حزب کمونیست دستورالعمل اجرایی آن کشور شده، «ایجاد جامعه‌ای مرفه»، «نوسازی و اصلاحات»، «تحکیم حکومت قانون»، و «انضباط حزبی» را هدف قرار داده که بند چهارم آن تاکید بر حفظ ساختار دیکتاتوری حزب کمونیست در آن کشور است.
هدف اصلاحات راهبردی شی طی سالهای آینده، به اصطلاح «چینی کردن مارکسیسم» با استفاده از تجارب تازه، و حفظ ساختار کنونی قدرت بمنظور پیشگیری از فروپاشی سیاسی حکومت است.
در وضعیت کنونی، تا جایی که استفاده از ظرفیت‌های دولت و نیاز به ارائه خدمات عمومی برای مردم مطرح است، نظام حاکمه بیشتر به سوسیالیسم دمکراتیک احزاب چپ اروپایی شبیه است تا سوسیالیسم در یک جامعه کمونیستی.
با این حال چین بدنبال «اصلاح» الگوهای سوسیالیستی است و تا حد مقدور از تقلید سایر الگوهای غربی برای چیره شدن بر مشکلات داخلی خود پرهیز خواهد کرد.
شی، بعد از تحکیم ارکان قدرت خود از بعضی سیاستهای اتخاذ شده در کنگره ۱۸ حزب در سال ۲۰۱۳ (منجمله "ایفای نقش قاطع در تخصیص منابع" که به گونه‌ای شبیه به نظریه «توزیع عادلانه ثروت» در جوامع قدیمی کمونیستی است) فاصله گرفت؛ مسئولیتی که به دلیل خروج بخشی از منابع ارزی چین از کشور و همچنین کاهش قدرت یوان- پول ملی چین، پیگیری آن برای دولت آسان نبود.
در نظام های سیاسی اقتدار گرا، حاکمیت جمعی و تقسیم قدرت میتواند تا حدودی به حفظ تعادل و پرهیز از فساد و افراط گرایی کمک کند در حالیکه تمرکز قدرت در دستهای یک فرد ضمن آسیب پذیر ساختن نظام، به فساد و اعمال خشونت در داخل و کاهش میزان تحمل و انعطاف پذیری آن در مناسبات خارجی منجر میشود.
بنا بر سابقه، شی میباید در پایان دومین دوره پنجساله رهبری حزب کمونیست از قدرت کناره بگیرد ولی دور از انتظار نخواهد بود چنانچه او بعد از دوران دهساله رهبری، با «تشویق همکاران حزبی» همچنان بر اریکه قدرت باقی بماند؛ چشم اندازی که بعضی از ناظران وقوع آنرا استقبال از خطر و مغایر با مصالح چین تلقی میکنند
آینده چین
برخلاف مائو تسه تونگ و دنگ شیا ئو پینگ، شی یک نظر پرداز حرفه‌ای نیست. تکنوکراتی است که برای ۲۵ تا ۳۰ آینده چین برنامه‌ای دراز مدت طرح کرده است.
در بعد سیاسی، حزب کمونیست به عنوان یک شورای حاکمه ظاهر عقیدتی، در قدرت باقی میماند و در نتیجه قرار نیست که چین داوطلبانه به سمت دمکراسی پارلمانی، نظام چند حزبی و دولت انتخابی حرکت کرده و آزادی‌های فردی مانند جوامع غربی در آن رعایت شوند.
با توجه به قدرت بی‌رقیب شی در حزب کمونیست میتوان انتظار داشت که طی ماهها و سالهای آینده، در کنار افزایش قدرت حزب کمونیست، با توسل به نظریه « تقویت انضباط حزبی»، دفتر سیاسی که بالاترین مرجع تصمیم گیری حزب است، تدریجا با طرفداران و دست نشانده‌های شی انباشته شود.
در عرصه اقتصادی چین همچنان به توسعه تجارت آزاد و ارتباط با جامعه جهانی و حمایت از جهانی شدن ادامه خواهد داد. بمنظور ایجاد دایره نفوذ دیپلماتیک و همچنین توسعه بازار‌های صادراتی، سرمایه گذاری‌های مشابه با آنچه توسط دولت چین اکنون در ۶۴ کشور جهان صورت گرفته، ادامه و افزایش مییابند.
هر چند همه نظام های اقتدار گرا محکوم به تغییر و یا فرو پاشی از درون اند، شی جین پینگ امیدوار است که قدرت اقتصادی فزاینده چین، توسعه رفاه مردم، و کسب پیروزی در رقابتهای ورزشی، پیشرفت در عرصه‌های علمی، هنری و فرهنگی بتواند تب آزادی خواهی را در سرزمین اصلی، تا مدتی طولانی پشت دروازه‌های هنگ کنگ متوقف نگاه دارد.
--------------------------------------------------------------------------------
یادداشت‌ها و گفتارها بیانگر آرا و نظرات نویسندگان خود هستند و نه بازتاب دیدگاهی از سوی رادیو فردا.
