رئیس مجلس خبرگان رهبری در واکنش به پیشنهاد رئیسجمهور ایران برای برگزاری همهپرسی در موارد اختلاف بین نهادهای جمهوری اسلامی، گفت که «بالاترین رفراندوم در دنیا»، راهپیمایی ۲۲ بهمن است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، احمد جنتی این موضوع را در همایش رؤسا و سرپرستان دفاتر استانی شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی بیان کردهاست.
آقای جنتی که در این همایش به عنوان رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی سخنرانی کرده، گفته است که «حضور پرشور مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن بزرگترین همهپرسی و نشانه عشق مردم نسبت به نظام اسلامی و ولایت است.»
اشاره او به راهپیمایی هرساله طرفداران نظام جمهوری اسلامی در سالگرد پیروزی انقلاب ۵۷ است.
وی با بیان اینکه «هیچ رفراندومی بالاتر از راهپیمایی ۲۲ بهمن در دنیا وجود ندارد»، اضافه کرده که «مردم با حضور در عرصهها و صحنههای مختلف… حمایت خود را از نظام و رهبری اثبات میکنند.»
سخنان احمد جنتی در مورد یکی دانستن راهپیمایی سالگرد پیروزی انقلاب با همهپرسی از مردم ایران در حالی بیان میشود که این راهپیماییهای سالانه از سوی نهادهای حکومتی ترتیب داده میشوند و در آن نظرخواهی از مردم سراسر کشور صورت نمیگیرد.
جنتی در عین حال، ولی فقیه را «نعمتی» معرفی کرده که «همه اختلافات و مسائل کلان کشور را حل و فصل میکند.»
وی همچنین ایجاد «شبهه» دربارهٔ «ولایت مطلقه فقیه» را «ناسپاسی برخی» که به نام آنها اشارهای نکرده، عنوان کردهاست.
اظهارات وی در واکنش به سخنان حسن روحانی در مراسم ۲۲ بهمن سال جاری مبنی بر مراجعه به همهپرسی در موضوعات مورد اختلاف بین نهادهای جمهوری اسلامی، مطرح میشود.
حسن روحانی در این سخنرانی از همه نهادها از جمله شورای نگهبان خواست که «راه انتخابات را سهل کنند» و اجازه دهند «همه سلیقهها در انتخاباتها شرکت کنند».
وی با تأکید بر ضرورت رعایت حرمت «حریم خصوصی مردم»، افزوده بود که «قانون اساسی، بنبستها را برداشته است و ظرفیت بزرگی دارد و اگر در موضوعی با هم بحث داریم، باید به اصل ۵۹ (قانون اساسی) مراجعه کنیم که طبق آن باید به آرای مردم مراجعه کرد».
به گفته آقای روحانی، «اگر جناحها اختلافی دارند، صندوق آرا را بیاوریم و هرچه مردم گفتند عمل کنیم».
حسن روحانی پیش از این نیز پیشنهاد برگزاری همهپرسی «برای مسائل مهم اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی» را مطرح کرده بود.
این سخنان وی با انتقادهای تندی به ویژه از سوی شماری از روحانیون و امامان جمعه مواجه شد.
از آن جمله، احمد علمالهدی، امام جمعه مشهد پیشنهاد رئیسجمهور ایران برای برگزاری همهپرسیها را نشانه طرفداری او از «مردمسالاری سکولار» دانست.
وی گفته بود که «همه گرههای سردرگمِ مدیریت نظام را رهبری حل میکند آن وقت مردم را به اصل رفراندوم حواله میدهید؟»
او در عین حال تأکید کرده بود که صدور دستور اجرای فرمان همهپرسی «از اختیارات» رهبر جمهوری اسلامی است.
احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران هم در واکنش به سخنان روحانی گفته که «بنده به شبکه دولتی ضداسلامی، ضد ایرانی و به ضدانقلاب فراری که دلخوش به برخی اظهارنظرها شدهاند میگویم که آنها هرگز به آرزوی خود برای رفراندوم و همهپرسی عمومی نخواهند رسید.»
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان نیز اظهارات روحانی در این زمینه را «کارشناسینشده» خوانده و هشدار داده بود که «بیاعتقادی به بخشی از» قانون اساسی «افراد را از مدار انقلاب خارج میکند.
براساس اصل ۵۹ قانون اساسی ایران، «در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همهپرسی و مراجعه مستقیم به آراء مردم صورت گیرد. درخواست مراجعه به آراء عمومی باید به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس برسد».
در حالی که برخی از مقامهای جمهوری اسلامی با اشاره به دیگر اصول قانون اساسی ایران معتقدند که رهبر جمهوری اسلامی باید اجازه برگزاری همهپرسی را بدهد، لعیا جنیدی، معاون حقوقی حسن روحانی در این باره گفته که بر اساس قانون اساسی، رئیسجمهور نیز میتواند پیشنهاد برگزاری همهپرسی را مطرح کند.
خانم جنیدی در مقام دفاع از پیشنهاد روحانی، افزوده که قانون همهپرسی مصوب ۱۳۶۸ مجلس شورای اسلامی تصریح میکند که «رئیسجمهور یا صد نفر از نمایندگان مجلس حق دارند برای برگزاری همهپرسی پیشنهاد دهند.»
علاوه بر این، ۱۵ فعال سیاسی و مدنی، وکیل و فیلمساز نیز با تأکید بر «اصلاحناپذیری» حکومت جمهوری اسلامی، خواستار برگزاری همهپرسی تحت نظارت سازمان ملل متحد برای «گذار مسالمتآمیز» از حکومت فعلی «به یک دموکراسی سکولار پارلمانی» شدهاند.
نسرین ستوده، شیرین عبادی، نرگس محمدی، پیام اخوان، جعفر پناهی، محسن سازگارا، محمد سیفزاده، حسن شریعتمداری، حشمتالله طبرزدی، ابوالفضل قدیانی، محسن کدیور، کاظم کردوانی، محسن مخملباف، محمد ملکی و محمد نوریزاد این بیانیه را امضا کردهاند.